الفبای بلوغ در دختران و پسران
بلوغ پسران معمولا بین سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی رخ می دهد. اولین مرحله رشد بیضه ها است. با پیشرفت مراحل بلوغ رشد موهای صورت، زیر بغل و خشن تر شدن صدا ادامه می یابد. جهش رشدی که همراه با افزایش اندازه بدن و توده ماهیچه ای است، در مراحل بعدی بلوغ و در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی اتفاق می افتد و حدود دو سال پس از دختران به حداکثر خود می رسد. بلوغ در دختران زودتر از پسران رخ می دهد. اولین مرحله بلوغ در این جنس با رشد پستان ها در سنین ۱۱ ۱۰ سالگی آغاز شده و با رشد موهای زیر بغل ادامه می یابد. جهش رشدی اغلب نسبت به پسران زودتر رخ داده و با منارک یعنی اولین پریود که در سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی رخ می دهد کامل می شود. فاصله بین آغاز بلوغ و منارک حدود دو تا دو و نیم سال است.
به تاخیرافتادن بلوغ تا سن ۱۴ سالگی در پسران و ۱۳ سالگی در دختران یا رخ ندادن عادت ماهیانه تا سن ۱۶ سالگی در دختران به صورت بلوغ دیررس تعریف می شود. این نوجوانان اغلب با نگرانی هایی درباره بارزنشدن نشانه های بلوغ یا کوتاهی قد به پزشک مراجعه می کنند. شایع ترین علت بلوغ دیررس، بلوغ تاخیری سرشتی است که اغلب زمینه ژنتیکی دارد.
الفبای بلوغ در دختران و پسران
سایر علل که باید برای دختران درنظر گرفته شود، نشانگان قرمز، بی اشتهایی عصبی و ورزش شدید است که دو علت اخیر می توانند با تاثیر بر روی هورمون های مربوطه موجب مهار رشد شوند. بیماری های مزمن و شدید نیز می توانند بلوغ را به تاخیر بیندازند. تاخیر سرشتی، اغلب زمینه ای خانوادگی دارد و اگرچه طبیعی به نظر می رسد می تواند برای بسیاری از نوجوانان (به ویژه پسران) نگرانی هایی را ایجاد کند. تشخیص براساس الگوی رشد (مانند کوتاهی قد)، سابقه خانوادگی تاخیر در منارک زنان یا رشد تاخیری مردان خانواده، تاخیر در رشد و سن استخوانی و فقدان هرگونه علامتی از اختلالات سیستم عصبی انجام می شود. اطمینان دادن به فرد اغلب کافی نیست اما درباره بسیاری از افراد (به ویژه پسران) که از نظر اجتماعی از این مساله رنج می برند می توان از دارودرمانی تحت نظر متخصصان مربوطه استفاده کرد.
بلوغ زودرس نیز یکی دیگر از اختلالات نسبتا شایع است که با ظهور علایم ثانویه جنسی پیش از سن ۵/۸ سالگی در دختران و ۵/۹ سالگی در پسران تشخیص داده می شود. بلوغ زودرس در دختران اغلب خودبه خودی است اما در پسران اغلب به علت اختلالات پاتولوژیکی رخ می دهد بنابراین ارزیابی کلی این بیماران ضروری است. کودکان مبتلا به بلوغ زودرس از دو جهت رنج می برند: اول تغییرات ژنتیکی، هیجانی و اجتماعی، ناشی از علایم بلوغ زودرس و دوم، کوتاهی قد در آینده به علت بسته شدن زودرس اپی فیزها.
منبع : آفتاب
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
