مشكلات خواب کودکان

مشكلات خواب کودکان

مشكلات خواب کودکان

خواب کودکان دغدغه والدین
بعضی والدین از پرخوابی کودکانشان نگرانند که می‌گویند بچه من تا سرش روی بالش می‌رود می‌خوابد و به سختی او را بیدار می‌کنم و بعضی والدین از …. بعضی والدین از پرخوابی کودکانشان نگرانند که می‌گویند بچه من تا سرش روی بالش می‌رود می‌خوابد و به سختی او را بیدار می‌کنم و بعضی والدین از کم خوابی کودکانشان نگرانند و می‌گویند وروجک من که اصلا خواب ندارد و نمی‌گذارد ما یک نفس راحت بکشیم. اما در پاسخ به این والدین نگران می‌توان گفت:
اخیرا دانشمندان سوئیسی به این نگرانی پاسخ دادند: آنها با تحقیق روی سه تا پنج کودک 1 تا 10 ساله متوجه شدند کودکان از نظر میزان خواب با یکدیگر تفاوت قابل توجهی دارند و اگر کودکی کم خواب یا پرخواب باشد در سراسردوران کودکی به همان صورت باقی می‌ماند. نکته جالبتر این تحقیق آن است که مشخص شده بعد از 10 سالگی نیز عادت خواب دراکثر بچه‌ها ثابت باقی می‌ماند. به این ترتیب ساختار بیولوژیک (ساعت درونی) در کودک در تعیین مقدار خواب مورد نیاز کودکان نقش مهمی‌ایفا می‌کند و میزان خواب طبیعی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. البته احتمالا عوامل دیگری از قبیل محیط کودک، ژنتیک و عادت اطرافیان نیز بی تاثیر نیست.
در واقع والدین بایستی میزان خواب کودک خود را ارزیابی کنند و آن را بپذیرند زیرا همانطور که گفتیم میزان خواب کودک با کودک دیگر متفاوت است.
اما چگونه می‌توان میزان خواب کودکمان را ارزیابی کنیم؟
اگر کودک صبح بدون مشکل بیدار شود و در طول روز خواب آلود و بدخلق و کسل نباشد مشخص است که خواب شب او خوب و کافی بوده در غیر اینصورت بایستی میزان خواب او را بیشتر کرد. درهر حال با توجه به تفاوت میزان خواب هرکودک بعد ازمدتی حساب آن دست والدین می‌آید اما در این زمینه محققان باز هم والدین را تنها نگذاشته و با تخمین مقدار خواب بچه‌ها در سنین مختلف والدین را دراین زمینه یاری داده اند:

مشكلات خواب کودکان

نوزاد یک روزه تا یک ماه:
نوزادان معمولا بین 15 تا 18 ساعت در شبانه روز می‌خوابند اما دوره خواب آنها کوتاه و حدود دو تا چهار ساعت است. کودکان نارس معمولا به خواب بیشتری نیاز دارند و با توجه به اینکه نوزادان هنوزساعت بیولوژیک درونی یا ریتم شبانه روزی ندارند الگوی خواب آنها به چرخه روز و شب ارتباط ندارد.
در حقیقت نیاز آنها به خواب اصلا قابل پیش بینی نیست و در این مورد هم کاری ازکسی ساخته نیست بایستی این دوران با صبر و خونسردی بگذرد. به عبارتی والدین بایستی با ساعت کودک تنظیم شوند چون خواب کودک در این دوران قابل تنظیم نیست.
نوزاد یک تا دو ماه:
در این دوران که خنده و هیجانات کودک شروع می‌شود الگوی خواب منظم تر می‌شود و طولانی ترین دوره خواب چهار تا شش ساعت می‌باشد که بیشتر بعد از ظهرهاست تا شب. دراین دوران طولانی ترین بیدار باش دو ساعت است و بعد از آن خسته می‌شود و می‌خوابد.
لطفا به این نیازکودک احترام بگذارید چون اگر بچه را زیاده از حد بیدار نگهداریم تا خسته تر شود و راحت تر بخوابد نتیجه عکس حاصل می‌شود. در این صورت کودک برای خواب مقاومت می‌کند و ترشح هورمون‌های خاص موجب بیداری شبانه کودک می‌شود.
نوزاد سه تا چهار ماه:
در این دوران سه چهارم خواب کودک شبهاست و روزها با سه بار چرب زدن سپری می‌شود. دراین دوران چرخه روز و شب کودک پایدارترمی‌شود اما هنوز نظم ندارد و نمی‌توان برنامه مشخصی برایش تعیین کرد. در این دوران کودک اجتماعی‌تر شده و تمایل بیشتری به بازی دارد به این دلیل درمقابل خواب شب مقاومت می‌کند.

مشكلات خواب کودکان

نوزاد چهار تا هشت ماه:
در این دوران است که باید الگوی خواب سالم را در کودک به وجود آورد. از آنجایی که در این دوران الگوی خواب کودک به بزرگسالان شباهت بیشتری پیدا می‌کند توجه کنید که به نیازهای خواب کودکتان حساس باشید و سبک زندگی خود را با او هماهنگ کنید. اگر تا دیر وقت بیدارید و او را هم بیدار نگه می‌دارید این یک عادت غلط است و کم خوابی برایش نهادینه می‌کنید که درست به اندازه سو تغذیه برای کودک مضر است.
به همین دلیل برای کودک خود الگوی خواب منظمی ‌در نظر بگیرید و به آن پایبند باشید. بچه‌ها ممکن است در این سن صبح‌ها زود بیدار شوند حدود شش – پنج و دوباره بخوابند.
کودکان شش ماهه حدود دو تا سه ساعت چرت روزانه دارند که معمولا اولین چرت آنها حدود 9 تا 10 صبح است و یک ساعت طول می‌کشد. چرت بعدی 12 ظهر است و یک تا دو ساعت طول می‌کشد و چرت عصرگاهی بین سه تا پنج بعد از ظهر متغیر است و مدت زمان متفاوتی دارد. محققان توصیه می‌کنند هیچ گاه نگذارید کودک بعد از سه بعد از ظهر بخوابد در عوض شب او را زودتر بخوابانید.
نوزاد 9 تا 12 ماه:
کودک شب‌ها 10 تا 12 ساعت می‌خوابد و دو بار در روز چرت می‌زند دیگر به شیرخوردن شبانگاهی نیاز چندانی ندارد. با توجه به اینکه در این دوران سومین چرت روزانه حذف می‌شود ممکن است شبها زودتر بخوابد. البته این مساله بسته به کودک فرق می‌کند.
جالب این است که در این سن اگر فقط 20 دقیقه درمقدار خواب او تغییر اتفاق نیفتد بر روی رفتار او اثر زیادی دارد.
هرگز به خاطر یک خواب کامل شبانه چرت بچه را حذف نکنید چون این عمل باعث خستگی و بد خلقی او شده و کودک شب سخت تر و بامقاومت می‌خوابد و تا صبح چند بار بیدار می‌شود.

مشكلات خواب کودکان

کودک یک تا سه سال:
در این دوران چرت صبحگاهی او حذف می‌شود و فقط یک بار در روز آن هم برای 1/5 تا دو ساعت چرت می‌زند. این تغییر گاهی باعث دردسر می‌شود چون برای بعضی کودکان یک بار چرت زدن کافی نیست و دو بار چرت زدن هم زیاد است.
اگر چنین کودکی دارید شب او را کمی‌ زودتر بخوابانید تا استراحت کافی داشته باشد و از خیر چرت صبحگاهی او بگذرید. اگر بچه‌های 21 تا 36 ماهه فقط یک بار چرت روزانه احتیاج دارند که بین 1 تا 5/3 ساعت متغیر است. این کودکان معمولا بین 7 تا 9 شب می‌خوابند و بین 6 تا هشت صبح بیدار می‌شوند. برای کودکانی به این سن بهتر است خواب شبانه ون چرت آنها منظم باشد اما خیلی هم در این موارد سخت گیری نکنید چون نتیجه عکس می‌دهد.

کودک 3 تا 6 ساله:
معمولا دراین دوران کودکان نه شب به بسترمی‌روند و حدود شش تا هشت صبح بیدار می‌شوند. اکثر بچه‌ها در سن سه سالگی هنوز چرت روزانه دارند ولی تا سن پنج سالگی این چرت کوتاه تر و یا حذف می‌شود.
در این دوران هم توجه به نیاز خواب کودک از واجبات است. مهدکودک یا کلاس‌های ورزشی یا … گاهی باعث حذف چرت عصرگاهی می‌شود. دراین صورت باید برنامه خواب شبانه بچه را تغییر دهید (مثلا او را زودتر بخوابانید) و هیچوقت به اصرار چرت روزانه او را حذف نکنید. توجه کنید که خواب تاثیر زیادی بر خلق و خوی کودک می‌گذارد. کم خوابی باعث بروز مشکلات رفتاری مثل حالت تهاجمی، تدافعی، عدم پذیرش شرایط، رفتار متضاد و مخالف و گاهی بیش فعالی می‌شود..

مشكلات خواب کودکان

کودک 7 تا 12 سال:
در این سنین ب توجه به فعالیت‌های اجتماعی مدرسه و غیره زمان خواب شبانه دیرتر می‌شود و به حدود ساعت هشت تا 10 شب می‌رسد. مقدار خواب هم بین 9 تا 12 ساعت در شبانه روز متغیر است. توجه کنید دراین سنین هنوز میزان خواب کافی برای کودک اهمیت ویژه‌ای دارد و کم خوابی باعث خواب آلودگی روزانه کودک می‌شود و ضعف درسی به همراه دارد.

مشکلات خواب
معمولاً کودکان زير 5  سال بيش از بقيه دچار مشکلات خواب مي شوند ، ولي اين مشکلات در کودکان بزرگتر نيز ديده مي شود . مشکلاتي که در اين مبحث به آنها اشاره مي شود ، اغلب گذرا هستند . اين اختلالات بندرت ممکن است علامت اضطراب و در مواردي نشانه اي از يک مشکل جدي رفتاري باشند .
* بي خوابي شبانه
اغلب کودکان در سن يکسالگي شب ها به طور طبيعي مي خوابند ، اگر کودکي بعد از سن يکسالگي ، نتواند شب ها بخوابد و يا در طول شب از خواب بيدار شود ، بايد علت آن را مشخص نمود . علل احتمالي اين مشکل ممکن است ، نداشتن زمان معين براي خواب ، زود به تختخواب بردن کودک و همچنين ترس از تاريکي باشد .
تعيين زمان مشخص براي خواب و سخت گيري و جديت نسبت به آن ،‌ در رفع اين مشکل مؤثر است . اگر کودک از تاريکي مي ترسد ، استفاده از چراغ خواب مفيد است . در مورد کودکان بزرگتر استفاده از تشويق و جايزه دادن مؤثر است .
چه زماني بايد به پزشک مراجعه کرد ؟
در صورتي که بي خوابي کودک غيرقابل تحمل شده ، به پزشک کودک خود مراجعه نمائيد . او از شما مي خواهد تا الگوهاي خواب و زمان هاي معمول خواب کودک را کنترل نموده و سپس تغييراتي در جهت تنظيم الگوي خواب کودک ايجاد نمائيد . با به کار بردن اين روش ، در خلال چند هفته ، خواب کودک به حال طبيعي برمي گردد .
*‌ کابوس هاي شبانه
ديدن خواب هاي ترسناک در کودکان سنين 5 تا 6 سال شايع است . اين کابوس ها اغلب ناشي از تجربيات ناخوشايند کودک در طول روز نظير ديدن فيلم هاي ترسناک ويديويي است . گاهي اوقات ، کابوس شبانه ناشي از اضطراب است .

