نقش مدرسه در زندگی نوجوانان
در این مرحله جدید از زندگی ، حتی بچه هایی که سابقا روابط اجتماعی خوبی داشتند و احساس می کردند که با مسائل تحصیلی جدید به خوبی کنار خواهند آمد ،ناگهان عصبی و کلافه می شوند .
معلمان فقط به پیشرف های تحصیلی بچه ها توجه دارند . بچه ها در مدرسه ی جدید ، براساس توانایی ها و استعدادهای شان ، گروه بندی می شوند و پیوسته از خود می پرسند :« آیا من دانش آموز خوبی هستم ؟»
اما آنان فقط با فشارهای تحصیلی روبه رو نمی شوند . در این مرحله از زندگی شان که آنان بسیار آسیب پذیر و شکننده هستند ، ناگهان با شکل کاملا جدیدی از روابط اجتماعی روبه رو می شوند .عجیب است : بچه ای که در دوران دبستان دوستان صمیمی بسیاری داشته است ، ناگهان در زمین بازی مدرسه خود را تنها می بیند و پس از مدتی ، درگیر روابط جدید و هیجان انگیز تری می شود .
من کاملا مطمئنم که اکثر والدین نمی دانند امروزه مدرسه چه نقشی در زندگی نوجوانان ایفا می کند.
روزی با پسرنوجوانی مواجه شدم که می گفت : « وقتی از مدرسه به خانه بازمی گردم ، والدینم از من می پرسند : امروز در مدرسه چه کار کردی ؟ من می گویم : هیچی . و بعد آنان می گویند :خوب تو باید کاری کرده باشی . و من می گویم : خوب … یک کاری کردم . و بعد آنان می گویند : چه کاری ؟ او در ادامه به من گفت : گاهی راستش را به آن ها می گویم : من امروز تمام مدت با دوستانم دعوا می کردم . با معلم هایی که همیشه سعی می کنند چیزهایی به من بیاموزند که خودشان به آن عمل نمی کنند ، مشاجره کردم . برای ماندن در گروه دوستانم دعوا کردم ، چون کسی به آنان گفته بود که من به معلم مان گفتم یکی از بچه های گروه سیگار می کشد . من اگر بدانم کسی سیگار می کشد ، مطمئنا او را به معلم لو نمی دهم . بعد بقیه ی روز را با بچه ی ده ساله ای که می گفت می خواهد مرا بکشد ، دعوا کردم . می دانید ، من اکثر روزها دعوا می کنم .
اما در این موارد چه کمکی از دست والدین برمی آید ؟
نقش مدرسه در زندگی نوجوانان
برآنیم تا در طی دو مقاله ، نکاتی را مورد بررسی قرار دهیم که دانستنش برای والدین نوجوانان بسیار سودمند خواهد بود . مواردی که اگر امروز به خوبی بدانیم و عمل نمائیم ، جای حسرت و دریغ فردا را خالی خواهیم کرد.
نکته ی اول : مهم ترین عامل برای بهترین بودن ، داشتن سلامت هیجانی است
گزارش مدرسه نشان می دهد والدین دانش آموزانی که پیشرفت تحصیلی دارند ، به خوبی بر تمام کارهای آنان نظارت دارند و به آسانی ادعا می کنند که فرزندشان تمام کارهایشان را به خوبی انجام می دهد .
اما خوب بودن در نوجوانان معنایی عمیق تر دارد . روان شناسان در نتیجه ی تحقیقات شان می گویند که باید رفتار و اعمال پدر و مادری را که هر روز با این فکر از خواب برمی خیزند که فرزندشان در مدرسه بهترین نمرات را کسب کند ، به دقت بررسی کرد .
آنان متوجه شدند که اختلافات هیجانی در میان دخترانی که موفقیت تحصیلی دارند ، جهش چشمگیری دارد . « در مقایسه ی این دخترها با دخترهای شانزده سال قبل ، معلوم شده است که اکنون دخترهای جوان از لحاظ هیجانی و احساسی ، محرومیت بیش تری را تحمل می کنند .»
