روشهايي براي آموزش «تصميم گيري» به کودکان

روشهايي براي آموزش «تصميم گيري» به کودکان

بخش بزرگي از زندگي انسانها وابسته به تصميم گيري و نحوه انتخاب آنها است. ما روزانه تصميم مي گيريم که چه بپوشيم، چه کاربکنيم و چگونه با مردم رفتار کنيم. آموزش نحوه انتخاب مناسب به کودکان

در کسب «استقلال و تسلط بر خود» به آنها مؤثر است. موارد ذيل اشاراتي است در زمينه آموزش تصميم گيري:

1) اجازه دهيد که کودکان خود تصميم گيري کنند. براي همه ما آسانتر است که خود به جاي فرزاندانمان تصميم بگيريم. اما تجربه از طريق تصميم گيريهاي خوب و بد بدست مي آيد و اين فرآيند کودکان خام و بي تجربه را به بزرگسالاني مسئول و مستقل تبديل مي نمايد. « تصميم گيري» موجب احساس تملک بر عمل و مسئوليت نتايج آن در کودکان مي شود. موقعيتهايي براي انجام تصميم گيري توسط کودکان فراهم کنيد و به آنها فرصتي بدهيد تا خود تصميم گيري کنند و تصميمات خوب آنان را تقويت و پاداش دهيد.

2) محدوديت هاي تصميم گيري – تعداد و انواع تصميمات کودکان را با محدوديتهاي منطقي مشخص نماييد. بعنوان مثال اگر قرار است کودکي در انتخاب تنقلات مورد نظر خود حق تصميم گيري داشته باشد، بهتر است دو يا سه خوراکي سالم به او پيشنهاد کنيد و اجازه دهيد که خود يکي را انتخاب کند. اگر شما فقط يک انتخاب مجاز براي کودک فراهم کنيد، امکان بروز تعارض در وي را کاهش مي دهيد و در واقع موقعيتي ايجاد مي شود که تصميم گيري صورت نگرفته است.

روشهايي براي آموزش «تصميم گيري» به کودکان

3) مباحثه در مورد انتخابها- وقتي کودک با انتخابهاي متعدد مواجه هست، اجازه دهيد که در مورد هر انتخاب فکر کند و با او بحث و گفتگو کنيد. اين روش به کودک کمک مي کند که بداند چرا يک راه انتخابي نسبت به راههاي ديگر برتري دارد. بعنوان مثال وقتي با فرزند خود در حال ترک منزل هستيد، به دماي محيط توجه کنيد و در مورد آب و هوا گفتگو کنيد. آيا هوا سرد است؟ آيا باراني است؟ کدام کت مناسب آن آب و هوا است؟ چه اتفاقي خواهد افتاد . چنانچه کودک کت نازکتري بپوشد و باران ببارد؟ در راهنمايي حين عمل به کودکان آموزش مي دهيم که چگونه خودشان بطور مستقل تصميم گيري کنند.

4) در نظر داشتن ساير افرادي که با تصميمات ما مرتبطند – وقتي تصميم گيري کودک در زندگي ساير اطرافيان اثر گذار است، درباره نوع تصميم کودک و اثر آن بر سايرين بحث و گفتگو کنيد. بعنوان مثال فرض کنيد که کودک مي خواهد از يک وسيله بازي در پارک استفاده کند. اين خواست و تصميم تنها مربوط به کودک نيست. آيا افراد ديگري هم هستند که بخواهند از آن وسيله استفاده کنند؟ آيا کودکاني در آن پارک در انتظار استفاده از آن وسيله نوبت گرفته اند؟ کودک چه احساسي خواهد داشت اگر نتواند از آن وسيله بازي استفاده کند؟ آيا مکانهاي ديگري در آن نزديکي وجود دارد که بتواند از آن وسيله بازي استفاده کند ؟ اين بحث و گفتگو به کودکان کمک مي کند تا متوجه اثر تصميماتشان بر سايرين باشد و به آنها توجه کنند.

روشهايي براي آموزش «تصميم گيري» به کودکان

5) از نتايج تصميمات و انتخابهاي گذشته استفاده کنيد- وقتي کودک دست به انتخاب نامناسبي مي زند مثلاً جازدن و عدم رعايت نوبت در صف، گفتن حرفي نامناسب يا بازي کردن به جاي اتمام تکاليف مدرسه، از فرصت استفاده کنيد و در مورد علل اينکه چرا اين تصميم گيري غلط است بحث و گفتگو کنيد و از نتايج بحث براي انجام انتخابهاي بهتر و مؤثرتر در آينده بهره گيري کنيد. از کودک بخواهيد که انتخابهاي ديگر را بطور فرضي تصور و نتايج آن را مورد نقد و بررسي قرار دهد. بعنوان مثال اگر کودک بخاطر دارد که به جاي آنکه اتاقش را ديروز مرتب کند، به بازي پرداخته و نتيجه اين عمل محروميت او از تماشاي کارتون مورد علاقه اش بوده با او بحث کنيد که در تصميم گيري فعلي چه نکات مشابه و چه نتايج احتمالي نصيب او خواهد شد.

6) تصميم گيري خوب کودک را تحسين کنيد – وقتي کودک تصميم درستي مي گيرد، اجازه دهيد که بداند چرا آن تصميم از نظر شما درست بوده است. بعنوان مثال اگر کودک در اتوبوس جاي خود را به فردديگري مي دهد ، بگوييد « از اينکه در اتوبوس از جاي خودت بلند شدي و صندلي ات را به آن خانم مسن دادي خيلي خوشم آمد، اين کار خيلي خوبي بود، تصميم درستي گرفتي».

7) وقتي حق انتخابي وجود ندارد چرايي آنرا براي کودک توضيح دهيد. در برخي موقعيتها نظير حفظ ايمني کودک و يا برنامه هاي زمان بندي شده، حق تصميم گيري وجود ندارد. رعايت مقررات در هنگام عبور از خيابان، عدم انجام اقدامات خطرناک نظير شرکت در آتش بازي و ترک مدرسه در زمان مقرر نمونه هايي است از برنامه هايي که جايي براي انتخاب و تصميم گيري ندارد. به کودک توضيح دهيد که چرا در اين موقعيتها حق انتخاب وجود ندارد و مردم بايد از قوانين و برنامه زماني معيني پيروي کنند. براي کودک روشن کنيد که در اين تصميمات، اجزايي وجود دارد که او مي تواند در مورد آن اجزا دست به انتخاب بزند و تصميم گيري کند.

دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا

، ، ،

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *