رعایت حقّ اولاد هم بر والدین واجب است
همان طوری که نیکی و احسان و رعایت ادب و احترام به والدین بر اولاد واجب است، هم‌چنین حقوقی برای اولاد بر عهده پدر و مادر واجب است که اگر رعایت نکنند قطع رحم کرده‌اند. زیرا پس از والدین، نزدیک‌ترین ارحام به شخص، اولاد اوست و قطع رحم از بزرگترین گناهان کبیره است که چنانچه اولاد بر اثر ترک اداء حقوق والدین به آثار وخیمه عاق والدین مبتلا می‌شوند، هم‌چنین والدین هم بر اثر ترک حقوق اولاد، به آثار وخیمه آن مبتلا خواهند گردید.
از جمله امور مهمّی که رعایت آنها برای والدین فوق‌العاده ضرورت دارد آن است که کاری نکنند تا فرزندشان مبتلا به عقوق آنها گردد.
– مثل اینکه کارهای سخت به او رجوع کنند که وی بر اثر سختی آن از زیر بار اطاعت‌شان شانه خالی کند و در نتیجه عاقّ والدین شود؛ یا مثلاً ایراد زیاد گرفتن در گفتار و کردار فرزند که غالباً به ترک ادب نسبت به والدین منتهی می‌گردد .
– ترک محبّت به او که در نتیجه فرزند هم عکس‌العمل نشان می‌دهد. بلکه وظیفه والدین است که فرزندشان را به انجام این واجب مهمّ الهیّه یعنی نیکی و ادب نسبت به والدین کمک و همراهی نمایند و از روی مهر و شفقت او را از عاق شدن باز دارند، مثل اینکه لغزش‌هایش را ندیده بگیرند و احسان و اطاعتش را هر چند ناچیز باشد، بپذیرند و سپاسگزاری نمایند و درباره‌اش حضوراً و غیاباً دعا کنند.
بدرفتاری والدین با فرزندان
پدران و مادرانی که فرزندان جوان خود را بد بار می‌آورند و با تحقیر و اهانت و فحّاشی و هتّاکی و اعمال زشت و غیرمشروع خود آنان را به انتقامجویی و گناه و تجاوزکاری وادار می‌سازند، مشمول عذاب الهی خواهند شد.
رسول خدا صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
یا علیّ لعن‌الله والدین حملاً ولد هما علی عقوقهما.
یا علی، از رحمت و فیض الهی بی‌نصیب باد آن پدر و مادری که بر اثر سوء رفتار و گفتار خود، باعث انحراف فرزند خویش شوند و او را وادار به گناه کنند که عاق گردد. 1
قابل توجّه
طبق قاعده هر موجودی که به گردن موجود دیگر حقّی دارد، در مقابل همان موجود هم وظیفه‌ای دارد و فقط خداست که به گردن تمام موجودات حق دارد و هیچ موجودی بر او حقّی ندارد. از این جهت اگر کسی انتظار دارد که دیگری حقّ او را نیکو اداء کند، باید خود این شخص وظایفش را در مقابل او نیکو انجام دهد.
مطابق این قاعده پدر و مادر اگر بخواهند فرزند عاقّ آنها نشود، باید وظایف پدر و مادری را درست انجام دهند و فرزند خوب به وجود آورند و او خوب تربیت کنند و بدانند یکی از عوامل مهمّ خوبی و بدی فرزندان، وجود و عمل خود آنهاست.
پانوشت:
1- گناهان کبیره، ج1، ص 149.
منبع:حقوق متقابل والدین واولاد – نویسنده:حاج ید اللّه بهتاش
