توجه به تغذيه دختران از كودكي
اين روزها بيماري‌هايي مانند سندرم تخمدان پلي‌كيستيك (تنبلي تخمدان) يا اندومتريوز (ضخيم شدن غشاي داخلي رحم) خانم‌ها و دختران زيادي را درگير كرده است؛ بيماري‌هايي كه قطعا تغذيه نادرست مي‌تواند در بروزشان موثر باشد، اما نبايد به اشتباه تصور كنيم پيروي از يك رژيم غذايي مناسب فقط مخصوص دوران جواني، بارداري و شيردهي است؛ زيرا از همان روزهاي كودكي والدين بايد به فكر تغذيه صحيح دخترانشان باشند.
دكتر لادن گياهي، متخصص تغذيه مركز درمان ناباروري ابن‌سينا و عضو هيات علمي پژوهشگاه ابن‌سينا در گفت‌وگو با «جام‌جم» توضيح مي‌دهد: در كل اختلالات هورموني و مشكلاتي كه در تخمك‌گذاري ايجاد مي‌شود و همچنين بيماري‌هايي مانند سندرم تخمدان پلي كيستيك يا اندومتريوز همگي مشكلاتي مرتبط با ناباروري به حساب مي‌آيد. همچنين بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه اين مشكلات به طور قطع بيماري‌هايي چندعلتي است كه يكي از علت‌هاي آن به موضوع تغذيه افراد مربوط مي‌شود. از دوران كودكي به فكر باشيد وقتي حرف از ناباروري و پيشگيري از بروز چنين مشكلاتي مي‌شود، همه تصور مي‌كنند فقط در دوران جواني و هنگام ازدواج بايد به فكر اين مساله بود.
در حالي كه تغذيه صحيح از دوران كودكي براي حل اين مشكل موثر است و نبايد در آن دوران از اين موضوع مهم غافل شد. دكتر گياهي در اين زمينه توضيح مي‌دهد: عادت‌هاي غذايي در بلند مدت و از دوران كودكي، نوجواني و جواني يك خانم مي‌تواند با بروز چنين مشكلات و اختلالاتي مرتبط باشد و در اين زمينه تاثير بگذارد. اين متخصص تغذيه براي حل اين مشكلات به خانم‌ها چنين توصيه مي‌كند: تمام خانم‌ها بايد در دوره نوجواني، جواني، بارداري، شيردهي و يائسگي به تغذيه خود اهميت دهند و بدانند سلامتشان در گرو داشتن يك برنامه غذايي مناسب و تغذيه سالم است. يك نسخه كلي براي تغذيه صحيح نداريم! اهميت تغذيه صحيح بر كسي پوشيده نيست و اين روزها همه مي‌دانند پيروي از يك رژيم غذايي مناسب و متعادل در پيشگيري از بروز بيماري‌هاي مختلف و درمان آنها چه نقشي دارد، اما شايد مشكل اصلي، نبود شناخت رژيم غذايي صحيح باشد، به اين معنا كه بسياري از افراد نمي‌دانند مصرف چه غذاهايي به نفعشان است و چه گروه‌هاي غذايي برايشان مضر و دردسرساز خواهد بود.
دكتر گياهي در اين زمينه توضيح مي‌دهد: معمولا هر وقت صحبت از تغذيه صحيح و سالم مي‌شود، همه افراد به تناسب اندام و كنترل وزن فكر مي‌كنند.
توجه به تغذيه دختران از كودكي
البته اين موضوع هم بسيار مهم و قابل توجه است، ولي به طور حتم همه نكات تغذيه‌اي در كنترل وزن خلاصه نمي‌شود. وي با اشاره به اين كه شيوه تغذيه بايد متناسب با نياز فرد انتخاب شود، مي‌گويد: لازم است همه افراد نسبت به شرايط بدن خود شناخت و آگاهي لازم را داشته باشند و متناسب با نيازهاي فيزيولوژيك و متابوليك بدن، عادات غذايي‌شان را تنظيم كنند.
اين متخصص تغذيه ضمن بيان اين كه بعضي از نكات تغذيه‌اي به صورت كلي براي همه خانم‌ها توصيه مي‌شود، خاطرنشان مي‌كند: به عنوان نمونه توصيه مي‌شود همه خانم‌ها از ميوه‌ها و سبزيجات به مقدار كافي استفاده كنند و مصرف قندهاي ساده را كاهش دهند. همچنين لازم است از مصرف چربي‌هاي اشباع و روغن‌هاي جامد نيز خودداري كنند.
چنين مواردي به صورت كلي به همه افراد توصيه مي‌شود، ولي زماني كه موضوع كنترل مشكلات هورموني و متابوليكي به صورت جزئي‌تر مطرح مي‌شود، حتما لازم است با در نظر گرفتن نيازهاي هر فرد به صورت جداگانه برنامه غذايي وي مشخص شود.