مشكلات خواب کودکان

توصيه هاي لازم
هنگامي که کودک در اثر يک کابوس شبانه از خواب مي پرد ، او را آرام کنيد تا دوباره بخوابد . گاهي اوقات براي جلوگيري از ايجاد کابوس لازم است کودک را از تماشاي تلويزيون منع کرد . باز گذاشتن در اتاق خواب و يا روشن گذاشتن چراغ نيز ممکن است به حل اين مشکل کمک نمايد . در بعضي از کودکان ، بحث و گفتگو در مورد کابوس مؤثر است . در صورتي که کابوس هاي کودک به طور مرتب و دايمي بروز مي کند ، او بايد توسط پزشک مورد معاينه قرار گيرد . بعد از سن 6  سالگي ، کودکان کمتر دچار کابوس شبانه مي شوند ، ولي همه افراد در تمام سنين ، گاهي دچار کابوس مي شوند .
* وحشت شبانه
کودکان سنين 4 تا 7 سال ، بيش از سايرين مستعد اين اختلال هستند . وحشت شبانه معمولاً دو ساعت بعد از خوابيدن ايجاد مي شود . پيش از ايجاد آن کودک بتدريج و به صورت پيشرونده دچار بي قراري مي شود . در خلال وحشت شبانه ، کودک بيدار و وحشت زده بنظر مي رسد و ممکن است فرياد بزند و يا ناله کند . لازم به ذکر است که کودک در اين حالت بيدار نيست و به راحتي نيز بيدار نمي شود و به آرام کردن نيز پاسخي نمي دهد .
اگر زمان بروز اين اختلال را نمي دانيد ، سعي کنيد کودک را در مرحله بي قراري اوليه که  15 دقيقه پيش از بروز وحشت شبانه ايجاد مي شود ،‌از خواب بيدار کنيد . در صورتي که وحشت شبانه ايجاد شده باشد ، کار زيادي از شما ساخته نيست و فقط مي توانيد در کنار او بمانيد .
چه زماني بايد به پزشک مراجعه کرد ؟
اگر وحشت شبانه چندين نوبت در هفته تکرار مي شود . به پزشک مراجعه کنيد . پزشک ممکن است براي مدتي کوتاه ، داروهاي خواب آور براي کودک تجويز کند تا عمق خواب کودک تغيير نمايد . با استفاده از اين روش ، بعد از مدتي اين مشکل برطرف خواهد شد .
* راه رفتن درخواب
اين مشکل معمولاً در کودکان سنين  6 تا 12 سال ديده مي شود . کودک در حين خواب از رختخواب خارج مي شود و در اطراف راه مي رود و اغلب بعد از چند دقيقه به رختخواب خود برمي گردد . در اين موارد اقدامي جز اطمينان از سلامت کودک و رعايت مسائل ايمني ضرورت ندارد . سعي نکنيد تا او را از خواب بيدار نمائيد . در صورت نياز ، فقط او را به آرامي به رختخواب خود هدايت کنيد .
راه رفتن در خواب در اغلب کودکان بعد از رسيدن به سن بلوغ برطرف مي شود و فقط در عده کمي اين مشکل در تمام طول زندگي باقي خواهد ماند .

مشكلات خواب کودکان

خواب كودكان را تنظیم كنید

خواب منظم ،  مدت  از زمان بیداری تا خواب را با به وجود آوردن احساس امنیت و راحتی بیشتر برای كودكتان دلپذیرتر می سازد . برای نتیجه بخش بودن زمان خواب منظم ، و استمرار آن تا آینده ، به نحوی كه نه تنها برای كودكتان ، بلكه برای خود شما نیز ثمر بخش باشد ، سلسله اتفاقات قابل پیش بینی را كه هر شب و همواره به یك صورت دنبال می كنید ، كنارهم قراردهید . نظم حقیقی شكل خواهد گرفت و با بزرگتر شدن كودكتان ، تغییر خواهد كرد ، اما اصول به همان صورت باقی می ماند . در این مرحله سنی ، برنامه منظم زمان خواب ، ممكن است شامل مراحل پوشیدن لباس خواب ، مسواك زدن دندان های كودك و خواندن قصه جذابی برای او باشد . همچنین ممكن است برنامه منظم خواب از نظر شما شامل حمام كردن ،  داستان گفتن ، نوشیدن یك لیوان آب و گفتن داستان دیگری باشد . این بستگی به خود  شما دارد ، كه بخواهید عمل خوابیدن سریعتر و آسانتر انجام شود ،  و یا برای تنوع ، 20 تا 30 دقیقه را به كودكتان اختصاص داده و برایش قصه بگویید ، او را در آغوش بگیرید و با هم باشید .
اگر قبل از خواب ، ساعتی را به بازی آرامی اختصاص دهید ، برنامه خواب منظم به بهترین نحوه انجام خواهد شد . این عمل باعث پایین آوردن سطح فعالیت كودكتان شده و سیستم عصبی او را آرام می سازد .
بازی های پر تحرك ، بدو بدو ، غلغلك دادن و حتی تماشای فیلمی پر تحرك ، باعث تأخیر در عمل خوابیدن  و ایجاد بد خوابی می شود  . مثال های زیر ،  باعث ایجاد نظم در جریان خوابیدن شده و نه تنها برای كودكتان ، بلكه برای شما نیز مفید خواهد بود :
1 – تنظیم زمان خواب و پیروی از آن
اگر برنامه منظم خواب از الگویی طبیعی و مستحكم پیروی كند ، ساعت بدن كودك به سرعت خود را با آن برنامه سازگـار می سازد .
2 – هشدار قبل از خواب
درست قبل از ساعت خواب ، توجه كودكتان را به این مسأله جلب كنید كه روز در حال تمام شدن است . ممكن است كودك شما هنوز برای قضاوت خیلی كوچك باشد .  بنا بر این به طور مثال اگر بگویید5 دقیقه بیشتر به زمان خواب نمانده ، احتمالاً برایش قابل درك نخواهد بود . در عوض با ربط  دادن موارد گوناگون به یكدیگر ،  می توانید زمان را به كودكتان بیاموزید . برای شروع اولین قسمت از برنامه منظم خواب  ، اسباب بازی ها را جمع كنید ، و به این ترتیب برنامه منظمتان را با علامتی كه حاكی از تمام شدن روز باشد شروع  می كنید .
برخی از والدین ، نزدیك شدن به زمان خواب را با استفاده از زنگ ساعت گاز آشپزخانه نشان می دهند . به این ترتیب كودك یاد می گیرد كه صدای زنگ  به معنی زمان خواب است . از آنجا كه كودك می داند شما نمی توانید با گاز و دستگاه هایی از این قبیل بحث كنید ، متعاقباً به شی ء سوم شخص اجازه داده می شود تا زمان را اعلام كرده و میل به اعتراض را كاهش دهد .

مشكلات خواب کودکان

3 – پیشنهاد تنقلات
تنقلات سبكی كه شامل پروتئین و كربوهیدرات است ، مانند تكه كوچكی  پنیر و كمی نان گندم ، باعث خواب شده و كمك می كند تا كودك ، تمام شب را بخوابد . كربوهیدرات ، باعث خواب آلودگی شده و پروتئین ، مقدار قند خون را تا زمان صبحانه ثابت نگه می دارد . حتماً بعد از خوردن نان و پنیر ، دندان های كودك را مسواك بزنید .
4 – حمام آب گرم قبل از خواب
با افزایش تدریجی دمای بدن كودكتان ، او را آماده خوابیدن كنید . همچنین بازی با اسباب بازی هایش در حمام به او آرامــــش می دهد .
5 – پوشیدن لباس خواب
لباس های راحت و بدون بند انتخاب كنید كه نه زیاد گرم و نه نازك باشد .
6 – خواندن داستان مورد علاقه كودكان
خواندن داستان برای كودك نوپایتان ، برنامه فوق العاده آرامش بخشی است . به خصوص اگر داستان مورد علاقه اش را انتخاب كرده باشید ، مانند داستان شنگول و منگول . توجه داشته باشید كه كودك شما ، با بزرگتر شدن ،  داستان های بیشتر و متنوع تری از شما می خواهد .
7– اطمینان از تنها نبودن كودك
خرس اسباب بازی یا عروسك مورد علاقه اش ، باعث راحتی و آرامش ، هنگام خوابیدن می شود .
8 – حذف یا محدود كردن محتویات شیشه شیر
اگر كودك شما هنگام خوابیدن نیاز به شیشه دارد اطمینان حاصل كنید كه درون شیشه فقط آب است . شیر ، غذای كمكی ،  یا آب میوه  اطراف  دندان های  كودك جمع شده و باعث كرم خوردگی دندان حتی در نوزادان می شود .

ساعت خواب کودکان

فرستادن کودک به اتاق خواب و تنظیم ساعت خواب او در سنین پیش از دبستان، تجربه نسبتا سختی برای والدین است. رابین گودمن (Robin Goodman) روانشناس کودکان در این زمینه نکاتی را جهت دستیابی به یک روش مناسب در کودکان 3 تا 5 سال پیشنهاد کرده است که در ادامه می خوانید.

