به كودك خود كمك كنيد تا مستقل تر شود
هر قدر سن كودك بيشتر شود، او بهتر درك خواهد كرد كه موجودي مستقل و جدا از شماست. با رشد شخصيت، او نياز پيدا مي كند كه بعضي كارها را خودش انجام دهد. در اينجا راهكارهايي ارائه شده است تا موجب تقويت تمايل او به استقلال شود:
خانه را براي كودك نوپاي خود، امن كنيد: كودك بايد بتواند محدوديتهاي خود را با جستجو در محيط اطراف، مورد بررسي قرار دهد تا استقلال واقعا در او رشد كند. به همين دليل است كه بايد مطمئن شويد كه خانه براي كودك شما، ايمن است. بهتر است به جاي اينكه دائم دور او بگرديد و هر بار كه مي خواهد به يك چيز خطرناك دست بزند، با فرياد زدن: “نه”، مانع او بشويد، بهتر است اشيا خطرناك را از دسترس او دور كرده و اسباب بازيهاي شاد و بامزه را در اختيار او قرار دهيد. اين كار موجب مي شود كه هم او استقلال بيشتري داشته باشد و هم شما آرامش خاطر بيشتري پيدا كنيد.
اجازه دهيد كودك شما، تصميم بگيرد: مسلما والدين بايد محدوديتهايي را براي فرزند خود قائل شوند، اما بعضي وقتها بهتر است اجازه دهيد كه زمام كار در دست كودك باشد، حتي اگر او تصميمهاي عجيب و غريب بگيرد. مثلا اگر مي خواهد كه در وسط تابستان، پالتو بپوشد به او اجازه دهيد كه اين كار را بكند؛ پس از مدتي گرمش مي شود و مي فهمد كه پوشيدن يك لباس نازك در اين فصل، مناسب تر است. اگر شما اجازه دهيد كه او خودش به اين نتيجه برسد، به او امكان يادگيري و رشد داده ايد.
به كودك خود كمك كنيد تا مستقل تر شود
روش انجام كارهاي مختلف را به او ياد بدهيد: توانايي انجام درست كارهاي مختلف، يك نكته كليدي براي احساس استقلال و پيشرفت در كودك است. اما براي پرورش تواناييهاي او، شما بايد نحوه انجام كار را به آرامي به او نشان بدهيد و يك كار را به مراحل كوچكتر تقسيم كنيد. به عنوان مثال، نحوه تميز كردن بخشي از ميز غذاخوري كه به خودش مربوط مي شود را مرحله به مرحله به او نشان بدهيد: مثلا اول باز كردن پيش بند، بردن بشقاب و گذاشتن آن داخل ظرفشويي و سپس بردن فنجان. سپس مي توانيد ببينيد كه او اين كار را خودش انجام مي دهد و البته بهتر است براي دلگرمي بيشتر، او را نوازش و تشويق كنيد.
اجازه دهيد او هم در كارهاي شما شريك شود: هنگامي كه كودك مي بيند كه شما يك كار جالب اما پيچيده و سخت (مثل غذا پختن، تميز كردن خانه يا مرتب كردن لباسها) را انجام مي دهيد، مي خواهد كه او هم وارد كار شده و به شما كمك كند. در اين حالت، بهتر است راهي پيدا كنيد كه كودك شما هم بتواند در آن كار به شما كمك كند. به عنوان مثال، او ممكن است نتواند ظروف را روي ميز غذاخوري بچيند، اما مي توانيد از او بخواهيد كه در آوردن سبد لباسهاي كثيف و گذاشتن آنها داخل ماشين لباسشويي به شما كمك كند.
وقتي او دارد كاري را انجام مي دهد، شما دخالت نكنيد: اگر از كودك خود خواسته ايد كاري را انجام دهد، بگذاريد خودش آن كار را تمام كند (حتي اگر در مقايسه با مدت زماني كه شما مي توانيد آن كار را انجام دهيد، به دوبرابر آن زمان يا مقدار بيشتري وقت نياز داشته باشد). حتي اگر جمع كردن لباس خواب براي او پنج دقيقه هم طول مي كشد، بگذاريد كه او خودش اين كار را انجام دهد (مگر اينكه واقعا عجله داشته باشيد)؛ در اين حالت، در مقايسه با زماني كه شما كار او را تمام كنيد، او احساس موفقيت بيشتري خواهد كرد.
به كودك خود كمك كنيد تا مستقل تر شود
اگر كودك شما از “اضطراب جدايي” رنج مي برد، احتمالا در هنگام نبودن شما، با مشكلات بيشتري مواجه مي شود. در اينجا راهكارهايي ارائه شده اند كه شما با استفاده از آنها مي توانيد به او كمك كنيد كه در هنگام تنهايي نيز، احساس راحتي و آرامش بيشتري داشته باشد.
هنگام خداحافظي، از خودتان نگراني بروز ندهيد: جدايي از شما براي كودك دشوار است، اما اگر شما به گونه اي رفتار كنيد كه گويا اين اتفاق چندان جدي نيست و مي دانيد كه به زودي بر مي گرديد، به كاهش نگرانيهاي او كمك كرده ايد. با او به صورتي جدي اما مهربانانه خداحافظي كنيد و سپس مستقيم به سمت در خروجي برويد. اگر كودك شما شروع به گريه كرد، نگذاريد بفهمد كه احساسات و گريه هاي او موجب ناراحتي شما شده است.
“غياب” خود را تمرين كنيد: شما مي توانيد از يك ساعت آشپزخانه براي تمرين ترك كردن كودك و برگشتن نزد او، استفاده كنيد. زمان سنج را بر روي پنج دقيقه تنظيم كنيد و به كودك بگوييد: «مامان براي 5 دقيقه به يك اتاق ديگر مي رود و بر مي گردد». هنگامي كه او فهميد كه شما بر مي گرديد، مدت زمان جدايي را به تدريج افزايش دهيد تا نهايتا او براي رفتن به مهد كودك آماده شود.
پنهاني از خانه خارج نشويد: هرچند ممكن است فكر كنيد كه پنهاني از او دور شدن براي او بهتر است، اما اين كار موجب ناراحتي بيشتر او مي شود. همينكه او بفهمد كه شما بدون خداحافظي كردن او را ترك كرده ايد، شروع به گريه مي كند و نگران برگشتن شما مي شود.
به او نشان بدهيد كه دوستش داريد: حمايت و عشق خود را به او ابراز كنيد تا او بتواند اعتماد به نفس لازم براي استقلال را به دست آورد. هر وقت تلاش كرد كه خودش و كمي مستقلتر يا دورتر از شما كاري را انجام دهد، او را تشويق كنيد؛ اما اگر براي دلگرمي مجدد به سوي شما دويد، او را پس نزنيد. او براي مدتي طولاني، به دلگرميها و اطمينان خاطر از جانب شما نياز دارد.
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
