رفلاكس چیست ؟ و وقتی کودکمان با این مشکل مواجه میشود چه کنیم؟
برگرداندن يا رفلاكس به حالتي اطلاق مي شود كه محتويات معده به داخل مري يا حتي دهان برمي گردد.
در پزشكي به مري ازوفاگوس گفته مي شود. لذا اسم كامل پزشكي رفلاكس، واژه رفلاكس گاسترو- ازوفاژيال است و به آن رگورژيتاسيون هم گفته مي شود.
ديافراگم عضله ايست كه قفسه سينه را از حفره شكمي جدا مي كند. مري مانند لوله ايست كه دهان را به معده متصل مي كند و بايد مسير نسبتا طولاني را از دهان و قفسه سينه به سمت بالاي شكم بپيمايد. در محل عبور مري از ديافراگم سوراخي وجود دارد و ديافراگم در اين ناحيه بطور طبيعي مانند دريچه عمل مي كند تا از برگشت مواد معده به درون مري جلوگيري كند. پزشكان به اين مكانيسم دريچه اي (كه در نواحي ديگري از بدن هم وجود دارد) اسفنكتر گويند.
گاهي اوقات عملكرد دريچه به اندازه كافي قوي نيست، براي مثال در دوران بارداري اين اسفنكتر ممكن است بخوبي عمل نكند و شايد شما تجربه بازگشت مواد خورده شده را به مري يا حتي دهان داشته باشيد. در حقيقت، يكي از دلائلي كه دچار سوزش سر دل در حاملگي مي شويد اينست كه فشار جنين شما اسفنكتر را بالا مي برد و اين امر سبب برگشت اسيد و محتويات معده به مري مي شود.
اين پديده در كودكان نيز رخ مي دهد، اما به دلائل مربوط به خودشان كه عمدتا بعلت تكامل ناكافي اسفنكتر است. در طول سال اول زندگي كودك، عملكرد اسفنكتر قويتر مي شود و احتمال بازگرداندن محتويات معده كاهش مي يابد. حدود 50 درصد كودكان درجاتي از رفلاكس را خواهند داشت، اما تنه درصد كمي از آنها دچار رفلاكس شديد هستند.
كودكتان بعد از هر بار شيرخوردن ممكن است مقدار كمي شير را بالا بياورد يا دچار سكسكه شود. وي ممكن است دچار سرفه پس از بالا آوردن شير شود و احتمالا علت اين است كه شير در حال پس زدن از معده، اشتباها وارد مجاري هوايي وي شده است. اين امر طبيعي است و تا زماني كه كودكتان از ساير جنبه ها مشكلي نداشته باشد جاي هيچ گونه نگراني نيست. فقط لازم است يك تكه پارچه يا دستمال در دسترس داشته باشيد. هم بچه هايي كه شير خشك مي خورند و هم آنها كه از شير مادر تغذيه مي كنند ممكن است به چنين وضعيتي مبتلا شوند.
آيا لازم است كودكم را نزد پزشك ببرم؟
در موارد زير لازم است با پزشك كودكتان مشورت كنيد:
• اگر در شرايط عادي رفلاكس بيش از پنج بار در روز اتفاق بيافتد.
• اگر كودك بعد از خوردن غذا زياد گريه مي كند.
• اگر به طور مكرر استفراغ مي كند.
• اگر سرفه كردن حالتي دائمي شده است.
روشهاي ساده اي وجود دارد كه بايد در ابتدا مورد توجه قرار گيرند؛ مانند نگه داشتن كودك در وضعيت عمودي براي 20 دقيقه بعد از هر بار تغذيه، اين وضعيت به باقي ماندن مواد خورده شده در معده تا زماني كه به داخل روده تخليه شود كمك خواهد كرد. در ضمن بهتر است وعده هاي غذايي كمتر با دفعات بيشتر مورد استفاده قرار گيرد، اگرچه كودكان هميشه موافق اين موضوع نيستند! اما اين كار مانع پر شدن كامل معده شده و احتمال پس رانده شدن مواد را با توجه به شل بودن دريچه بين مري و معده، كاهش مي دهد.
گرداورنده : سارا گودرزی