مشكلات خواب کودکان

ساعت خواب ثابت برای کودکتان در نظر بگیرید

– ساعت خواب کودکان باید ثابت باشد، یک ساعت خاص را در نظر بگیرید، اولین بار کودک خود را در آن ساعت روانه تختخواب نمایید و شب های دیگر، حتی تعطیلات آخر هفته آن ساعت را معیار فرا رسیدن زمان خواب کودکتان قرار دهید. برای بیدار شدن از خواب نیز همین رویه را ادامه دهید. توجه داشته باشید هر قدر کودکتان زودتر از خواب بر خیزد بهتر است، زیرا شب زودتر خسته می شود و در ساعت مقرر به آسانی به خواب می رود.
– نوع فعالیت کودک در طول روز، بر خواب شب او تاثیر مستقیم دارد، کودکان و نوجوانان در صورتی که در هوای آزاد قرار بگیرند و فعالیت های فیزیکی انجام دهند، بسیار راحت تر به خواب می روند. بنابراین سعی کنید تا حد امکان در برنامه روزانه کودکتان فعالیت های فیزیکی را نیز بگنجانید.
– بهترین زمان برای خوابیدن کودک را در نظر داشته باشید، به تدریج با نزدیک شدن به ساعت مورد نظر، کودک احساس خواب آلودگی کرده و برای به خواب رفتن کاملا آماده می گردد.
– ویژگی های فردی کودکتان را بشناسید، مهم این نیست که کودکان را وادار کنیم تعداد ساعت مشخصی بخوابند، بلکه نکته مهم تر این است که کودک در آن زمان به خواب عمیق فرو رفته و به استراحت بپردازد.
– در نظر داشته باشید که پس از فرا رسیدن ساعت خواب کودک، بد نیست او را برای مدتی تنها بگذارید تا در آرامش به خواب رود. لزومی ندارد والدین تا به خواب رفتن کامل کودک در کنار او باشند. هر کودک نیاز به یادگرفتن این نکته دارد که چگونه باید به تنهایی بخوابد.
روشی مناسب را به کار گیرید
– در برخی از کودکان شما می توانید به سادگی با گفتن این جمله که “پانزده دقیقه بیشتر به وقت خواب باقی نمانده، وقت آماده شدن برای رفتن به رختخواب است” کودکتان را روانه اتاق خواب نمایید.
– مراحل مختلفی را برای دستیابی به روش مناسب دنبال کنید، برای مثال کارهای زیر را درنظر بگیرید: پس از حمام گرفتن، کودک یک کتاب داستان را انتخاب می کند، پدر یا مادر بر روی صندلی همیشگی می نشیند. در پایان، ماجرا با بوسیدن و در آغوش گرفتن کودک و خاموش کردن چراغ اتاق پایان می یابد.
– این کار را ادامه دهید، استفاده از یک روش ثابت منجر به تغییر عادت کودک می شود. خوابیدن نیز عادتی است که کودک باید آن را بیاموزد و با تکرار این کار در خوابیدن مهارت پیدا می کند.
– دقت داشته باشید که هیچگاه یک روش ثابت در کودکان مختلف به یک نتیجه واحد نمی انجامد، هر کودکی روش خاصی نیاز دارد. والدین باید با شناخت کامل کودک خود، طریقه مناسب را بیابند. اگر یک روش جواب نداد، آن را تغییر دهید.
مکان مناسب خواب کودک را فراهم کنید
– بهترین روش این است که از قرار دادن وسایل الکترونیک مانند کامپیوتر، تلویزیون یا بازی های ویدیویی در اتاق خواب کودک اجتناب کنید.
– قبل از خواب اجازه ندهید کودکتان خوراکی های محرکی که مانع خواب او می شوند مانند شکلات و امثال آن را مصرف کند، بهتر است از دیدن فیلم ترسناک و تحرک بیش از اندازه کودک پیش از خواب نیز بپرهیزید.
– اتاق خواب کودک را از اسباب بازی پر نکنید.
– به خواسته های کودکتان در این مورد توجه کنید و آنها را رعایت کنید. برخی کودکان چراغ خواب دوست دارند، برخی ترجیح می دهند درب اتاق نیمه باز بماند یا حتی شخصیت کارتونی یا عروسک مورد علاقه شان را با خود به رختخواب ببرند.

مشكلات خواب کودکان

از عادات بد اجتناب کنید
– هیچگاه به تختخواب رفتن و خوابیدن را به عنوان تنبیه در مورد کودک به کار نگیرید. در مواقع لزوم استفاده از جمله ” خوب … دیگر کافی است، وقت خواب فرا رسیده ” بسیار مناسب تر از جملات تهدید آمیزی چون : “اگر بلافاصله دست از این کار برنداری، مجبور می شوی به تختخواب بروی ” خواهد بود.
– از به خواب رفتن در تختخواب کودکتان بپرهیزید، زیرا ممکن است او نیمه شب به ناگهان از خواب برخیزد و با دیدن شما در کنار خود هراسان شود.
– هیچگاه کودک را تشویق نکنید در تختخواب شما بخوابد زیرا ممکن است این کار برای او عادت شود. به جز در موارد استثنایی که کودک با مشکلی مانند بیماری، تب و یا کابوس های شبانه روبرو شده، به او تلقین کنید که بهترین و راحت ترین جا برای خوابیدن تختخواب خودش است. به طور کلی هر کودک باید یاد بگیرد چگونه در تختخواب خودش بخوابد.
اگر کودک نیمه های شب از خواب پرید
– با ملایمت با او رفتار کنید، اعتماد به نفس لازم برای به خواب رفتن مجدد را به کودک بدهید. برخی مواقع اطمینان دادن به کودک آسان ترین و تنها چاره کار است.
– در چنین مواقعی از صحبت کردن و بحث دوری کنید، اگر کودک خواب بدی دیده، هرگز در آن حالت از او نخواهید خوابش را تعریف کند و مطلقا وارد جزئیات نشوید.
– هیچگاه مراحل انجام شده برای خواب کودکتان را تکرار نکنید، مثلا مجددا کتاب داستان برای او نخوانید، بلکه خیلی راحت با قضیه برخورد کنید و به کودک تلقین کنید که قادر است به آرامی ادامه خوابش را دنبال کند.
– صبح ها کودک را به دلیل خوابیدن در اتاق خودش تشویق کنید و به او جایزه بدهید. این کار به سرعت تاثیر می گذارد و برای پایان روز تدارک مناسبی است.
اگر مشکل به روش های فوق حل نشد، چه باید کرد؟
– بی خوابی کودکان در شب، ممکن است دلایل بسیاری داشته باشد، طبیعتا راه حل های بی شماری نیز برای مقابله با آنها وجود دارند. ممکن است شما نیاز داشته باشید در مورد بی خوابی کودکتان با یک پزشک متخصص کودکان مشورت کنید.
– اگر کابوس های شبانه، ترس و نگرانی به هنگام خواب در کودکتان ادامه پیدا کرد، بهتر است ریشه این ترس را بیابید. ممکن است این احساس کودک از مشکلاتی در مدرسه، یک مشکل روحی و یا مشکلات خانوادگی ناشی شده باشد.
– اگر مدت زمان خواب کودکتان بیش از حد طولانی یا بیش از انداره کوتاه است، این موضوع را جدی بگیرید و دلیل آنرا پی گیری نمایید. ممکن است منشاء این قضیه مشکلات روحی و روانی کودک باشد.

مشكلات خواب کودکان

شیو ه های خواباندن کودک کم خواب

اینکه کودکان در این سن حدود 12-11 ساعت در شب به طور پیوسته بخوابند یک نیاز است نه یک امر تجملاتی. اگر که شما پدر و مادر عزیز، کودکتان را آموزش دهید که از ساعت اولیه شب خود به تنهایی بخوابد، این نشاندهنده این نیست که شما از خودراضی هستید و برای راحتی خود کودکتان را زود می خوابانید، بلکه نشان دهنده این است که به یکی از ضروری ترین احتیاجات کودک که خواب عمیق طولانی در شب است پاسخ داده اید. بنابراین آفرین به شما، انشاءالله در سالیان آتی که کودک مدرسه رفتن را شروع می کند نتیجه این کار پر زحمت، که آموزش رفتارهای صحیح خواباندن کودک است را خواهید دید.از طرف دیگر اگر شما پدر و مادر عزیز هنوز روتینی برای خواباندن کودکتان درست نکرده اید و کودک شما زمانیکه شما برای خواب آماده می شوید تازه می فهمد که وقت خواب رسیده و یا به قول معروف اول او شما را می خواباند و بعد خود به خواب می رود، خبر خوش این است که هنوز دیر نشده و همین الان نیز شما می توانید عادتهای درست خواب را به کودکتان بیاموزید.
اینکه کودک در طول روز، اوقات خود را چگونه می گذراند تاَثیر مستقیم بر خوابیدن او در شب دارد. کودکان در این سن سرشار از انرژی هستند بنابراین اجازه دهید تا این انرژی ها را در طول روز بسوزانند تا هنگامی که زمان خوابیدن فرا رسید، آمادگی خوابیدن را داشته باشند. همچنین تحقیقات نشان می دهد کودکانی که در طول روز زیاد تلویزیون تماشا می کنند، در هنگام شب سخت تر به خواب می روند. خواب میان روزی نیز در خواب شامگاهی موثر است، سعی کنید حتماً کودکتان در ساعتی مقرر در هر روز بعنوان مثال کمی پس از ناهار حدود 5/1 تا 2 ساعت بخوابند. در طول روز اطمینان حاصل کنید که کودک در وعده های مقرر و در حدود یک ساعت مشخص در هر روز غذای کافی و سالم می خورد، زمانی که در هنگام شب کودکان سیر باشند، راحتتر می خوابند. اگر همه تمهیدات را در طول روز انجام دهید تا کودکتان برای خواب شامگاهی آماده باشد، حالا زمان آن می رسد که روش خواباندن او را طبق ترجیحات مادرانه یا پدرانه خود انتخاب کنید.
کودکان همه چیز را با تکرار یاد می گیرند. اگر هر کاری را شما به طور مداوم انجام دهید، خیلی زود کودکتان به آن عادت می کند. این در مورد به خوابیدن و رفتارهای پیش از خواب نیز صدق می کند اگر شما یک روتین برای خواب کودک درست کنید و
خود را به آن پایبند کنید پس از گذشت زمانی حدود 2 هفته می بینید که کودکتان به آن کاملاً عادت کرده و از آن پیروی می کند. اما پزشکان اطفال و روان شناسان کودک عقاید و روشهای متفاوتی برای خواباندن کودک دارند. شما با تکیه بر غریزه مادریتان یا پدریتان و همچنین با توجه به سبک و روش زندگیتان روشی را انتخاب کنید که سازگاری بیشتری با خود و فرزندتان دارد.
اما نکتۀ مهم این است که برای کودکتان در زمان خوابش روتینی را ایجاد کرده و با تکرار هر شب آن کودکتان را به خوابیدن در تمام طول شب به مدت 11-10 ساعت عادت دهید.

