مراحل مهم تكاملي در سال اول زندگي: كنترل سر يا گردن گرفتن
نوزادان پس از تولد، توانايي اندكي براي كنترل سر و عضلات گردن خود دارند. آنها اين مهارت حياتي را كه پايه حركتهاي بعدي آنها از قبيل نشستن و راه رفتن است، مرحله به مرحله و در طول 6 ماه اول زندگي خود بطور كامل بدست مي آورند.
چه زماني اين توانايي را بدست مي آورد؟
در اكثر كودكان، عضلات گردن تا شش ماهگي آنقدر قوي مي شوند كه بتوانند سر را بالا نگهدارند.
اين توانايي چگونه در او ايجاد مي شود؟
نوزادي (يك ماه اول)
عضلات گردن كودك شما در زمان تولد نسبتا ضعيفند، لذا حداقل در ماه اول او به كمك شما براي حمايت و حفاظت از سر و گردنش وابسته است. ممكن است اين پديده، تدبير طبيعت باشد تا موقعيتهاي زيادي براي نگاه هاي رو در رو بين شما و كودكتان ايجاد شود. هنگامي كه كودك خود را در آغوش مي گيريد، از نگاه كردن مستقيم به چشمانش لذت ببريد؛ اين كار به ايجاد پيوند بين شما و كودك كمك كرده و به كودكتان احساس علاقه شما را منتقل مي كند.
يك تا دو ماهگي
در پايان يك ماهگي، كودك بايد قادر باشد تا سر خود را كمي بالا بياورد و هنگامي كه بر روي شكم قرار دارد، سر خود را از يك طرف به طرف ديگر بگرداند. بين شش تا هشت هفتگي،اگر قدرت كافي داشته باشد، هنگامي كه بر پشت نيز خوابيده است، سرش را بلند خواهد كرد. هنگامي كه او را بغل كرده ايد و سر او بر روي شانه شما قرار دارد، مي تواند سرش را با كنترل كافي براي مدت كوتاهي بالا نگه دارد، كه البته ممكن است نتواند اين كار را كاملا ثابت و محكم انجام دهد. همچنين او قدرت كافي پيدا كرده تا هنگامي كه در صندلي مخصوص كودك يا كالسكه قرار مي گيرد، سر خود را بالا نگه دارد؛ اما هنوز هم توان اينكه در روروئك بنشيند ندارد يا نمي توانيد او را روي پشت خود ببنديد و جابجا كنيد. از اين موارد تا زماني كه او بتواند بدون كمك شما سر خود را محكم بالا نگه دارد، استفاده نكنيد. شما اكنون مي توانيد او را در وضعيت نيمه نشسته (مثلا روي كارير) قرار دهيد تا دنياي اطراف خود را تماشا كند.
مراحل مهم تكاملي در سال اول زندگي: كنترل سر يا گردن گرفتن
سه تا چهار ماهگي
در اين زمان، شما قطعا پيشرفت كودكتان را در زمينه كنترل سر مشاهده مي كنيد. او مي تواند هنگامي كه روي شكم خود قرار دارد، سرش را تا 45 درجه بالا بياورد و محكم نگه دارد. يك بازي جالب كه مي تواند به تقويت عضلات گردن او نيز كمك كند، اين خواهد بود: او را روي پشت بخوابانيد، سپس دستهاي او را بگيريد و آرام آرام بكشيد تا در حالت نشسته قرار گيرد؛ دوباره به آرامي او را روي پشت بخوابانيد و اين كار را تكرار كنيد. در اين سن او بايد قادر باشد كه هنگام بلند شدن، سر خود را مستقيم در امتداد بدن خود نگه دارد. احتمالا در چهارماهگي، كودك شما براي استفاده از روروئك آماده شده است، اما بهتر است هنوز هم با او روي زمين صاف و فرش بازي كنيد.
