ویژگی های كودكانی كه در محیط دیكتاتوری پرورش مییابند:
در محیط دیكتاتوری، ترس و وحشت بر افراد غلبه دارد. كودك در چنین خانوادهای احساس امنیت نمیكند و وضع او همیشه متزلزل است، حق ندارد در امور مربوط به خود تصمیم بگیرد، در خانه و مدرسه و ارتباط با دوستان هم سن نیز باید رعایت دستورهای پدر یا مادر دیكتاتور را بكند. از ترس تنبیه باید از انجام كارهایی خودداری كند بدون اینكه بداند چرا نباید این كارها را انجام دهد.
نوجوانانی كه والدین خودكامه دارند، كمتر متكی به خود هستند و نمیتوانند به تنهایی كاری انجام دهند یا ابراز عقیدهای بكنند، در ضمن این نوجوانان، اعتماد به نفس، استقلال و خلاقیت كمتری دارند، ذهن كنجكاو ندارند و در برخورد با مشكلات روزمرة عملی، تحصیلی و ذهنی، انعطافپذیری كمتری دارند و معمولاً والدین خود را نامهربان و سهلانگار میدانند و معتقدند كه انتظارات و تقاضاهایشان غیرمنطقی و نادرست است . پیامدهای چنین تربیت و رشدی، انعكاس خود را در دوران بلوغ و در پدیدههایی نظیر ناهنجاری و عدم رشد و ناپختگی شخصیت افراد، فقدان روحیات مستقل و آزادمنشانه، پرخاشگری، به رسمیت نشناختن حریم و حرمت اشخاص و نادیده گرفتن و حتی خوار شمردن ارزشهای فردی متبلور میسازد. كودك در چنین شرایط تربیتی، فرهنگ گفتوگو و تفاهم را نمیآموزد، بلكه فرهنگ دیكته گرفتن و دیكته كردن را فرا میگیرد.
آنچه فرزندان یاد خواهند گرفت، دنبالهروی و تقلید كوركورانه و وابستگی است. خانوادهای كه در آن كودك هیچگونه آزادی و اختیاری متناسب با سنش ندارد و هر آنچه را كه خانواده دیكته میكند، باید بدون اینكه به منطق آن آگاه باشد، بیچون و چرا بپذیرد و حق هیچگونه اظهار نظر، دخالت یا تصمیمگیری را ندارد، چنین فردی با ویژگیهایی چون نارضایتی، درونگرایی و بیاعتمادی نسبت به دیگران پرورش مییابد.
روشهای منضبط كردن كودكانی كه در آینده بزهكار شدهاند، غیرمعقول، بسیار سختگیرانه و معمولاً همراه با تنبیه بدنی بوده و كمتر در مورد رفتار نادرست كودك با او گفتوگو شده است. تحقیقات راتر و ویلسون (1980)و پترسون (1981)، نسان داده كه یكی از متغیرهای خانوادگی مهم در این مورد عدم نظارت والدین است. خانوادههای فرزندان پرخاشگر و ضد اجتماعی، مقررات كمتری در خانه دارند و والدین در مقابل رفتار غیر قابل قبول كودك، برخورد قاطعی ندارند.
مادرانی كه به اجبار تمایل دارند فرزندان خود را مؤظف به انجام كاری كنند، كمتر دارای فرزندان خلاق هستند.
گردآورنده : سارا گودرزی