مشكلات خواب کودکان

1- روش دکتر فربر:

دکتر فربر متخص اطفال و رئیس مرکز اختلالات خواب کودکان در بیمارستان اطفال شهر بوستون در آمریکا می باشد. او در سال 1985 میلادی و سپس در سال 2006 کتابی در مورد خواباندن نوزادان و کودکان به نام «مشکلات خواب کودکتان را حل کنید» را چاپ کرده است. هر چند که از همان زمان تاکنون اختلاف نظرات بسیار میان روانپزشکان و متخصصان اطفال و همچنین پدران و مادران در مورد این روش وجود داشته است، ولی بسیاری از پدران و مادرن با دنبال کردن این روش توانسته اند مشکلات خواب کودکشان را برطرف کنند. بسیاری روش دکتر فربر را بعنوان روش «گریه کردن تا خوابیدن» می دانند. اما دکتر فربر خود می گوید که او هیچگاه در این روش نگفته است که کودک خود را در تختش تنها بگذارید و هر چقدر هم که گریه کرد توجه نکنید تا او به خواب برود.
روش دکتر فربر چیست؟
دکتر فربر می گوید شما می توانید زمانی که کودکتان از نظر فیزیکی و احساساتی آماده است که تمام شب را یک تکه بخوابد، به کودکتان یاد دهید تا خود به تنهایی به خواب برود. او توصیه می کند که ابتدا برای کودکتان یک روتین پیش از خواب درست کنید. این روتین باید توام با محبت و عشق باشد و حتماً پیش از خواب شما و کودکتان زمانی خاص را با هم داشته باشید. این روتین می تواند یک حمام گرم به دنبال خورن شیر (شیر مادر یا شیر گاو) مسواک زدن، بغل کردن و خواندن یک قصه یا شعر باشد. سپس در حالیکه هنوز کودکتان بیدار است او را بوسیده و به او بگویید که زمان خواب رسیده است. دکتر فربر می گوید که کلید موفقیت برای اینکه کودک یابد بگیرد خودش به تنهایی بخوابد این است که تا زمانیکه هنوز بیدار است او را در تختش بگذارید و سپس دوباره او را بوس کرده و چراغ را خاموش کنید و از اطاقش بیرون بیایید حالا اگر کودکتان شروع به گریه کرد مراحل زیر را پیروی کنید:
مرحله اول: زمانیکه کودکتان شروع به گریه می کند تا مدت زمان مشخصی به اطاق او برنگردید. این زمان مشخص به شرح زیر می باشد:
• شب اول: 3 دقیقه برای اولین بار، 5 دقیقه برای دومین بار، 10 دقیقه برای موارد بعدی.
• شب دوم: 5 دقیقه برای اولین بار، 10 دقیقه برای دومین بار، 12 دقیقه برای موارد بعدی.
• شب سوم به بعد: به تدریج این فاصله ها را 2-1 دقیقه افزایش دهید.
البته به یاد داشته باشید که این مدت زمان برای صبر کردن پیش از آنکه مجدداً به اطاق او بروید، حتماً نباید ثابت باشند اگر بعنوان مثال شما نمی توانید و تحمل اینکه 10 دقیقه صبر کنید را ندارید زودتر به اطاق او برگردید.
مرحله دوم: برای مدت 1 تا 2 دقیقه به اطاق او بروید. بدون اینکه چراغ را روشن کنید و یا او را بغل کنید، به او اطمینان دهید که شما نزدیک او هستید. آرام به او بگویید که الان وقت خواب است و شما نیز می خواهید بخوابید. سپس حتی اگر هنوز هم گریه می کند اطاقش را ترک کنید.
مرحله سوم: این بار مدت زمان بیشتری را بیرون اطاق او منتظر بمانید و هربار همان عمل را انجام دهید که به مدت 1 یا 2 دقیقه با چراغ خاموش به اطاق او سر بزنید و او را از حضور خودتان مطمئن کنید و او را نوازش کرده و یا ببوسید و درحالی که هنوز بیدار است اطاقش را ترک کنید.
مرحله چهارم: این کار را آنقدر تکرار کنید تا کودکتان در حالی که شما خارج از اطاقش هستید، به خواب رود.
مرحله پنجم: اگر که کودکتان در نیمه شب بیدار شد پس از اینکه اطمینان حاصل کردید که بیدار شدنش بعلت مریضی و یا درد نمی باشد، همان روش را ادامه بدهید و هر بار مدت زمان صبر کردنتان را چند دقیقه بیشتر کنید تا به بیشترین زمان مجاز برای آن شب برسد.
مرحله ششم: مدت زمان سر زدن به اطاق کودکان را در هر شب به اندازه 2-1 دقیقه افزایش دهید. دکتر فربر معتقد است که بیشتر کودکان پس از شب سوم یا چهارم بدون گریه کردن خود به خواب می روند. البته این زمان برای کودکان متفاوت می باشد. اگر کودک شما هیچ پیشرفتی پس از انجام این روش نشان نداد، می توانید پس از چند هفته توقف، دوباره این روش را انجام دهید.
بسیاری از والدین و متخصصان کودک مخالف روش دکتر فربر می باشند. این مخالفین معتقدند که رها کردن کودک در حالی که او گریه می کند حتی برای مدتی کوتاه ، می تواند پیامدهای بلند مدت بر روی کودک داشته باشد. یکی از این پیامدها این است که کودک اعتمادش را به مادر و پدر خود از دست می دهد. زیرا که او آنها را بعنوان منبع ایمنی و آرامش خاطر خود می شناسد و هنگامی که آنها به گریه های او سریعاً پاسخ ندهند، او از آنها نا امید می شود.

مشكلات خواب کودکان

پاسخ دکتر فربر به این نوع اعتراضات این است که اگر شما در طول روز به میزان زیاد عشق و محبت به کودکتان نشان دهید و همه نیازها و احتیاجات او را برآورده کنید، اینکه به گریه کردن او در شب بلافاصله عکس العمل نشان ندهید، اثری منفی بر روی او نخواهد گذشت. او می گوید «کودک کوچک در این سن هنوز نمی داند که چه چیز برایش خوب و چه چیز برایش بد است. اگر او به چیزی که بخواهد نرسد گریه خواهد کرد. اگر او بخواهد با یک چاقوی تیز بازی کند شما به او اجازه نخواهید داد و هر چقدر هم که او در مقابل گریه کند شما تصمیمتان را عوض نخواهید کرد و پس از آنهم احساس عذاب وجدان نخواهید داشت که کودکتان به خاطر اینکه به او چاقو را نداده اید 20 دقیقه گریه کرد و نیز از پیامدهای روانی آن گریه نیز نگران نخواهید بود. عادتهای غلط خوابیدن و کم خوابی نیز برای کودکان مضر است و این وظیفه شماست که آنها را اصلاح کنید.»
حالا که با روش دکتر فربر آشنا شدید این بسته به شماست که آیا می خواهید این روش را امتحان کنید یا نه. در صورت امتحان این روش نتیجه آنرا در قسمت تبادل نظر برای سایر خوانندگان نیز یادداشت کنید.

2- روش دکتر سیرز:

پروفسور سیرز متخصص اطفال در دانشگاه کالیفورنیا می باشد. پروفسور سیرز یکی از منتقدان روش دکتر فربر است. پروفسور سیرز معتقد است که نیازمندیهای کودک چه در شب چه در روز باید توسط والدین مورد توجه قرار گیرد و به آنها پاسخ داده شود.
او همچنین خوابیدن کودک در تخت پدر و مادر را تشویق کرده و می گوید کیفیت خواب کودک در حالی که پیش پدر و مادرش بخوابد بسیار بالاتر است و این کودکان دارای اعتماد به نفس بیشتری می شوند. البته به خاطر داشته باشید که برخی از متخصصان معتقدند خوابیدن کودک در تخت پدر و مادر در سنین نوزادی و درکمتر از 6 ماهگی می تواند احتمال بروز سندرم ناگهانی مرگ کودک را افزایش دهد.
توصیه های دکتر سیرز برای خواباندن کودک به شرح زیر است:
• نسبت به عادات خواب کودک خود واقع بین باشید: دکتر سیرز معتقد است که خوابیدن نیز مانند خوردن نباید به زور به کودک تحمیل شود. بهترین کاری که شما می توانید بکنید این است که برای کودکتان محیطی را فراهم کنید تا کمک کند تا کودک خوابش بگیرد. هدف شما باید این باشد که کودکتان نظری مثبت نسبت به خواب پیدا کند. او باید بهفمد که خواب یک پدیده لذت بخش است و در هنگام خواب و هنگامی که از خواب بیدار می شود (حتی اگر نیمه شب باشد) احساس امنیت کند.اگر شما از سنین کم کودک به او خوابیدن در آرامش را یاد دهید هر دو می توانید از خوابیدن طولانی لذت ببرید.

مشكلات خواب کودکان

• انعطاف پذیر باشید: پروفسور سیرز معتقد است که هیچ یک روش خاصی نیست که برای همه کودکان کار کند و یا حتی هر شب برای یک کودک کار کند او می گوید ” اگر برنامه خوابی را برای کودکتان پیاده می کنید که می بینید اثر ندارد، آنرا ادامه ندهید و برنامه ای دیگر را شروع کنید که با زندگی شما همامنگی دارد و می تواند برای شما کار ساز باشد. کودکان خلق و خوی متفاوت دارند و این امر در مورد عادات خواب آنها نیز صدق می کند. بنابراین اگر کسی می گوید که برا ی کودک او فلان روش کار می کند، آن روش ممکن است برای شما جواب ندهد. لذا آماده باشید تا روشهای مختلف را برای خواباندن کودکتان به کار برید، هر مدام بهتر جواب داد به همان بچسبید. البته با بزرگ شدن کودک و وارد شدن او به مرحله جدیدی از رشد و تکامل، روش قدیمی ممکن است دیگر کارساز نباشد. بنابراین فکر خود را برای امتحان روشهای دیگر باز بگذارید. در پیدا کردن روشهای مناسب خواباندن کودکتان سعی کنید که از قلب و غریزه مادریتان فرمان بگیرید. در این صورت مطمئناً روشی که برای خانواده شما عملی است را پیدا خواهید کرد”.
• تصمیم بگیرید که کجا برای خوابیدن کودک بهترین است: هیچ جا برای خواباندن کودک، درست و یا غلط نمی باشد. چیزی که مهم است این است که همه خانواده به راحتی بخوابند. حالا کودک شما می تواند در گهواره، تخت نرده دار، تخت بدون نرده و یا در تختخواب شما بخوابد. شما باید ببینید که شما و کودکتان با کدام عمل راحت تر هستید. بسیاری از کودکان ترجیح می دهند که حداقل برای مرحله خوابیدن در تخت پدر و مادرشان بخوابند و پس از اینکه خواب آنها سنگین شد شما می توانید آنها را به تخت خودشان مستقل کنید. این روش می تواند بسیار آرام بخش برای کودک باشد زیرا که او پیش از خواب از اینکه بغل پدر و مادر باشد لذت برده و احساس امنیت می کند. بنابراین زودتر و راحت تر به خواب می رود. و یا اینکه می توانید او را در تخت خودش خوابانده و درکنار او بنشینید تا به خواب برود. شما خود بهتر می دانید که چه چیزی برای شما و فرزندتان بهتر است.
دکتر سیرز خواباندن کودک را به سه فاز تقسیم کرده و تکنیک های مختلفی را برای هر مرحله پیشنهاد می کند.
1- روشهای آماده کردن کودک برای خواب
2- روشهای کمک به خواباندن کودک برای تمام طول شب.
3- روشهای خواباندن کودک در صورتی که نصف شب بیدار شد.
1- روشهای آماده کردن کودک برای خواب:
دکتر سیرز معتقد است که شما نمی توانید کودک خود را به خوابیدن مجبور کنید بلکه خواب باید به طور طبیعی سراغ کودک بیاید. وظیفه شما بعنوان پدر و مادر این است که شرایطی را فراهم آورید که خوابیدن را برای کودک جالب توجه کرده و به او اشاراتی را نشان دهید که وقت خواب فرا رسیده است.