شاید به نظر برسد که تحمل کمی محرومیت هیجانی برای کسب نمرات بهتر می ارزد ، اما این طور نیست .
در میان دختران نوجوان طبقه ی متوسط ، بیماری های روانی جدی و حاد- بیماری هایی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند – سه برابر افزایش یافته است .
روان شناسی می گوید :” فشار و تاکید والدین برنتایج امتحانات سبب شده که بعضی از دختران آن قدر مضطرب شوند که دست به خودکشی بزنند .”
نقش مدرسه در زندگی نوجوانان
مشکل این دسته از والدین این نیست که فرزندانشان به قدر کافی برای امتحانات تلاش نمی کنند ، بلکه مشکل شان این است که فکر می کنند فرزندان شان باید بی نقص و بهترین باشند .
فرزندان آنان معمولا تصویری مخوف از شکست را مقابل چشمان شان تجسم می کنند و دچار بی اشتهایی عصبی می شوند و دایم شکایت می کنند که چاق هستند ، در حالی که بسیار لاغر و نحیف به نظر می رسند . از نظر آنان از دست دادن چند نمره ، به منزله ی شکست مطلق تلقی می شود .
جای بسی تاسف است که این بچه ها حتی از موفقیت های شان نیز لذت نمی برند . حتی وقتی به خاطر پیشرفت تحصیلی از سوی معلمان تشویق می شوند ، صدایی آرام اما سمج ، دایم در گوش شان زمزمه می کند :« آیا می توانی در امتحان بعد نیز نمره ی خوبی بگیری ؟ آیا می توانی همیشه بهترین باشی ؟ »
دانش آموزی در این مورد می گوید :« اگر من نتوانم کاری را بی عیب و نقص انجام دهم ، مدت ها به آن فکر می کنم . شاید اهمیتی نداشته باشد ، اما در امتحانات مسخره ی پایان ترم ، من یک نمره ی 19 و یک 20 گرفتم . نمره ی 19 از درس ریاضی بود و من به خاطر این نمره ، مدت ها گریستم . من در این درس بهترین بودم ، اما نتوانستم نمره ی 20 بگیرم . اما چرا ؟»
نقش مدرسه در زندگی نوجوانان
روان شناسی می گوید : “نوجوانان از افسردگی ، بی اشتهایی عصبی و خود بی ارزش بینی رنج می بردند ، علتش این است که آنان بیش تر به دنبال تحقق اهداف دیگران هستند ، تا خودشان . ایجاد وسواس فکری در مورد نتیجه ی امتحانات کار نادرستی است ؛ افراد منطقی تر این واقعیت را قبول دارند ، اما ظاهرا برای رفع آن کاری انجام نمی دهند .”
بعضی از نوجوانان ، به خصوص در آخرین سال های نوجوانی ، آن قدر به پیشرفت تحصیلی شان فکر می کنند که دایم عصبی و بداخلاق هستند و این ، سبب نابودی ارتباط ما با آنان می شود .
واقعیت این است که در سال های نوجوانی ، مسائلی وجود دارند که اهمیت شان بیش از قبولی در امتحانات با نمرات عالی است ؛ مسائلی مانند ارتباطات اجتماعی ، احساس عزت نفس و تجزیه و تحلیل اتفاقاتی که در زندگی موثر هستند یا نیستند .
وقتی آنان سی ساله شوند نیز می توانند در درس جغرافیا بهترین نمره را کسب کنند ، اما وقتی قلب پسر هیجده ساله ای می شکند ، یا ترس و وحشت او شدت می یابد ، خوردن فنجان قهوه با پدر و مادر و ایجاد ارتباطی صمیمانه ، کاری است که هرگز نباید آن را به تعویق انداخت .
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
