با اضطراب جدایی کودک چگونه برخورد کنیم؟ یکی از ویژگی های کودکان شش تا هجده ماهه این است که بیش از حدّ به اعضای خانواده ـ بویژه مادر ـ وابسته هستند یعنی اگر مادر بخواهد اتاق را ترک کند یا حتّی به سمت در برود، به طور معمول با اعتراض یا نارضایتی شیرخوار مواجه خواهد شد. به خاطر بسپارید؛ او تا زمانی که شما را می بیند، هیچ مشکلی ندارد امّا به محض اینکه موفق به دیدنتان نشود، گریه را سر می دهد.
میزان وابستگی کودکان شش تا هجده ماهه و مدت زمان این دوره در بچّه های مختلف، متفاوت است امّا به طور معمول در نُه ماهگی شدت آن به اوج می رسد سپس بتدریج کاهش می یابد تا اینکه دوباره در هجده ماهگی بروز نماید. این ویژگی را اضطراب جدایی می نامند و دلیل آن این است که کودک به اندازه ی کافی بزرگ شده است که توانایی یادآوری و مقایسه را داشته باشد. بنابراین به طور کامل درک می کند که شما چه زمانی، درحال دور شدن از وی هستید و او این دوری را دوست ندارد چرا که از دفعه ی قبل که تنها مانده است، خاطره ی خوشی ندارد.
گاهی اضطراب جدایی، حتّی امکان انجام امور خصوصیتان ـ مانند دستشویی رفتن ـ را از شما سلب می کند و در این زمان احساس می کنید، صبر و تحمّل شما نیز همانند مثانه ی تان در آستانه ی سر ریز شدن است. درضمن اگر در این دوران تصمیم داشته باشید کار بیرون از منزل را از سر بگیرید؛ متوجه مشکلات ناشی از اضطراب جدایی خواهید شد.
چگونه باید با اضطراب جدایی برخورد کنید؟
- ابتدا مطمئن شوید، شیرخوار بیمار نیست و فشارهای روحی و عاطفی به او وارد نمی شود زیرا در این موارد هم، بیش از پیش به شما وابسته می شود..
- با اضطراب جدایی کنار بیایید و قبول کنید که این ويژگی مختص دوره ی شش تا هجده ماهگی کودک است و بالاخره این دوره تمام خواهد شد. اوج اضطراب جدایی پیش از یک سالگی است و بعد از اوّلین جشن تولّد بتدریج کم تر با این مشکل مواجه خواهید شد.
- وقتی محبورید ـ بسرعت و برای مدت کوتاهی ـ از اتاق بیرون بروید، در مدتی که در اتاق حضور ندارید با فرزندتان صحبت کنید، تا مطمئن شود که شما در نزدیکی او هستید.
- هنگامی که فرزندتان شما را نگاه نمی کند، تا حدّ امکان از ترک کردن وی اجتناب نمایید. برخی مادران منتظر فرصتی می شوند تا حواس فرزندشان معطوف به بازی و سرگرمی شده و سپس از اتاق بیرون می روند. بدون تردید آنان با این کار خود قصد دارند مانع بی تابی و گریه ی فرزندشان شوند غافل از اینکه این امر در نهایت موجب افزایش اضطراب در وی خواهد شد.
- اگر در این دوره قصد دارید، نگهداری از شیرخوارتان را به یکی از نزدیکان یا پرستار بچّه بسپارید، ابتدا به کودک فرصت دهید تا به طور کامل با شخص مورد نظر آشنا شده و به او عادت کند. به این ترتیب به فرزند خود کمک می کنید تا اضطراب جدایی از شما را بهتر پشت سر بگذارد.
- برای همسرتان در این مورد بخوبی توضیح دهید تا او بداند که فرزندتان شما را بیش تر از پدرش دوست ندارد. ممکن است پدر در دوره ی بروزِ اضطرابِ جدایی احساس کند که شما و فرزندتان به او توجهی ندارید و وی در حاشیه قرار دارد و ارتباط بسیار نزدیک و دایمی شما با شیرخوار، فضایی را برای او باقی نمی گذارد. در این صورت به پدر اطمینان خاطر دهید که این ویژگی، خاص و مربوط به این دوره بوده و موقتی است. در ضمن از او بخواهید به اشکال دیگری به یاری شما بیاید
- یکی از بازی های بسیار مناسب برای دوره ی اضطرابِ جدایی، بازی «دالی موشه» است. برای اینکه فرزندتان یاد بگیرد، اگر چیزی را نمی بیند به این معنا نیست که آن شی ء وجود ندارد. برای مثال می توانید ملافه ای را روی سر خود بکشید و سپس سرتان را از زیر ملافه خارج نمایید و به این طریق با او بازی کنید. اگر کودک کمی بزرگ تر است، می توانید تیله ای را زیر فنجان پنهان کنید و سپس با برداشتن فنجان، به وی نشان دهید که هنوز تیله سرجایش باقی است. اگر این کار را به شکل بازی و تفریح انجام دهید، فرزندتان آن را سریع تر می آموزد.
برگرفته شده از کتاب مامان کافی