مشكلات خواب کودکان

توصیه های دکتر سیرز برای آماده کردن کودک برای خواب به شرح زیر می باشد:
• اجازه دهید کودکتان به یک سری عادات مربوط به خوابیدن عادت کند:
در این میان می توانید تکان دادن کودک در بغل و یار روی پا، شیر دادن (از سینه یا با شیشه)، شعر یا قصه خواندن و یا بغل کردن یک عروسک یا پتو را امتحان کنید. البته به یاد داشته باشید که معمولاً کودکان با هر روشی که عادت کنند به خواب روند، انتظار دارند که در صورت بیدار شدن در میان شب نیز همان روش برایشان پیاده شود. بنابراین اگر او را تکان داده و یا شیر دهید او انتظار دارد که نصفه شب که از خواب بیدار می شوند نیز تکان داده شده و یا شیر بخورد، این ممکن است برای شما کمی خسته کننده باشد.
• دلپذیر کردن روز:
دکتر سیرز معتقد است، اگر که کودک شما روزی پر از آرامش داشته باشد شب را بهتر خواهد خوابید .هر چه که شما با او در طول روز نزدیک تر باشید و با بغل کردن و ابراز محبت او را در طول روز آرام نگه دارید، او شب را نیز در آرامش خواهد خوابید. اگر در شب کودک شما خوب نمی خوابد و مکرراً از خواب بیدار می شود، فکر کنید که روز را چگونه گذرانده است. آیا شما آنقدر مشغول بوده اید که نتوانسته اید به او توجه کافی داشته باشید و یا در مهد کودک مربی ها برای او وقت کافی نگذاشته اند؟ خواب شب کودک ارتباط مستقیم با کیفیت وقت گذراندن او در روز دارد.
• در طول روز در ساعاتی مقرر او را بخوابانید:
اگر تاکنون کودک شما به خوابیدن در طول روز در ساعاتی مشخص از روز عادت نکرده است، همین الان شروع کنید به مدت یک تا دو هفته در ساعاتی از روز که می دانید او خسته تر از باقی زمانهاست و خود شما هم خسته هستید او را به تخت خود برده و در کنار هم دراز بکشید تا او خوابش ببرد. با تکرار این کار بدن او کم کم به ساعت خواب و میزان خواب در روز عادت می کند. اگر کودک شما به مهد کودک می رود از مربیانش بخواهید که هر روز یک ساعت او را در تختخواب گذاشته و آماده خواب کنند.
• حتماً برای کودک یک روتین مشخص پیش از خواب درست کنید:
کودکانی که دارای روتینی برای خوابشان هستند و از طرف پدر و مادر سیگنالهای مشخص و تکراری برای خواب دریافت می کنند، بهتر و طولانی تر در طول شب می خوابند. یک روتین خوب برای کودک می تواند حمام آب گرم به همراه ماساژ ملایم پس از آن، تکان دادن کودک در بغل ، شیر دادن به او و قصه، لالایی یا کتاب خواندن باشد. به این ترتیب هر شب که این کارها را برای کودک تکرارکنید او می داند که از او انتظار دارید تا بخوابد. مغز در حال رشد کودکان مانند کامپیوتر می ماند که هزاران رشته و تابع را در آن ذخیره می کند تا از آنها یک طرح بسازد. وقتی که شما روتین قبل از خواب را برای او تکرار کنید، مغز او برنامه ریزی می شود تا با شروع این رشته بداند که وقت خواب رسیده است.

مشكلات خواب کودکان

• در طول روز او را سیر نگه دارید.
کودک شما الان باید فرق روز و شب را کامل یاد گرفته باشد که روز برای غذا خوردن و شب برای خوابیدن است. ولی در این سن کودکان آنقدر مشغول بازی هستند که ممکن است تمایلی به غذا خوردن نداشته باشند. ولی شما اطمینان حاصل کنید که او سه وعده غذای کامل و دو وعده غذای میان روزی داشته باشد و پیش از خواب نیز به او شیر بدهید تا نیمه شب از گرسنگی بیدار نشود.
2- روشهای کمک به خواباندن کودک برای تمام طول شب.
• لباس خواب راحت تن کودک کنید و دمای اطاق را طوری تنظیم نمایید که کودک در میان شب احساس گرما یا سرما نکند. در زمستان بهتر است از کیسه خواب برای کودک استفاده کنید. زیرا که کودکان در این سن حتی در خواب نیز بسیار پر جنب و جوش هستند و به احتمال خیلی زیاد پتو را از رویشان پس می زنند.
• بسیاری از کودکان در این سن دارای خوابی سبک می باشند و با کوچکترین صدا از خواب بیدار می شوند بنابراین بهتر است در اطاق او را بسته تا سرو صدا او را بیدار نکند. همچنین می توانید لولای در را روغن بزنید تا در صورت که بخواهید به کودک سر بزنید صدای قیج قیج نداشته باشد. همچنین برای اطاق کودک پرده کلفت مد نظر بگیرید تا نور صبحگاهی و یا احیاناً نور ماشین ها او را از خواب بیدار نکند.
• می توانید در طول شب برای کودک صداهای یکنواخت و تکراری را از طریق ضبط صوت پخش کنید این صداهای یکنواخت که به «صدای سفید» شناخته می شوند کمک می کنند تا اگر کودک در طول شب بیدار شده دوباره به خواب رود. این صداها می توانند صدای ضبط شده یک آبشار، اقیانوس، صدای حبابهای یک آکواریوم، صدای یک پنکه و یا حتی صدای از راه دور یک جاروبرقی باشد. می توانید هر کدام از این صداها را برای کودک ضبط کرده و در طول شب آنرا برای او پخش کنید.
• در شبهای سرد، پیش از اینکه کودک را در تختش بگذارید ملافه و متکایش را گرم کنید. برای این کار می توانید یک حوله را روی شوفاژ داغ کرده و به مدت ده دقیقه پیش از اینکه کودک را در تختش بگذارید، روی ملافه اش بیاندازید. سپس حتماً ابتدا حوله را از تخت برداشته و کودک رت در تخت قرار دهید. این کمک می کند تا کودک خواب عمیق تر و راحت تری داشته باشد.
3- روشهای خوباندن کودک در صورتی که نصفه شب بیدار شد:
دکتر سیرز می گوید اگر که کودکتان در طول شب از خواب بیدار شد روشی را در پیش بگیرید که به نیازهای کودکتان اهمیت داده و راحتی و اعتماد او را به عنوان اولویت در نظر بگیرید. البته این روش باید به گونه ای باشد که هم کودک و هم شما سریعاً دوباره به خواب برگردید. اگر کودکتان در نیمه شب شیر می خواهد بهتر است که همان ابتدا به او سینه یا شیشه بدهید نه اینکه بگذارید نیم ساعت او گریه کند و بعد از زور خواب بالاخره راضی شوید که به او شیر بدهید. فایده بهتر خوابیدن کودک و شما بسیار غالب تر از مضرافتی است که نخواهید به او شیر دهید.
اگر بتوانید تا قبل از اینکه کودکتان به طور کامل بیدار شود به او برسید، می توانید از کامل بیدار شدن او جلوگیری کنید. اگر کوکتان پستانک می خورد می توانید با دادن پستانک به او و یا با قرار دادن دستهایتان بر پشت کودک و ضربه زدن آرام به پشت او طوری که این ضربه ها با ضربان قلب شما هم آهنگ باشد، از کامل بیدار شدن او جلوگیری کنید و کمک کنید او دوباره وارد خواب عمیق شود.
اگر شما همه این کارها را امتحان کردید و باز هم کودک شما مکرراً در طول شب بیدار می شود، ممکن است یک دلیل پزشکی در پشت این بی خوابیها وجود داشته باشد. بنابراین بهتر است با پزشکتان صحبت کنید.
همانطور که دیدید در روش پروفسور سیرز کودک محور ایجاد این روشها می باشد. اگر خواستید روشهای دکتر سیرز را امتحان کنید در قسمت تبادل نظر ما را نیز در جریان موفقیت و یا عدم موفقیت این روش قرار دهید.

مشكلات خواب کودکان

جدول خواب کودکان در شبانه روز

خواب کودک و هر چه به آن مربوط می شود، از خواباندن او و بیداری های شبانه دوران نوزادی گرفته تا به رختخواب فرستادن کودکان بازیگوش در سن دبستان، یکی از مشغله های همیشگی ذهن پدر و مادرها و پرستاران کودک است.
اما یک کودک از تولد تا پایان نوجوانی به چه میزان خواب در شبانه روز نیاز دارد؟ در زیر، پاسخ یک کارشناس در سایت جام جم را به این پرسش می خوانید:
در ۱ تا ۴ هفتگی:
نوزادان معمولا ۱۵ تا ۱۸ ساعت در روز می‌خوابند، اما فقط در یک دوره کوتاه ۲ تا ۴ هفته‌ای. نوزادان نارس بیشتر می‌خوابند و نوزادانی که قولنج می‌کنند کمتر. از آنجا که نوازادان هنوز ساعت بیولوژیکی داخلی ندارند، الگوهای خوابشان با چرخه روز و شب هماهنگ نیست. در حقیقت آن ها اصلا از الگوی خواب خاصی پیروی نمی‌کنند.
ا تا ۴ماهگی :
در سن ۶ هفتگی نوزاد شروع به هماهنگ کردن ساعت بیولوژیک بدن خود می‌کند و شما پیدایش الگوهای منظم خواب را در او خواهید دید. در این زمان، کودک چند بار در شبانه روز و هر بار بین ۴ تا ۶ ساعت می خوابد و  کم کم سردرگمی ‌بین روز و شب پایان می پذیرد.
۴ تا ۱۲ ماهگی:
در حالی که میزان خواب بهینه در این سن ۱۵ ساعت در شبانه روز است، بیشتر نوزادان تا ۱۱ ماهگی فقط در حدود ۱۲ ساعت در روز می‌خوابند. ایجاد یک الگوی خواب مناسب برای کودک، در این زمان، باید از هدف های اصلی پدر و مادرها باشد. هر قدر که نوزاد  بزرگ‌تر می‌شود اجتماعی ‌تر خواهد شد و الگوی خوابش نیز به بزرگسالان شبیه تر می‌شود.
نوزادان معمولا در طول روز ۳ بار چرت می‌زنند که این تعداد در ۶ ماهگی به ۲ بار در روز کاهش مییابد. در این سن یا کمی زودتر، کودک می‌تواند تمام طول شب را بخوابد. ایجاد الگوی زمانی مناسب برای چرت زدن کودک را باید به زمانی که ساعت بیولوژیکی او کامل شده موکول کنید .چرت صبحگاهی کودک معمولا در ساعت ۹ صبح است و یک ساعت طول می‌کشد. چرت بعدازظهر او بین ساعت ۱۲ تا ۲ است و یک تا دو ساعت طول می‌کشد و آخرین چرت او بین ساعت ۳ تا ۵ بعدازظهر است.

