بچه‌های خجالتی و نگرانی بسیاری از والدین در ارتباط با آنها
خجالتی بودن یکی از احساسات انسانی شایع است اما اطلاعات زیادی درباره آن وجود ندارد. همه در موقعیت‌های جدید، احساس خاصی پیدا می‌کنند اما گاهی خجالتی بودن در رشد اجتماعی اختلال ایجاد کرده و یادگیری کودکان را محدود می‌کند. نویسنده این مقاله انواع و جلوه‌های خجالتی بودن را توصیف و تحقیقات درباره آثار ژنتیک، خلقی و محیطی را بر خجالتی بودن بررسی می‌کند، به تمایز خجالتی بودن طبیعی و مشکل‌آفرین می‌پردازد و راه‌هایی را برای کمک به بچه خجول پیشنهاد می‌کند. احساس خجالتی بودن در همه دیده می‌شود که احتمالاً به‌عنوان سازوکاری برای کمک به افراد برای مقابله با محرک‌های اجتماعی جدید شکل گرفته است. خجالت به‌صورت ترکیبی از احساسات تجربه می‌شود، مانند ترس و علاقه یا تنش و دلپذیری در این مواقع ممکن است افزایش تپش قلب و فشار خون رخ دهد. فرد مقابل می‌تواند خجالتی بودن شخص را از روی نگاه گریزان و رو به پایین وی، کم‌حرفی و کم حرکتی وی تشخیص دهد. کلام فرد خجالتی اغلب نرم، لرزان و مقطع است. بچه‌های کوچک اغلب انگشت دست خود را می‌مکند و برخی دیگر خجولانه رفتار می‌کنند، قدری می‌خندند و کناره می‌گیرند. خجالتی بودن از 2 الگوی رفتاری مربوط دیگر، قابل تمایز است؛ محتاط بودن و گوشه‌گیری اجتماعی. محتاط بودن کودکان نسبت به غریبه‌ها فاقد حالت پرهیز یا ابهامی است که با خجالتی بودن همراه است. برخی کودکان بزرگ‌تر شاید بازی تنها را ترجیح بدهند و به‌نظر برسد نیاز چندانی به تعامل اجتماعی نداشته باشند اما هیچ‌کدام از حالات تنش کودک واقعا خجل را تجربه نکنند. بچه‌ها ممکن است در مقاطع مختلف رشد در برابر خجالتی بودن آسیب‌پذیر باشند. خجالت همراه با ترس نسبت به بزرگسالان ناآشنا در کودکی پدیدار می‌شود. پیشرفت‌های شناختی در خودآگاهی باعث حساسیت اجتماعی بیشتر در سال دوم می‌شود. خجالت خودآگاهانه در حدود 4 تا 5سالگی ظاهر می‌شود و اوایل دوره نوجوانی آغاز اوج خودآگاهی است. مواجهه‌های اجتماعی جدید شایع‌ترین عامل خجالت است، مخصوصاً اگر فرد خجالت‌زده احساس کند کانون تمرکز است. تغییر سریع در محیط اجتماعی و فشارهای رقابت در مدرسه و در محل کار در دهه‌های اخیر باعث ایجاد اپیدمی خجالت در کودکان و بزرگسالان شده است؛ بزرگسالانی که دائما به تلقی دیگران از بچه‌ها جلب توجه می‌کنند یا به بچه‌ها خودمختاری اندکی می‌دهند و باعث تشویق احساس خجالت می‌شوند.
گرداورنده : سارا گودرزی