دكتر گياهي با اشاره به اين موضوع، مي‌افزايد: براي اين كار حتما لازم است با يك مشاور يا متخصص تغذيه مشورت كنيد تا براساس نيازهاي شما برنامه غذايي مورد نظر تعيين شود و نبايد انتظار داشته باشيد رژيم افراد مختلف براي شما هم موثر باشد. به عنوان نمونه فردي كه دچار سندرم تخمدان پلي‌كيستيك است، براي كاهش وزن با مقاومت روبه‌رو خواهد شد و در نتيجه اگر بدون شناخت اين مساله از رژيم‌هاي غذايي مختلف پيروي كند، مشكلش به هيچ وجه حل نمي‌شود.
توجه به تغذيه دختران از كودكي
به گفته اين متخصص تغذيه، خانم‌ها بايد نيازهاي غذايي‌شان را براساس شرايط فيزيولوژيك و متابوليك خود تنظيم كنند و بدانند نسخه‌اي كلي براي همه افراد وجود ندارد.
نقش تغذيه در بيماري‌هاي زنانه همان طور كه گفته شد نمي‌توان به همه خانم‌ها يك برنامه غذايي مشترك داد و هر كس بايد با توجه به نيازها و شرايط جسمي خودش نسبت به انتخاب مواد غذايي مناسب اقدام كند، اما با توجه به اين كه اين روزها ميزان شيوع بيماري‌هايي مانند سندرم تخمدان پلي‌كيستيك و اندومتريوز بسيار افزايش يافته است، به نظر مي‌رسد خانم‌ها هم بايد نسبت به تغذيه صحيح در مورد اين مسائل اطلاعات كافي داشته باشند.
دكتر گياهي با اشاره به اين كه هيچ يك از اين بيماري‌ها طي يك شب و يك روز به وجود نمي‌آيد، توضيح مي‌دهد: مسائل و مشكلات ناشي از تغذيه نادرست هيچ وقت به صورت حاد بروز نمي‌كند. بنابراين اگر در دوره‌اي از زندگي، بدن خود را با عادات نادرست غذايي تطبيق دهيم در آينده بايد منتظر ايجاد بيماري مزمني هم باشيم. اين متخصص تغذيه يادآور مي‌شود: در حال حاضر ميزان بروز اين بيماري‌ها افزايش يافته است كه اين موضوع قطعا بي‌ارتباط با نوع مصرف مواد غذايي نيز نخواهد بود. وي مي‌افزايد: بدن فردي كه دچار سندرم تخمدان پلي‌كيستيك است به نوعي نسبت به انسولين مقاومت دارد و اين افراد با اختلال چربي‌هاي خون نيز روبه‌رو هستند.
بنابراين اغلب با عوارضي مانند چاقي و پرمويي هم درگيرند و مشكل‌شان قطعا با هر نوع رژيمي برطرف نمي‌شود. به گفته اين متخصص تغذيه، اولين گام براي اين بيماري كنترل وزن است، اما با رژيمي كه نوسانات قند خون را طي روز به حداقل برساند.
توجه به تغذيه دختران از كودكي
بنابراين مقدار و تركيب مواد غذايي بايد به گونه‌اي انتخاب شود كه قند خون زياد افزايش و كاهش نداشته باشد.
در نتيجه گرسنگي‌هاي طولاني مدت و حذف وعده‌هاي غذايي بدترين و اشتباه‌ترين كاري است كه يك فرد مبتلا به سندرم تخمدان پلي‌كيستيك مي‌تواند انجام دهد. دكتر گياهي در مورد وضع تغذيه در بيماري اندومتريوز مي‌گويد: با توجه به اين كه اندومتريوز يك بيماري التهابي است، مصرف مواد غذايي‌اي كه وضع التهابي را در بدن فرد كاهش دهد، بسيار مهم خواهد بود. اين متخصص تغذيه ضمن بيان اين مطلب كه سندرم تخمدان پلي‌كيستيك درمان قطعي ندارد، مي‌گويد: تمام درمان‌هايي كه براي اين بيماري مطرح مي‌شود فقط براي كنترل و جلوگيري از پيشرفت بيماري است و چون زمينه‌اي مشترك با بيماري ديابت دارد، براي اين افراد كنترل وزن، نوسانات قند خون و نوع و تركيب چربي‌هاي دريافتي بسيار مهم است. بنابراين اين بيماران حتما بايد از يك رژيم غذايي صحيح كه متخصص يا كارشناس تغذيه آن را تجويز كرده، پيروي كنند.
وي درباره اندومتريوز توضيح مي‌دهد: براساس مطالعاتي كه در اين زمينه انجام شده، مشخص مي‌شود مصرف اسيدهاي چرب ترانس و غذاهاي گوشتي و بسيار پرچرب بشدت خطر بروز بيماري را افزايش مي‌دهد. اما مصرف اسيدهاي چرب امگا 3، فيبرها و سبزيجات با كاهش خطر بروز اندومتريوز در ارتباط است.
به گفته دكتر گياهي، تغذيه در تمام بيماري‌هايي كه به زنان مرتبط است، نقش پيشگيري‌كننده دارد و زماني كه فرد به اين بيماري‌ها مبتلا شود نيز به كمك تغذيه صحيح مي‌توان بيماري را كنترل كرد و علائم و درد ناشي از آن را تخفيف داد.
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