مشكلات خواب کودکان

۱ تا ۳ سالگی:
در سن یک سالگی و بین ۱۸ تا ۲۱ ماهگی کودک دیگر صبح‌ها چرت نمی‌زند و فقط یک بار در طول روز می خوابد. کودکان نو پا به ۱۴ساعت خواب در شبانه ‌روز نیاز دارند، اما معمولا فقط نزدیک به۱۰ساعت می‌خوابند.
بیشتر کودکان هنوز در ۲۱ تا ۳۶ ماهگی به خواب نیمروز نیاز دارند که مدت آن بین ۱ تا ۳/۵ ساعت تغییر می کند. آن ها معمولاْ بین ساعت ۷ تا ۹ شب به تخت می‌روند و بین ساعت ۶ تا ۸ صبح بیدار می‌شوند.
۳ تا ۶ سالگی:
کودکان در این سن هم، بین ساعت ۷ تا ۹ شب به تخت می‌روند و بین ساعت ۶ تا ۸ صبح بیدار می‌شوند. در ۳ سالگی هنوز بیشتر کودکان در نیمروز استراحت می کنند. در حالی که در ۵ سالگی کمتر این کار را انجام می‌دهند و  خواب نیمروزی کوتاه تر می‌شود. معمولا کودک بعد از ۳ سالگی نباید هنوز دچار بی‌نظمی ‌در خواب باشد.
۷ تا ۱۲ سالگی:
در این سن با افزایش روابط اجتماعی، مدرسه و فعالیت های خانوادگی، ساعت خواب شبانه کودک دیرتر می‌شود، اما هنوز هم برخی کودکان در این سن ساعت ۹ شب می‌خوابند. اما بیشتر آن ها بین ساعت ۷:۳۰ تا ۱۰ شب به رختخواب می روند. اگر چه کودکان در این سن به ۹ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه روز نیاز دارند، میانگین خواب آن ها فقط ۹ ساعت است.
۱۲ تا ۱۸ سالگی:
خواب مناسب به همان اندازه دوران کودکی برای سلامتی نوجوانان هم لازم است. کارشناسان دریافته‌اند که ممکن است نوجوانان بیشتر از زمان کودکی شان بخوابند. اگر چه فشارهای اجتماعی در این سن مانع از خوب خوابیدن نوجوانان می‌شود، بدن آن ها به ۶ تا ۸ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد.
بررسی کیفیت و میزان خواب کودک و تاثیر آن بر سلامتی
والدین با تعیین برنامه منظم خواب، سلامتی کودکتان را تضمین کنند
دانشمندان معتقدند: تعیین برنامه مشخص خواب شبانه برای کودکان، کیفیت و میزان خواب آنها را بهبود بخشیده و در تضمین سلامتی شان موثر است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  لوزن هاله، پروفسور مرکز پزشکی دانشگاه استونی بروک در نیویورک معتقد است: «اگر یک برنامه و ساعت مشخص برای خواب شب کودکان تعیین شود، این الگو بر روی کل زندگی آنها تأثیر گذار خواهد بود».
یافته‌ها حاکی از آن است که داشتن برنامه خواب اثرات کوتاه مدت و بلندمدت مفیدی بر روی سلامتی کودکان دارد. در حقیقت برنامه مشخص خواب شبانه برای بچه ها بر روی الگوی خواب آنها در تمام طول زندگی تأثیر خواهد گذاشت و داشتن وقت خواب مشخص بر روی کیفیت و میزان خواب آنها تأثیر می گذارد.
دانشمندان می گویند نداشتن خواب کافی برای کودکان بر روی رفتار، حافظه، توجه، وضعیت عاطفی آنها تأثیر منفی می گذارد.

مشكلات خواب کودکان

خانواده ها با سطح درآمد و سواد پایین کمتر به این مسئله توجه می کنند ولی این عامل هم برروی سلامتی کودک و هم بر روی زندگی بزرگسالی آنها تآثیر می گذارد.
نتایج این بررسی در مقاله در ژرنال Development and Behavioral pediatrics منتشر شده است.
* دانشمندان سوئیسی با تحقیق روی سه تا پنج کودک ۱ تا ۱۰ ساله متوجه شدند کودکان از نظر میزان خواب با یکدیگر تفاوت قابل توجهی دارند و اگر کودکی کم خواب یا پرخواب باشد در سراسردوران کودکی به همان صورت باقی می‌ماند. نکته جالبتر این تحقیق آن است که مشخص شده بعد از ۱۰ سالگی نیز عادت خواب دراکثر بچه‌ها ثابت باقی می‌ماند. به این ترتیب ساختار بیولوژیک (ساعت درونی) در کودک در تعیین مقدار خواب مورد نیاز کودکان نقش مهمی‌ایفا می‌کند و میزان خواب طبیعی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. البته احتمالا عوامل دیگری از قبیل محیط کودک، ژنتیک و عادت اطرافیان نیز بی تاثیر نیست.
در واقع والدین بایستی میزان خواب کودک خود را ارزیابی کنند و آن را بپذیرند زیرا همانطور که گفتیم میزان خواب کودک با کودک دیگر متفاوت است.
*  اما چگونه می‌توان میزان خواب کودکمان را ارزیابی کنیم؟
اگر کودک صبح بدون مشکل بیدار شود و در طول روز خواب آلود و بدخلق و کسل نباشد مشخص است که خواب شب او خوب و کافی بوده در غیر اینصورت بایستی میزان خواب او را بیشتر کرد. درهر حال با توجه به تفاوت میزان خواب هرکودک بعد ازمدتی حساب آن دست والدین می‌آید اما در این زمینه محققان باز هم والدین را تنها نگذاشته و با تخمین مقدار خواب بچه‌ها در سنین مختلف والدین را دراین زمینه یاری داده اند:

* نوزاد یک روزه تا یک ماه:

نوزادان معمولا بین ۱۵ تا ۱۸ ساعت در شبانه روز می‌خوابند اما دوره خواب آنها کوتاه و حدود دو تا چهار ساعت است. کودکان نارس معمولا به خواب بیشتری نیاز دارند و با توجه به اینکه نوزادان هنوزساعت بیولوژیک درونی یا ریتم شبانه روزی ندارند الگوی خواب آنها به چرخه روز و شب ارتباط ندارد.
در حقیقت نیاز آنها به خواب اصلا قابل پیش بینی نیست و در این مورد هم کاری ازکسی ساخته نیست بایستی این دوران با صبر و خونسردی بگذرد. به عبارتی والدین بایستی با ساعت کودک تنظیم شوند چون خواب کودک در این دوران قابل تنظیم نیست.
* نوزاد یک تا دو ماه:
در این دوران که خنده و هیجانات کودک شروع می‌شود الگوی خواب منظم تر می‌شود و طولانی ترین دوره خواب چهار تا شش ساعت می‌باشد که بیشتر بعد از ظهرهاست تا شب. دراین دوران طولانی ترین بیدار باش دو ساعت است و بعد از آن خسته می‌شود و می‌خوابد.
لطفا به این نیازکودک احترام بگذارید چون اگر بچه را زیاده از حد بیدار نگهداریم تا خسته تر شود و راحت تر بخوابد نتیجه عکس حاصل می‌شود. در این صورت کودک برای خواب مقاومت می‌کند و ترشح هورمون‌های خاص موجب بیداری شبانه کودک می‌شود.
* نوزاد سه تا چهار ماه:
در این دوران سه چهارم خواب کودک شبهاست و روزها با سه بار چرب زدن سپری می‌شود. دراین دوران چرخه روز و شب کودک پایدارترمی‌شود اما هنوز نظم ندارد و نمی‌توان برنامه مشخصی برایش تعیین کرد. در این دوران کودک اجتماعی‌تر شده و تمایل بیشتری به بازی دارد به این دلیل درمقابل خواب شب مقاومت می‌کند.

مشكلات خواب کودکان

* نوزاد چهار تا هشت ماه:

در این دوران است که باید الگوی خواب سالم را در کودک به وجود آورد. از آنجایی که در این دوران الگوی خواب کودک به بزرگسالان شباهت بیشتری پیدا می‌کند توجه کنید که به نیازهای خواب کودکتان حساس باشید و سبک زندگی خود را با او هماهنگ کنید. اگر تا دیر وقت بیدارید و او را هم بیدار نگه می‌دارید این یک عادت غلط است و کم خوابی برایش نهادینه می‌کنید که درست به اندازه سو تغذیه برای کودک مضر است.
به همین دلیل برای کودک خود الگوی خواب منظمی ‌در نظر بگیرید و به آن پایبند باشید. بچه‌ها ممکن است در این سن صبح‌ها زود بیدار شوند حدود شش – پنج و دوباره بخوابند.
کودکان شش ماهه حدود دو تا سه ساعت چرت روزانه دارند که معمولا اولین چرت آنها حدود ۹ تا ۱۰ صبح است و یک ساعت طول می‌کشد. چرت بعدی ۱۲ ظهر است و یک تا دو ساعت طول می‌کشد و چرت عصرگاهی بین سه تا پنج بعد از ظهر متغیر است و مدت زمان متفاوتی دارد.
محققان توصیه می‌کنند هیچ گاه نگذارید کودک بعد از سه بعد از ظهر بخوابد در عوض شب او را زودتر بخوابانید.

* نوزاد ۹ تا ۱۲ ماه:

کودک شب‌ها ۱۰ تا ۱۲ ساعت می‌خوابد و دو بار در روز چرت می‌زند دیگر به شیرخوردن شبانگاهی نیاز چندانی ندارد. با توجه به اینکه در این دوران سومین چرت روزانه حذف می‌شود ممکن است شبها زودتر بخوابد. البته این مساله بسته به کودک فرق می‌کند.
جالب این است که در این سن اگر فقط ۲۰ دقیقه درمقدار خواب او تغییر اتفاق نیفتد بر روی رفتار او اثر زیادی دارد.
هرگز به خاطر یک خواب کامل شبانه چرت بچه را حذف نکنید چون این عمل باعث خستگی و بد خلقی او شده و کودک شب سخت تر و بامقاومت می‌خوابد و تا صبح چند بار بیدار می‌شود.

* کودک یک تا سه سال:

در این دوران چرت صبحگاهی او حذف می‌شود و فقط یک بار در روز آن هم برای ۱/۵ تا دو ساعت چرت می‌زند. این تغییر گاهی باعث دردسر می‌شود چون برای بعضی کودکان یک بار چرت زدن کافی نیست و دو بار چرت زدن هم زیاد است.
اگر چنین کودکی دارید شب او را کمی‌ زودتر بخوابانید تا استراحت کافی داشته باشد و از خیر چرت صبحگاهی او بگذرید. اگر بچه‌های ۲۱ تا ۳۶ ماهه فقط یک بار چرت روزانه احتیاج دارند که بین ۱ تا ۵/۳ ساعت متغیر است.
این کودکان معمولا بین ۷ تا ۹ شب می‌خوابند و بین ۶ تا هشت صبح بیدار می‌شوند. برای کودکانی به این سن بهتر است خواب شبانه ون چرت آنها منظم باشد اما خیلی هم در این موارد سخت گیری نکنید چون نتیجه عکس می‌دهد.