پنج تا شش ماهگي
در شش ماهگي، او قادر خواهد بود كه سر خود را صاف و محكم نگه دارد و هنگامي كه او را هل مي دهيد تا بنشيند، سر خود را جلوتر مي گيرد.
مرحله بعد چه خواهد بود؟
همينكه كودك شما كنترل مناسبي بر روي سر خود به دست بياورد، مي تواند از حالت درازكش به حالت نشسته تغيير وضعيت دهد، غلت بزند، و چهار دست و پا راه برود. كنترل سر براي بلعيدن غذاهاي معمولي و همچنين نشستن بر روي صندلي كودك نيز مهم است.
مراحل مهم تكاملي در سال اول زندگي: كنترل سر يا گردن گرفتن
نقش شما چيست؟
شما براي تشويق كودك به افزايش مهارت خود در كنترل سر لازم نيست كار خاصي انجام دهيد، اما بايد مراقب او باشيد. خصوصا در ماههاي اول پس از تولد، هنگامي كه نوزاد را از رختخوابش بيرون مي آوريد يا مي خواهيد او را از يك اتاق به اتاق ديگر ببريد، بايد كف دست خود را پشت سر و گردن او قرار دهيد. هر چند وقت يكبار او را روي شكمش قرار دهيد. او سر خود را بالا مي آورد تا شما يا اسباب بازيهايش را ببيند، و اين به تقويت عضلات گردن او كمك خواهد كرد.
از سه تا شش ماهگي، ممكن است بخواهيد با حمايت كامل از سر و گردن كودك، او را روي صندلي يا تخت خواب قرار دهيد (اطمينان حاصل كنيد كه كودك به لبه تخت خواب نزديك نباشد و تمام مدت با او باشيد). مي توانيد بالش زير بدن او بگذاريد، يا اينكه او را روي پاي خود قرار دهيد به نحوي كه سر او در مقابل شكم شما قرار گيرد. او را در نقاط مختلف خانه قرار دهيد تا بتواند چيزهاي مختلف را ببيند. اطمينان حاصل كنيد كه او در يك محل امن قرار گرفته است و به لبه مبل، تخت يا هر جاي ديگري كه ممكن است از آن بيفتد، نزديك نيست.
چه وقت بايد نگران شويد؟
اگر به نظر مي رسد كه تا سه ماهگي، هنوز هم كودك شما قادر نيست كه اندكي سر خود را بالا بياورد، در معاينه بعدي اين مطلب را به پزشك خود بگوييد. مهارتها و توانايي ها در كودكان مختلف، به طور متفاوت رشد مي كنند و برخي مهارتها در برخي كودكان سريعتر از ساير كودكان ظاهر شده و پيشرفت مي كنند، كنترل سر نيز از اين قاعده مستثني نيست. در ضمن، كودكان نارس اين مهارتها و ساير مهارتها را چند ماه ديرتر از همسالان خود ياد مي گيرند. در صورتي كه نگران هستيد، با پزشك خود مشورت كنيد.
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
سلام . ممنون از مطالبتون . سوالی که من از شما دارم اینه که چه وقت باید کودک رو بیرون ببریم تو چند ماهگی کودک رو به پارک و خیابون ببریم ؟ آیا گردن گرفتن کودک تأثیر داره ؟ یعنی کودک باید گردنش به اندازه کافی گرفته شده باشه ؟ ممنون مکی شم تو مطالب بعدی تون یه مطلبی ام در این مورد بنویسین .
سلام . ممنون از مطالبتون . اگه میشه بگین تو چند ماهگی می تونیم کودک رو به بیرون مثل پارک یا خیابون ببریم ؟ آیا کودک باید گردنش به اندازه کافی رشد کرده باشه ؟ لطفا در مورد این سوالم تو مطالب بعدیتون جواب بدین .
سلام لطفاً سوالات خود را در قسمت پرسش و پاسخ مطرح کنید تا دکتر اسما عاقبتی در اسرع وقت پاسخ دهند با تشکر