پس از تولد، مهمترین مسئله ، نگهدارى و تربیت کودک است تا وى را آماده ورود به کودکستان، دبستان و در نهایت ورود به اجتماع سازد. نگهدارى طفل عبارت است از به کار بردن وسایل لازم براى بقا، نمو و بهداشت جسمى و روحى کودک مانند غذا دادن، پوشاندن، تمیز نگه داشتن و شست و شوى او و به طور کلى آنچه که سن کودک و طفل اقتضا آن را دارد.
از جمله حقوق کودک که به عهده والدین آن مى باشد، بهره بردن از شیر مادر، تامین مخارج و نگهدارى او و حق حضانت که هم حق مى باشد و هم تکلیف والدین، و از همه مهم تر تربیت کودک است که به موازات نگهدارى از کودک باید به تربیت صحیح کودک پرداخت؛ چرا که فرزند صالح گلى است از گلهاى بهشت و طبق ماده 1104 قانون مدنى در ایران ، والدین باید در تربیت اولاد خود با یکدیگر همکارى نمایند .
والدین فقط مکلف به نگهدارى از طفل نیستند بلکه بایستى در تربیت فرزند خود نیز کوشا باشند و با یکدیگر همفکرى نمایند. با توجه به ا ینکه کودکان به علت عدم تکامل رشد بدنى و فکرى قبل و بعد از تولد به مراقبت و توجه خاص نیازمند مى باشند، جاى بسى افتخار دارد که دین اسلام که کامل ترین و جامع ترین دین ها مى باشد به این مسئله بسیار ظریف و حساس، به صورت دقیق و شفاف اشاره نموده است.
براى رشد کامل و متعادل شخصیت کودکان، آنان باید در محیط خانواده و در فضایى سرشار از شادى و تفاهم پرورش یابند.دین اسلام، حقوق کودکان از قبل ، حین و بعد از تولد بسیار دقیق اشاره نموده و بر رعایت بسیار دقیق آن، تاکید ورزیده است و براى اجراى هر مرحله به والدین توصیه هاى لازم را نموده است. قبل از ازدواج به طرفین در انتخاب و گزینش همسر توصیه هایى گردیده ، در حین باردارى و 9 ماه مراقبت کودک، آداب و دستورالعمل هاى خاص آن ذکر گردیده و بعد از تولد تا زمانى که فرد دوران کودکى و نوجوانى را سپرى مى کند حتى تا زمانى که در قید حیات است، در اجتماع حق و حقوق آن لازم الاجرا شمرده شده است. در اسلام در خصوص حقوق والدین که مرتبط با فرزندان مى باشد،اشاره هاى بى شمارى گردیده است.
از جمله: انتخاب نام نیک که باعث هویت بخشیدن به کودک گردد.
برخورد منطقى با کودک و پاسخ گویى صحیح به سوالات بى شمار او.
سلام نمودن به آنان و احترام قایل گردیدن برای کودکان.
ابراز رابطه دوستانه توام با احترام.
تکریم فرزندان و کودکان و اعمال عدالت نسبت به آنان.
مسرور نمودن کودک و مشارکت در بازى و تفریح با آنان.
آنچه مسلم است والدین در مسیر حفظ و نگهدارى و تربیت کودکان خود با تعامل هاى گوناگونى مواجه مى شوند. والدین اولین مسئولیت در پرورش و حمایت از کودکان را در سنین نوزادى تا بلوغ دارا مى باشند. فرآیند آشناسازى خردسالان با فرهنگ، ارزش ها و هنجارهاى اجتماع پیرامون آنان در دامان خانواده آغاز مى گردد.
براى رشد کامل و متعادل شخصیت کودکان، آنان باید در محیط خانواده و در فضایى سرشار از شادى و تفاهم پرورش یابند. اهمیت تربیت کودک آن هم تربیت بدون خشونت در اسلام بسیار حایز اهمیت است. حق رشد و تکامل کودک در محیطى بدون خشونت یکى از حقوق انسانى و بنیادین کودک است.
روش های آموزشی همراه با خشونت اعتماد به نفس کودک را کاهش داده و منجر به رفتار غیر اجتماعى یا مشکل خودآزارى کودک مى شوندریشه هاى خشونت علیه کودکان در خانواده بسیار هستند. اغلب اوقات چنین مشکلاتى از افزایش فشار بر والدین و این باور که تنبیه بدنى راه موثرى براى کنترل و تربیت کودک است، ناشى مى شوند. در حالى که مستندات علمى بسیارى وجود دارند که نشان مى دهند تربیت با خشونت منجر به بروز مشکلات روانى و پرورش مى گردند؛
به عنوان مثال روش هاى آموزشى همراه با خشونت باعث تضعیف توانایى کودک براى تمرکز در مدرسه مى شوند. این روش ها اعتماد به نفس کودک را کاهش داده و منجر به رفتار غیر اجتماعى یا مشکل خودآزارى کودک مى شوند. تنبیه بدنى کودکان از بعد اخلاقى نیز مردود است؛ کتک زدن انسان ها کاراشتباهى است. کودکان نیز انسان هستند .
به طور کلى هر گونه سهل انگارى، آزار روانى و جسمى کودک، باعث رفتار اجتماعى ناپسند شده و شان و حقوق آنها را نقض مى کند. بدون تردید اساس تربیت اسلامى، بر آزادى فکر و روش تربیتى آن مبتنى برتکریم شخصیت انسان،به خصوص اطفال مى باشد. والدینى که علاقه دارند فرزندانى با شخصیت مطلوب پرورش دهند لازم است از دوران کودکى به آن توجه کنند و این خوى پسندیده را ازابتدا در آنان احیا نمایند.
شخصیت،استقلال اراده،ا عتماد به نفس و …ا ز صفاتى هستند که اساس آن در ذهن پدر و مادر پى ریزى مى شود. لذا احترام به کودک و حس معاشرت پدر و مادر با وى یکى از اساسى ترین عوامل ایجاد شخصیت در کودک است. توجه به تعلیم و تربیت کودکان به طور گسترده اى در احادیث و روایات مورد اشاره قرار گرفته است. «کل مولود یولد على الفطره» به این معنا که هر نوزادى بر فطرت پاک متولد مى شود و اگر از همان اوان کودکى مورد تربیت اسلامى قرار گیرد و از آلودگى ها دور نگاه داشته شود، یقیناً در آینده نیز از انحراف مصون خواهد ماند.
رسول اکرم (ص) مى فرمایند: «اکرموا اولادکم و احسنو آدابهم» * فرزندان خود را احترام کنید و با آنان مودب برخورد نمایید.پی نوشت: * طبرسى، ج 7 ، ص 625
منبع: ماهنامه آموزشی کودک