مشكلات خواب کودکان

* کودک ۳ تا ۶ ساله:

معمولا دراین دوران کودکان نه شب به بسترمی‌روند و حدود شش تا هشت صبح بیدار می‌شوند. اکثر بچه‌ها در سن سه سالگی هنوز چرت روزانه دارند ولی تا سن پنج سالگی این چرت کوتاه تر و یا حذف می‌شود.
در این دوران هم توجه به نیاز خواب کودک از واجبات است. مهدکودک یا کلاس‌های ورزشی یا … گاهی باعث حذف چرت عصرگاهی می‌شود. دراین صورت باید برنامه خواب شبانه بچه را تغییر دهید (مثلا او را زودتر بخوابانید) و هیچوقت به اصرار چرت روزانه او را حذف نکنید.
توجه کنید که خواب تاثیر زیادی بر خلق و خوی کودک می‌گذارد. کم خوابی باعث بروز مشکلات رفتاری مثل حالت تهاجمی، تدافعی، عدم پذیرش شرایط، رفتار متضاد و مخالف و گاهی بیش فعالی می‌شود.

* کودک ۷ تا ۱۲ سال:

در این سنین ب توجه به فعالیت‌های اجتماعی مدرسه و غیره زمان خواب شبانه دیرتر می‌شود و به حدود ساعت هشت تا ۱۰ شب می‌رسد. مقدار خواب هم بین ۹ تا ۱۲ ساعت در شبانه روز متغیر است.
توجه کنید دراین سنین هنوز میزان خواب کافی برای کودک اهمیت ویژه‌ای دارد و کم خوابی باعث خواب آلودگی روزانه کودک می‌شود و ضعف درسی به همراه دارد.

اختلالات خواب کودکان درمان پذیر است!

شاید شما هم با کودکانی که شب ها درست نمی خوابند برخورد کرده باشید .این اختلالات که به ظاهر  بسیار ساده هستند ، می توانند مشکلات فراوانی را برای کودکان به دنبال داشته باشند ، به همین خاطر والدین همواره در تلاشند تا با یافتن راه های جدید از بروز این اختلالات در فرزندان خود جلوگیری کنند . متخصصان بر این باورند که شناختن گونه های مختلف اختلالات خواب می تواند والدین را در بهبود این روند کمک کند .
اختلالات ساده خواب :

براساس بررسی هایی که تا کنون صورت گرفته ، حدود یک چهارم کل کودکان دنیا از اختلالات شدید خواب رنج می برند . برخی از آنها از زمان کودکی و برخی دیگر در زمانی مشخص به این بیماری مبتلا می شوند و این در  حالی است که به طور مثال : نوجوانان پس از ابتلا به بیماری های مختلف در معرض ابتلا به بیماری قرار می گیرند .
برخی از اطفال به منظور خوردن غذا درخواب راه می روند . اگر تمایل داشته باشید از این کار جلو گیری کنید ، غذا دادن شبانه به فرزندان را قطع کنید . سعی کنید به جای غذا به هنگام شب شیرو یا آب به فرزندان بدهید .

مشكلات خواب کودکان

روش های ساده

 1-     زمانی مشخص و مناسب برای خواب فرزندان انتخاب کنید .
2-     به اطفال خود اجازه دهید که آزادانه و تنها بخوابند . ( در کنار این عمل آنها را تنها نگذارید )
3-     محیط اطراف را ساکت نگه دارید . می توان به کودک یاد داد که شب یا روز متفاوت است و به هنگام شب استراحت کند .
4-     اجازه دهید با صداهای طبیعی محیط در جریان باشد .
5-     پیش از خواب رفتن کودک ، مطمئن شوید که او به خوبی و با آرامش کامل در رختخواب خود قرار گرفته است .
6-     اگر پس از آنکه کودکان  را درون رختخواب قرار داده اید او دوباره بلند شد، شما باید با مهربانی اورا به محل خوابش بازگردانید .

 بیدار شدنهای زود هنگام کودک

برای آنکه اتاق کودک خود را تاریک تر کنید بر روی چشمان وی چشم بند های مخصوص قرار دهید یا دراتاقش از پرده های ضخیم استفاده کنید. این امر موجب می شود که با روشن شدن هوا فرزند شما ازخواب بیدار نشود .
* استفاده از رواندازی که کمی سنگین باشد خواب بچه را عمیق تر می کند .
* اسباب بازی های ساده ای را در نزدیکی فرزند خود قرار دهید تا به هنگام صبح با آنها بازی کند.
* اگر فرزند شما به صورت طبیعی سحر خیز است ، او را همانطور که هست بپذیرید و صبور باشید

مشكل دير به خواب رفتن در كودكان

خواب براي كودك همانند تغذيه لازم و ضروري است، بسياري از كودكان براي به خواب رفتن مشكل دارند و به موقع نمي خوابند، در كودكان معمولا بي خوابي اوايل شب اتفاق مي افتد و به اصطلاح به آن بي خوابي شبانه گفته مي شود.
احتياج به خواب در انسانها در سنين مختلف متفاوت است، به عنوان مثال به طور متوسط يك كودك دوازده ساله به نه  ساعت خواب و يك كودك چهار ساله به يازده و نيم ساعت خواب احتياج دارد، البته اين مسئله بين كودكان  با هم در يك سن فرق مي كند.
كودكي كه شبها با آرامش و به حد كافي خوابيده ،  روز بعد به موقع از خواب بيدار مي شود   و ا گر به حد كافي نخوابد ، صبح روز بعد به علت كافي نبودن مقدار خواب بهانه گير و كج رفتار مي شود و كمتر شاد به نظر مي رسد و انرژي كمتري دارد در بچه هاي بزرگتر ، به اندازه نبودن خواب شب آنها را خسته ، كند و حساس مي كند و نمي توانند بر روي درس تمركز كنند .
والدين در خواباندن كودك نقش مهمي را ايفا مي كنند، حتي عده اي از كودكان تا زماني كه يكي از والدين خصوصا مادر در كنارشان نباشد به خواب فرو نمي روند. عواملي كه سبب دير به خواب رفتن در كودكان مي شود  ممكن است دلايل متعددي داشته باشد.

مشكلات خواب کودکان

وقتي مي بينيد كودك شما در به خواب رفتن مشكل دارد بهتر است به موارد زير توجه كنيد:                       

1ـ آيا ساعتي مشخص و منظمي براي رفتن كودك به تخت وجود دارد؟
2ـ آيا كودك در تخت خود احساس خوبي دارد (به عنوان مثال : محيط اتاق خواب برايش مطبوع است؟ خيلي روشن يا تاريك نيست؟ زياد گرم يا سرد نيست؟ آيا تخت مرتب شده و يا تشك خوبي دارد؟ )
3ـ آيا بچه هاي متعدد در يك اتاق مي خوابند و همديگر را بيدار نگه مي دارند؟    4ـ آيا كودك شما در طول روز مسائلي داشته كه فكرش را به طور مداوم مشغول مي دارد و وي را هيجان زده مي كند و باعث اخلال در خواب مي شود ؟ (مثال: هيجانات ، دعوا و در گيري ، فيلمهاي مهيج  و يا تولد بچه ديگر )
5ـ آيا ممكن است سر و صدا زياد باشد و مانع خواب كودك شود؟
6ـ آيا مهمان آمده و كودك تمايل دارد ترجيحا بيدار بماند؟
7ـ آيا كودك در اتاق وقتي تنها است احساس ترس مي كند؟
در كل دلايل متفاوتي مي تواند باعث نرفتن به موقع كودك به طرف تخت خود شود.

واقعيت اين است كه براي خوابي راحت داشتن در شب براي كودك تنها يك روش وجود ندارد، راه حلها و توصيه هاي گوناگوني در اين زمينه وجود دارد كه چكيده اي از آنها به شرح زير است:
براي كودكتان زمان خواب با مشورت با خودش تعيين كنيد و وقتي به زمان خواب وي نزديك است به كودك بايد حتما فرا رسيدن زمان خواب را ياد آوري كنيد ، آنها  به برخورد قاطع شما و يك قرار ثابت براي خواب نياز دارند.

سعي كنيد برو به اتاق خوابت مثل يك عمل تنبيهي به نظر نرسد و به جاي آن مي توانيد به كودك بگوييد كه لازم نيست بخوابي بلكه بايد در تخت خودت استراحت كني ، وقتي جنبه اجبار براي خواب از بين برود احساس آرامش و خواب خود به خود به وجود مي آيد .
تشويق كودك با صحبت و با عمل ، به اين صورت كه هر شب به وقت شناسي و در رختخواب رفتن  وي جايزه بدهيد. جايزه  مي تواند يك خوراكي ويژه قبل از خواب مثل يك ليوان شير يا خوراكي كه كودك دوست دارد باشد و يا به عنوان تشويق يك لباس خواب نو و قشنگ به او هديه بدهيد

مي توانيد قبل از خواب با يك عمل مطبوع مثل : قصه گفتن و يا گوش كردن به نوار قصه و يا لالايي روزش را به پايان برسانيد همين طور حمام كردن و ماساژ قبل از خواب  و يا تكان دادن كودكان كوچكتر به آرامي ، مفيد خواهد بود.
سعي كنيد هنگام خواب ، كودك لباس خواب راحتي بپوشد و اتاق خواب كودك تهويه  خوبي داشته باشد و لحافهاي سنگين را براي  او نگذاريد. توجه كنيد كودك شما يك محل خواب مطبوع داشته باشد كه خوب به نظر برسد مثل: يك اتاق شخصي و يا تخت شخصي.
فعاليتهاي بدني كودك مانند: بازي كردن در پارك، برنامه هاي ورزشي و … را در طول روز افزايش دهيد. البته بايد اين بازيها تا غروب ادامه داشته باشد و بتدريج فعاليت كودك را از زمان غروب به بعد كاهش داده و به جاي بازيهاي پر تحرك ، فعاليتهايي مثل: مطالعه كردن و شنيدن قصه و يا تماشاي تلويزيون را جايگزين كرد، بايد سعي كرد قبل از خواب بازيهاي هيجان انگيز مثل: بازيهاي كامپيوتري انجام ندهند  و يا فيلمهاي هيجان انگيز نبيند.
اگر كودك در شب سخت به خواب مي رود به او اجازه خوابيدن در طول روز را ندهيد.
به خاطر داشته باشيد مصرف شبانه برخي از مواد غذايي مانند : چاي و يا نوشابه ،  خواب كودك را كاهش مي دهد.
اگر كودك شما در اتاق خواب خودش مي ترسد خيلي مهم است كه شما ترس او را جدي بگيريد ، كودك را آرام كنيد و سعي كنيد با هم پي به علت ترس ببريد . به كودك اين فرصت را بدهيد كه در مورد مشكل احتمالي و هيجانات يا چيزهاي جالبي كه در روز برايش اتفاق افتاده با شما صحبت كند ، حتي كودك مي تواند  وقتي در تخت  خود دراز كشيد از زبان خودش داستاني براي شما بگوييد و در مورد اين داستان با او صحبت كنيد و مطمئن شويد كه تخيلات در ذهن او نماند. اين مسئله كمك مي كند كه كودك با آرامش بيشتري به خواب فرو رود.+

مشكلات خواب کودکان

سوال : مقدار لازم خواب براي كودكان در سنين نوزادي، 1 سالگي ، 3 سالگي ، 5 سالگي و 7 سالگي تقريبا چقدر است؟
معمولا كودكان و نوجوانان 8 ساعت در شبانه روز مي خوابند و مقدار نياز به خواب در انسانها را نمي توان به طور دقيق گفت به اين دليل كه مقدار خواب بر اساس نيازهاي فرد فرق مي كند. اما به طور ميانگين مي توان گفت: يك نوزاد در 24 ساعت بين 19 تا 20 ساعت مي خوابد و يك كودك 1 ساله معمولا در شبانه روز بين 14 تا 15 ساعت در خواب است ، همينطور يك كودك 3 ساله در 24 ساعت به طور ميانگين 12 ساعت در خواب است و يك كودك 5 ساله معمولا در شبانه روز 11 ساعت مي خوابد و همچنين يك كودك 7 ساله در طول 24 ساعت به طور ميانگين 9 تا 10 ساعت مي خوابد .

