آپنه (قطع نفس) در خواب در كودكان مدرسه‌اي
آپنه در خواب چيست ؟
آپنه در خواب يك بيماري مهم است كه در آن در زمان خواب تنفس به دفعات زياد دچار اختلال مي‌شود.
سه نوع آپنهي خواب وجود دارد: آپنهي خواب مسدودكننده (OSA) كه در اثر ايجاد انسداد به وجود مي‌آيد؛ آپنهي خواب مركزي كه درآن انسدادي وجود ندارد اما مغز نمي‌تواند به عضلات فرمان دهد كه تنفس را انجام دهند و آپنهي تركيبي كه تركيبي از اين دو است. OSA رايج ترين نوع آپنهي خواب است.
علت ايجاد آپنهي خواب مسدودكننده چيست ؟
OSA مي‌تواند در اثر هر چيزي كه از لحاظ فيزيكي مسير هوا را مسدود و رساندن هواي كافي به ريه‌ها را براي كودك مشكل كند، به وجود آيد. در كودكان، بزرگي لوزه ها يا آدنوئيد ها( غددي كه در گلو و درست پشت بيني قرار دارند) معمولا دليل اين وضعيت هستند. وقتي عضلات كودك در خواب شل مي‌شوند، اين غدد مي‌توانند مسير رسيدن هوا به ريه‌ها را مسدود كنند.
لوزه‌ها و آدنوئيدها در بچه ها ممكن است به طور طبيعي كمي بزرگ باشند. آپنهي خواب بين 3 و 6 سالگي رايج‌تر است، وقتي كه لوزه‌ها و آدنوئيدها در مقايسه با مجاري تنفسي در بزرگترين اندازه‌ي خود قرار دارند. لوزه‌ها و آدنوئيدها ممكن است در اثر بيماري يا آلرژي هم بزرگ شوند.
علت هاي ديگرانسداد مجاري تنفسي شامل اضافه وزن و آناتومي خاص صورت است مانند عقب رفتگي چانه و شكاف كام. كودكان مبتلا به سندرم داون و ديگراختلالات مادرزادي كه مجاري بالايي تنفس را گرفتار مي كنند، مهمترين دلايل آپنهي خواب هستند. بيش از نيمي از كودكان مبتلا به سندرم داون به آپنهي خواب مسدودكننده دچار مي‌شوند.
آپنه (قطع نفس) در خواب در كودكان مدرسه‌اي
چطور مي‌توان فهميد كودكي آپنهي خواب دارد ؟
ليست نشانه‌هاي OSA طولاني است. مهمترين نشانه‌ها خروپف و مشكل تنفس در خواب است كه اغلب به صورت قطعي‌هاي كوتاه در تنفس است. يك قطعي كوتاه 10 ثانيه يا بيشتر طول مي‌كشد.
اگر كودك شما خروپف مي‌كند، سريع اين نتيجه را نگيريد كه آپنه دارد؛ 1 تا 3 درصد از كودكان مبتلا به آپنهي خواب هستند در حالي كه 7 تا 12 درصد كودكان خروپف مي‌كنند. اينها اطلاعاتي است كه گري اي فريد، متخصص اطفال و مدير آزمايشگاه خواب كودكان در دانشكده‌ي داروسازي دانشگاه اموري در آتلانتا ارائه كرده است. همچنين ، ممكن است كودكي به آپنه مبتلا باشد ولي خروپف نكند.
اگر كودكتان اغلب اوقات از طريق دهان تنفس مي‌كند (شب و روز)، اغلب سرفه مي‌كند يا در خواب نفسش بند مي‌آيد، مدام خواب است يا وقت خواب زياد عرق مي‌كند، بايد به اين قضيه شك كنيد.
بيدارشدن‌هاي مكرر شبانه همراه با هريك از علائم بالا مي‌تواند نشانه‌اي از آپنهي خواب باشد. چون كودكان مبتلا به آپنهي خواب در تنفس مشكل دارند، ممكن است جنب و جوش زيادي داشته باشند و از خواب بيدار شوند تا هواي كافي تنفس كنند.
اگر فكر مي‌كنيد كودكتان ممكن است آپنهي خواب داشته باشد، به رفتارش در روز توجه كنيد تا به سرنخ‌هاي بيشتري دست پيدا كنيد. آپنه اغلب آنها را كج‌خلق، ناپايدار و نااميد مي‌كند. كودك ممكن است در زمان‌هاي نامعمول به علت خستگي خوابش ببرد.
كودك مبتلا به آپنهي خواب بيشتر مستعد به داشتن مشكلات لوزه و آندوئيد است.و اگر به ميزان لازم نخوابد تا بتواند از هورمون‌هاي رشدي كه در شب آزاد مي‌شوند استفاده كند ، ممكن است رشد كندتري داشته باشد. همچنين اگر تلاش زيادي براي تنفس در شب بكند، ممكن است به درستي رشد نكند زيرا كالري‌هاي خود را بيهوده مي‌سوزاند. فريد توضيح مي‌دهد كه “مثل اين است كه هر شب در ماراتن شركت كنيد.”
آپنه (قطع نفس) در خواب در كودكان مدرسه‌اي
خطرات آپنهي خواب چيست ؟
اغلب آپنهي خواب نشانه‌هاي خفيفي دارد ولي مي‌تواند به مشكلاتي در رشد، يادگيري و رفتار منجر شودو حتي به مرور زمان به مشكلات قلبي و ريوي و فشار خون بالا بيانجامد.
فكر مي‌كنم كودكم ممكن است آپنهي خواب داشته باشد چه كنم ؟
ابتدا با پزشك مشورت كنيد.او از عادات خواب كودك ميپرسد و مجاري فوقاني تنفس كودك را معاينه مي كند. اگر پزشك فكر كند اضافه وزن يا آلرژي علت اين مشكل است، ممكن است به شما توصيه كند كه ابتدا آنها را حل كنيد و يا ممكن است شما را به يك متخصص گوش، حلق و بيني يا يك متخصص ريه يا متخصص خواب و يا متخصص آپنه ارجاع دهد.
تستي كه معمولاً براي شناسايي آپنهي خواب به كار مي‌رود پوليزومنوگرام خوانده مي شود. اين تست امواج مغزي، حركات چشم، تنفس و سطح اكسيژن خون، به همراه صداي خروپف و نفس‌نفس زدن در خواب رامانيتور مي‌كند. يك نوع از پوليزومنوگرام در آزمايشگاه خواب و در شرايط استاندارد و با مشاهده‌ي مداوم توسط متخصصان با تجربه در زمينه خواب انجام مي‌شود. نوع ديگر آن مطالعه‌ي پرتابل است كه مي‌توان آن را در خانه انجام داد ولي به اندازه‌ي نوع اول دقيق نيست. هر دوي اين اينها بي‌درد هستند.
آپنهي خواب چطور درمان مي‌شود ؟
در 90 درصد موارد،برداشتن لوزه‌ها يا آدنوئيدها آپنهي خواب را در كودكان درمان مي‌كند. برخي كودكان مبتلا به آپنهي خواب مسدودكننده نياز به استفاده از دستگاه CPAP (فشار مثبت مداوم هوا) دارند كه مجراي تنفس را با دميدن هوا در بيني در زمان خواب از طريق يك ماسك باز نگه مي‌دارد. (دستگاه CPAP معمولاً نشانه‌هاي آپنهي مركزي را از بين نمي‌برد.)
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
