تا به حال شده است که رفتار فرزندتان شما را به فکر وادارد که چرا او در بخشش اموال خود به دوستان و همبازی‌های خود تا این حد ممسک و خسیس است و هیچگاه به این موضوع فکر کرده‌اید که چگونه می‌توانید فرزندتان را در زندگی بخشنده و سخاوتمند بار بیاورید، علی‌الخصوص که خود نیز از این خصلت برخوردار باشید؟
اکثر کارشناسان امور تربیتی معتقدند کودکان، سخاوتمندی را از والدین خود می‌آموزند. کودکی که در یک خانواده بخشنده بزرگ شده باشد، به طور حتم یاد گرفته است که چگونه در اجتماع و در جمع دوستان و محیط کار خود دست و دلباز باشد، ببخشد و چشمداشتی نیز به داشته‌های دیگران نداشته باشد. بخل در بینش قرآنی امری اکتسابی نیست. که اجتماع به عنوان بستر و یا زمینه ای برای پدیداری صفت بخل در آدمی باشد بلکه بخل غریزی و امری ذاتی برای انسان است و به عنوان صفتی در ذات آدمی به ودیعت نهاده شده است. از این رو می توان صفت بخل را همانند صفت پرخاشگری و دیگر صفات ذاتی انسان دانست که در تعبیر قرآنی از آن یاد می شود. به هر حال بخل در نگرش قرآنی، امری ذاتی، غریزی و فطری است و اجتماع در ایجاد آن نقشی اگر ایفا کند تنها در حوزه بروز و ظهور و یا تشدید و تضعیف آن است. این بدان معنا نیست که این دسته از صفات قابل مهار و تعدیل و یا تضعیف نیست، بلکه به معنای دشواری این گونه تصرفات در امری ذاتی و غریزی است. چنان که به معنای عدم قابلیت تربیت فرد در این حوزه نمی باشد.
وقتی بدون پرسش از کودک، اسباب‌بازی او را در اختیار فرزند مهمانتان قرار می‌دهید، کودکتان احساس حقارت می‌کند؛
اگرچه در دنیای بی‌عاطفه و خشن امروزه ما انسان‌ها باید قدر نعمت‌های خود را بدانیم ولی می‌توانیم با تقسیم دارایی‌های خود با مردم نیازمند از زندگی بیشتر لذت ببریم. با این کار رضایت خاطر بیشتری احساس می‌کنیم و زندگی در تک‌تک لحظات آن برایمان زیباتر و دلپذیرتر می‌شود. حال چگونه می‌توانیم در این دنیای پررقابت فرزندانمان را عاطفی، سخاوتمند و بخشنده بار بیاوریم؟ اگرچه پرورش این خصوصیات در عصر کنونی بسیار مشکل می‌نماید، اما امکانپذیر است.
زمان را فراموش نکنید
همه کودکان به طور طبیعی در دوره‌ای خاص اسباب‌بازی‌ها و وسایل خود را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند. بنابراین خیلی متوقع نباشید و صبر کنید تا زمان مناسب فرابرسد. اصرار مستقیم شما در از بین بردن این امر چه بسا که این رفتار را تشدید و کودک شما را مقاوم نماید. بسیاری بر این باورند که کودکان تا 4-3 سالگی مسائل را بدرستی نمی‌فهمند. محققان سوئیسی با بررسی آزمایشهایی که در خصوص حس بذل و بخشش در کودکان با سنین مختلف انجام شده متوجه شدند در سه سالگی کودکان به شدت خودخواه هستند و فقط در هفت سالگی بیشتر آنها خوراکیهای خود و از جمله شیرینی و شکلات را با بقیه تقسیم می کنند و این حس با افزایش سن تقویت می شود.
کودکان زیر 18 ماه در حین بازی وسایل خود را به دیگران می‌دهند و دوباره آن را پس می‌گیرند. در واقع تقسیم وسایل در این مرحله صورت نمی‌گیرد و بچه‌ها چیزی در مورد بخشیدن و سخاوتمندی نمی‌دانند. شما می‌توانید با دادن وسیله‌ای به دست کودک و پس گرفتن آن از نوع واکنش او آگاه شوید. کودک به محض این که معنای مالکیت را می‌فهمد، دیگر آن وسیله را به شما برنمی‌گرداند. بچه‌ها وقتی با سخاوت وسایلشان را در اختیار همسن و سالان خود قرار می‌دهند که احساس امنیت کنند و بدانند که اختیار اموالشان را دارند. به گفته آنها حس بذل و بخشش ارتباط مستقیمی با حس مسئولیت دارد و علاوه بر این کودکانی که خواهر یا برادری ندارند بیست و هشت درصد از بقیه دست و دلبازترند.
اصرار مستقیم شما در از بین بردن این امر چه بسا که این رفتار را تشدید و کودک شما را مقاوم نماید.
وقتی بدون پرسش از کودک، اسباب‌بازی او را در اختیار فرزند مهمانتان قرار می‌دهید، کودکتان احساس حقارت می‌کند؛ چون می‌پندارد کسی برای نظر او ارزش قائل نیست، اما زمانی که با پرسش از او و جلب موافقت و رضایت او چنین اقدامی بکنید، کودک احساس غرور می‌کند و از این عملکرد خرسند خواهد شد. در هنگام کمک و یاری رساندن به دیگران و بخشش به آنها کودک خود را در جریان قرار داده و علت این کار را در حد توان ذهنی او برایش توضیح دهید تا کاملا علل مورد پسند بودن بخشش را درک کنند.
بچه‌ها باید یاد بگیرند که جز خودشان به کس دیگری هم فکر کنند. وقتی خودشان را در انجام کارهایی چون کمک به دیگران قادر و توانا می‌بینند، دیگر کمتر از اتفاق‌های عجیب و غریب و حوادث ناگوار جهان احساس ترس و وحشت می‌کنند. وقتی آنها قادر باشند به دیگران کمک کنند، احساس خوبی نسبت به خودشان پیدا می‌کنند.حتما تا به حال شاهد رفتارهای خودخواهانه فرزندانتان بوده‌اید. بعضی وقت‌ها آنها از لغت‌های بسیار خودخواهانه استفاده می‌کنند و دوست دارند به هر عنوانی دستور بدهند.
در این موارد بیشتر از این واژه‌ها استفاده می‌کنند: «آن را بده به من» یا «آن مال من است». بچه‌ها در سال‌های نخستین زندگی یاد می‌گیرند که غذا یا لباس یا چیزهای اطرافشان را با دیگران قسمت کنند. این گونه بچه‌ها بسیار با دیگران سازگار هستند. یکی از راه‌های بسیار ساده‌ای که می‌توان با آن بخشندگی کودکان را محک زد، مشاهده رفتار آنها در هنگام بازی کردن با دیگر بچه‌هاست. بچه‌ای که خودخواه باشد، نسبت به اسباب‌بازی‌هایش احساس مالکیت بسیار می‌کند. در موارد اینچنینی، آنها حتی اجازه نمی‌دهند که بچه‌های دیگر به اسباب‌بازی‌هایشان دست بزنند. لذا بهتر است کوچکترین تغییر رفتاری را در این زمینه مورد تحسین قرار دهید.
منبع : پورتال نور -با تغییر و اضافات