سوال : دير خوابيدن كودكان زير 1 سال كه تقريبا زياد مشاهده مي شود چه علتي دارد؟
خواب يك نوزاد به طور كل  با خواب بزرگسالان تفاوت دارد و ما نمي توانيم توقع داشته باشيم كه بتوانيم نوزاد را به خواب منظمي عادت دهيم ، خواب نوزاد قبل از 3 ماهگي خيلي سبك است و نوزاد مي تواند بر اثر گرسنگي و سر و صدا از خواب  بپرد ، در واقع اين به اين دليل است كه خواب  نوزاد در اين مرحله به اين صورت است كه او در جريان خواب ، در مرحله خواب سبك و  سپس خواب سنگين در تناوب است و تدريجا با رشد سني او اين خواب به مراحل عميقتري تبديل مي گردد ، معمولا از 3 ماهگي خواب كودك ريتم پيدا مي كند و در 6 ماهگي كودك مي تواند تمام شب را يكسره به خواب رود و در صبح و بعد ظهر خواب كوتاهي داشته باشد
در مورد كودكان بين 9 تا 12 ماه مي توان گفت كه اين كودكان در اين سن به اين دليل كه  مي خواهند محيط اطراف را شناسائي كنند و ميل به شناخت محيط اطراف آنها را فعال مي كند ، معمولا دير به خواب فرو مي روند .

اطلاعات مهم ديگر در مورد خواب کودکان

این مطالب از “Become a baby sleep expert” نوشته Richard Jenkinson ترجمه شده است.
1-1 چرا بچه ها به خواب بیشتری نیاز دارند؟
سرعت یادگیری بچه ها فوق العاده است و در طول بیداری اطلاعات خیلی زیادی وارد مغزشان میشود که باید آنها را هضم و دسته بندی بکنند. بهنگام خواب مغز این اطلاعات را ساماندهی میکند. همچنین خواب زمان تجدید مواد شیمیایی مغز و بدن، جهت آمادگی برای یک روز فعال دیگر هست.
1-2 چه میزان خواب لازم هست؟
اغلب والدین نگران هستند که آیا کودکشان به اندازه کافی میخوابد یا نه؟ و گاه بعضی والدین اظهار میکنند که کودکشان خیلی زیاد میخوابد!
فکر میکنم دانستن میزان خواب لازم برای بچه ها در سنین مختلف برای والدین مفید باشد. در هر صورت مهم این است که بخاطر بسپارید میزان ساعات خواب بچه ها با هم تفاوت بزرگی دارد. بعضی از نوزادان ممکن است 21 ساعت در شبانه روز بخوابند در حالی که برخی دیگر ممکن است تنها 8 ساعت بخوابند. روش فهمیدن اینکه آیا کودک شما به اندازه کافی میخوابد یا نه، این است که ببینید آیا موقع بیدار شدن شاد هست؟ اگر که شاد باشد، به اندازه کافی خوابیده است ولی اگر خسته و تحریک پذیر به نظر بیاید، احتیاج به خواب طولانی تری دارد.
1-3 آیا مشکلات خواب عمومیت دارد؟
بین 1/5 تا 1/3 خانواده ها گزارش داده اند که فرزندانشان در سالهای قبل از مدرسه مشکل خواب داشته است.
1-4 دانستن علت بیدار شدن بچه ها در طول شب
دانستن علت بیدار شدن نوزادان در طول شب خیلی مهم است. در چند ماه اول که نوزاد احتیاجات ضروری زیادی دارد، توانایی ارتباط کلامی برقرار کردنش هنوز  پایین است. مثلا معده او خیلی سریع شیر را هضم میکند و اگر محرک گرسنگی او را بیدار نکند، نوزاد میزان تغذیه لازم متناسب با سن اش را دریافت نخواهد کرد. بهمان ترتیب نوزادان در حال یادگیری تنظیم دما هستند و این یک مکانیسم دفاعی است که اگر خیلی سرد یا گرمشان بشود بیدار شوند.  بنابراین این مکانیسم ها برای رنجاندن والدین بوجود نیامده اند بلکه جهت اطمینان از آرامش و سلامت نوزاد هستند.

مشكلات خواب کودکان

1-5دانستن مراحل خواب
وقتی یک بزرگسال به خواب می رود، فعالیت های مغزی اش کند میشوند و اجازه میدهند که شخص به فاز عمیق خواب وارد شود. در طول این مرحله بدن شخص به سختی تکان میخورد، تنفس کند و منظم هست و ماهیچه ها ریلکس و شل هستند. بعد از حدود یک و نیم ساعت مغز دوباره فعال میشود و شخص وارد مرحله خواب سبک میشود. در طول این زمان هست که ممکن است شخص وارد مرحله (REM (Rapid-Eye-Movement خواب که اکثر رویاها اتفاق می افتد بشود. این دوره های عمیق/سبک در طول شب تقریبا هر دو ساعت تکرار میشوند که تقریبا بطور متوسط بزرگسالان در هر شبانه روز 6 ساعت خواب عمیق و 2 ساعت خواب سبک دارند.
بچه ها نیاز به سرپرستی و کمک برای خوابیدن دارند برای اینکه بر خلاف بزرگسالان آنها فقط بعد از یک مرحله خواب سبک اولیه وارد مرحله خواب سنگین میشوند. اجازه بدهید ببینیم چه تعداد از شما این را گزارش میکنید: تصور کنید شما دارید برنامه خواب روزانه تان با فرزندتان را اجرا میکنید. شما آواز میخوانید، قدم میزنید، شیر میدهید و … تا زمانی که کودکتان در آغوش شما بخواب میرود. چشمهای او کاملا بسته است، پلک های او ممکن است حرکت کند و او ممکن است یک لحظه دهانش را جمع کند یا لحظه ای لبخند بزند که به پوزخند های خواب معروف است. و درست زمانی که شما فکر میکنید وقت آن است که او را در تخت خودش قرار دهید و یواشکی از اتاق بیرون بروید، او بیدار میشود و شروع به گریه کردن میکند. چرا چنین اتفاقی می افتد؟ احتمالا به این دلیل که او هنوز نخوابیده بود و فقط در مرحله خواب سبک بود. دفعه بعد که کودکتان را می خوابانید منتظر شوید که این مرحله (خواب سبک) تمام شود.( تقریبا 20 دقیقه طول میکشد). صبر کنید تا لب جمع کردن و لبخند زدن ها تمام شود، تنفس منظم تر شود و عضلات شل شود طوری که دست و پا آویزان بشود. اینها نشانه هایی هستند که کودک وارد مرحله عمیق خواب شده است و شانس شما برای اینکه با موفقیت او را در تخت خودش قرار دهید و ترک اش کنید افزایش می یابد.
مشابه بزرگسالان، کودکان هم دوره های خواب سبک/سنگین دارند ولی دوره های آنها بطور واضحی کوتاه تر است. کودکان هر یک ساعت وارد مرحله خواب سبک میشوند و اگر هر گونه محرکی در این زمان وجود داشته باشد، مثلا گرسنگی، بیدارشان خواهد کرد.
برخی تازه والد ها زمانی را صرف تماشای کودک به خواب رفته خود می کنند، اگر شما هم اینکار را میکنید ممکن است حوالی زمان بیدار شدن کودکتان نشانه های خواب سبک را ببینید، در این زمان شما میتوانید با آرام قرار دادن دستتان روی شکم کودک و زمزمه کلمات آرامش بخش و یا به آرامی خواندن لالایی مورد علاقه او، او را بدون بیدار شدن مجددا بخوابانید. گاه اگر بگذارید کودک بفهمد که شما آنجا هستید، او را آرام میکند و دوباره به خواب عمیق برمیگرداند. اگر کودک از شیر مادر تغذیه میکند در صورتی که مادر بخواهد در این مرحله با لالایی کودک را به خواب عمیق بر گرداند ممکن است او به بوی شیر بیدار شود و بنابراین پدرها موفقیت بیشتری ممکن است با این تکنیک داشته باشند.

مشكلات خواب کودکان

1-5 گریه کردن
یک تئوری وجود دارد که به شما پیشنهاد میکند به گریه های کودکتان در طول شب توجه نکنید تا با این روش به بیاموزید که خودش را آرام کند و به خواب رود، که بنابراین دیگر شما را هم اذیت نخواهد کرد. باید بگویم این بدترین نصیحتی است که تا بحال شنیده ام. کودک در اولین مراحل رشدش بسیار آسیب پذیر هست و وظیفه بیولوژیکی پدر و مادر است که به تمام نیاز های فرزندشان پاسخ دهند. اینکه بگذارید کودک گریه کند از نظر روانی و فیزیولوژیکی برای کودک در اولین مراحل رشداش آسیب پذیر است. نقطه ای در مراحل رشد هست که لازم است کودک یاد بگیرد خود را آرام کند و ما این را در فصل 5 این کتاب* بحث خواهیم کرد. به هر حال تا جایی که بعنوان درست ترین و مطمئن ترین روش برای مراقبت از نوزاد خود مد نظر قرار داده شده این است که هر چه او نیاز دارد برایش فراهم کنیم که البته شامل شب نخوابی های والدین هم میشود.
فصل 5 این کتاب در مورد زمان مناسب برای گفتن “نه” به گریه های شبانه کودک و آموزش تکنیکهای موثر در کمک به بهتر خوابیدن کودک هست. در یک جمله بگم که این سن را بعد از 4 ماهگی اعلام کرده ولی نه برای همه کودکان!

منابع :
مجله دانش تغذیه ـ المیرا بیرم زادگان(کارشناس تغذیه)
– سايت دكتر عامري
– تبيان
–  cbsnews.com
– niniland.com
– .pezeshkan.org
– م. پورفخريان از هلند
– پزشكان بدون مرز

دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا 

، ، ،

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *