سازگاری کودکان معلول و خانواده آنها با شرایط موجود
کودکان معلول ممکن است در معرض اظهارنظر های ظالمانه و تمسخر کودکان دیگر قرار گیرند. این کودکان ممکن است به احساس داغ خوردگی و طرد شدگی دچار شوند، و از بسیاری از فرصت ها و فعالیت های که در اختیار کودکان غیر معلول قرار دارد، محروم شوند. یافته ها نشان می دهند که ظاهر فیزکی بر تمایل کودکان به تعامل با دیگران تاثیر می گذارد. زندگی برای معلولان همیشه عادلانه نیست، ولی بسیاری از کودکان در غلبه بر تبعیض موفق می شوند و به سازگاری اجتماعی شادمانه ای دست می یابند. در واقع، برخی از کودکان غیر معلول برای دوستی با آنها با دیگران به رقابت برمی خیزند و به حمایتگری قوی برای این موجوداتی که بخت چندان یار آنان نبوده، تبدیل می شوند.مهمتر آن که،تعداد زیادی از معلولان جسمی زندگی خلاقی را بنا می کنند و موفق به انجام کارهای حیرت انگیزی می شوند. برخی از دانش آموزان نابینا و معلول جسمی در کلاس قیاس با سایر دانس آموزان، به موفقیت های برتری نایل شده اند.
پرورش کودکان معلول استرس شدیدی بر خانواده وارد می کند. کلیه خانواده های دارای فرزند معلول باید یاد بگیرند که به بهترین نحوه ممکن با موقعیت خود کنار بیایند. انطباق را می توان به شکل زیر تعریف کرد: تلاش های شناختی و رفتاری دایما تغییر یابنده ای که فرد به منظور مدیریت الزامات بیرونی و درونی ای که آن را فشار یا مازاد بر منابع موجود خود تلقی می کند، انجام می دهد براساس این تعریف ، انطباق عبارت است از هر گونه تلاش یا اقدام،بدون توجه به تاثیر آن ،که به منظور مدیریت استرس انجام شود.
سازگاری کودکان معلول و خانواده آنها با شرایط موجود
راهبردهای انطباقی ممکن است شامل دو نوع اساسی باشند(1)انطباق مشکل محور،(2)انطباق هیجان محور.انواع مشکل محور انطباق شامل مساله گشایی فعال و جست و جوی حمایت اجتماعی و نیز اقدامات بین فردی پرخاشگرانه برای تغییر موقعیت است. مثلا یافتن راه ها و ابزار لازم برای حضور کودک دچار معلولیت جسمی در مدارس همگانی می تواند یکی از این موارد باشد.
این اقدام شامل تهیه وسیله لازم برای تحرک کودک و تطبیق آن با شرایط کلاس درس است؛علاوه برآن، یافتن روشی برای بردن کودک به مدرسه و آوردن او و نیز بر آورد نیازهای کودک طی ساعات تحصیلی در مدرسه از موارد دیگر است.بالعکس،اشکال هیجان محور انطباق شامل فاصله گرفتن از موقعیت ،کنترل احساسات شخصی،آرزوی حذف خود به خودی مشکل ،و مقصر قلمدادکردن خود در خلق موقعیت است. بی تردید مساله گشایی سبک بهتری برای انطباق با مشکلات مرتبط با معلولیت است.
متخصصانی که به کودکان خردسال و خانواده های آنان خدمات خانواده محور ارائه می کنند بر اتخاذ رویکرد منجر به ارتقای کارکرد مثبت خانواده ،تاکید دارند. این رویکرد برآن است که تمام خانواده ها واجد قدرت هایی هستند که می توان روی آن حساب کرد و این قدرت ها که شامل شبکه اجتماعی و حمایت های غیر رسمی موجود یا دسترس پذیر خانواده است،باید اساس طراحی یا ارائه حمایت های جدید قرار گیرند. با استفاده از قدرت های خانواده به مثابه خشت ها و ابزار ساختار ،خانواده در حمایت از سلامتی تک تک اعضا، یا خودش به مثابه کلی واحد ، روز به روز قویتر و توانمند می شود.
گردآورنده:سارا گودرزی
دپارتمان کودک و مرکز خد مات روانشناسی و مشاوره احیا
