1- اهمیت نقش پدر در تولد فرزند سالم و آرام
وضعیت جسمی و روحی پدر نیز مانند مادر در تولد نوزادی سالم و آرام، نقش قابل ملاحظه‌ای دارد. نقش حمایتی و عاطفی پدر بیش از هر فرد دیگری می‌تواند در آرامش مادر و جنین نقش داشته باشد. حس نزدیکی و آرامش مادر، تحت تاثیر ارتباط مثبت موثر و معنوی پدر، نقش موثری در مراحل تکامل جنین و حتی شیر مادر پس ازتولد نوزاد دارد.
2- جمع و جور کردن و مسولیت پذیری در کودک
بسیاری از والدین از اینکه بچه ها وسایل خود را جمع نمی‌کنند، شکایت دارند. برای حل این مشکل، لازم است در ابتدا به آنها آموزش دهیم و بعد انتظار انجام آنرا داشته باشیم. برای این منظور در دفعات اول لازم است با هم و به صورت یک بازی، بعد از اتمام زمان بازی کودک( البته لازم است نیم ساعت قبل، خیلی آرام و دوستانه، اعلام کنیم که وقت بازی تمام شد) با صدایی بلند و شاد اعلام کنیم که حالا وقت جمع آوری وسایل است، بعد از او بخواهیم تک تک اسباب بازی‌ها را با نام پیش ما بیاورد و بعد بگوییم که جای هریک کجاست، تا خود وی آنها را جابه‌جا کند، البته خنده و شوخی و تشویق نهایی نیز از ابزار ضروری است که نباید فراموش شود. به مرور زمان که کودک جای وسایل را یادگرفت، یادمی‌گیرد که بعد از بازی لازم است وسایلش را جابه‌جا هم بکند. و دیگر نیازی به تکرار بازی جمع آوری نداریم.
3- تساوی یا تشابه!؟
بزرگ کردن دختران و پسران به شکل مشابه کارآمد به نظر نمی آید. همان طور که دختران به طور کلی تفاوتهای ساختاری و فطری با پسران دارند، والدین باید با آنها به گونه ای متفاوت برخورد کنند تا مطمئن شوند شرایط و فرصتهای برابری برای آنها ایجاد کرده اند. تساوی دو جنسیت به معنای این نیست که بگوئید: «من دختر و پسرم را به طور مساوی بزرگ کرده ام.» در عوض ما باید نیازهای مختلف عاطفی، اجتماعی و فیزیکی فرزندانمان را با توجه به واقعیتهای وجودی آنها شناخته و برآورده کنیم و این باید به گونه ای باشد که شرایط مساوی برای هر دو ایجاد شده باشد. و این همان پیغام تساوی حقوق زن و مرد در اسلام است که باید در عین توجه به تفاوتها اعمال شود.
4- چرا گاهی اوقات با هم بودن برای یک پدر و پسر سخت است؟
بسیاری از مادرها دوست دارند شوهرانشان در ارتباط با بزرگ کردن پسرهایشان بیشتر درگیر شوند. یکی از دلایلی که پدرها ارتباط خود با پسرهایشان را از دست می دهند این است که آنها فکر می کنند همسرشان متخصص کودکان است یا شاید فکر می کنند این وظیفه پدر نیست که در مورد مدرسه، تکالیف یا دوستان کودکش از اوسؤال کند. پدران با پسرانشان به گونه ای متفاوت از دخترانشان رفتار می کنند. به عنوان مثال: آنها با دخترانشان با لحنی ملایم تر صحبت می کنند بنابراین متقابلا اگر یک پدر از پسرش خیلی سؤال کند آن پسر ممکن است فکر کند که «پدرم هرگز از من راضی نیست اصلاً فرقی نمی کند که من چه می کنم.» بنابراین لازم است پدران نیز با پذیرش تاثیر فوق‌العاده خود در پرورش فرزندان و خصوصا پسران خود، ترس را کنار گذاشته و با نیازهای واقعی پسران خود نیز به صورت واقعی برخورد کنند.
5 – کلیشه های اجتماعی
بسیاری مواقع کلیشه های اجتماعی مانع از رفتارهای درست و موثری میشود که بعضا خود ما هم وجود آنها را لازم می دانیم. مثلا هنگامی که فرزند پسر ما از بدرفتاری همکلاسی هایش شکایت میکند، او را به گرفتن حق و حتی دعوا با همکلاسان تشویق میکنیم و اگر فرزند دختر ما این مساله را مطرح کند، او را به متانت و حتی گذشت افراطی به منظور پیشگیری از برخورد و آسیب دیدن تشویق میکنیم، آیا در این پیغامها تفاوتهای فردی خاصی را که حتی ممکن است آنها را تایید نکنیم به فرزندان القا نمی‌کند؟!
6 -تفاوتهای دختران و پسران
آگاهی از تفاوتهای دختر پسربرای والدین بسیار حیاتی است چرا که در این صورت قادر خواهند بود محیط آموزشی مناسب و امنی برای همه بچه ها ایجاد کنند که نه تنها منصفانه باشد بلکه مثمرثمر نیز واقع شود. تفاوتهای بین دختران و پسران فقط تفاوتهای رفتاری نیست. احتیاجات عاطفی آنها هم مجزا از هم است.
7 – اگر مایلید موثرترین اثر را بر فرزند خود داشته باشید!!
خانواده متعادل، هم کانون محبت و احترام است و هم مرکز انضباط و اقتدار؛ کودک بر اثر محبت شور انگیز و اقتدار آرامش بخشی که در خانواده می‌بیند، می‌کوشد تا هر چه بیشتر با آن هم‌نوایی کند؛ به این ترتیب خواه ناخواه، هنجارهای آن را می‌پذیرد و اعضای آن را الگو قرار میدهد.
8 – معنویت و کودکی
در سنین کودکی با سوالاتی در زمینه خلقت و خداوند این نیاز فطری نمایانده میشود و در سنین نوجوانی خداجویی اوج می‌گیرد حتی در افرادیکه در فضایی معنوی و دینی زندگی نمی‌کنند این احساس نیاز ایجاد میشود، اما عامل مهم در حفظ و توسعه این حس محیط اطراف و نوع رفتارها و تاییدهای اطرافیان است،کافیست در زندگی عملی حضور خداوند را در نظر بگیریم و به سوالات کودک با آرامش و در حد درک او پاسخ دهیم و خداوند را به عنوان مظهر عشق و بخشش و در برگیرنده تمام زیباییها و قدرتها و عاشق بر بنده نمایش دهیم. تا با اعتماد به عشق و پشتوانه الهی،آرامش یافته و به شناخت مطلوب دست یابند.
9- تبعیض
بچه ها پدر و مادری را دوست دارند که بین آنها تبعیض قائل نشوند، تبعیض نگذاشتن به این معنا نیست که با همه بچه‌هایشان یکسان رفتار کنند، بلکه بچه ها با هم فرق دارند و رفتار بر اساس تفاوتها مانعی ندارد، مساله مهم این است که همه آنها به درک و محبت یکسان از سوی والدین برسند. برای این منظور کافیست در مجادلات آنها دخالت نکرده و نقش قاضی را بازی نکنید.
10- بچه ها و والدین
بچه ها از امر و نهی ها و حرفهای شما نمی آموزند بلکه آنچه شما عملی انجام میدهید الگویی واقعی برای آنها خواهد بود. پس از حرفهای تکراری پرهیز کنید و آنچه مایلید فرزندتان بیاموزد به صورت عملی به او نشان دهید.
11 – تنبیه تا کجا؟!
یکی از ظرافت های هنر تربیتی این است که هرگز در هنگام تنبیه ، کودک را تا مرحله ای از پافشاری پیش نبریم که در آن خود را محکوم یافته تلقی کند ، بلکه مقاومت مانع را چنان حساب کنیم که بتواند بر آن فائق آید و تنبیه ، ابزاری برای آگاهی باشد و نه برای ترس و تهدید.
12 – حمایت و تربیت!
معمولاً پدر و مادر در اثر حمایت و محبت نمی توانند کودک را به قدر کافی به خود واگذارند. در محبت نمودن معتدل باشید، زیرا ساختمان تربیت متعالی بر شانه های محبت متعادل بنا می شود. کودک در خانواده به خاطر مراقبت های افراطی و بایدها و نبایدها غالباً خودش نیست، همه چیز را طوطی وار اقتباس می کند؛ او به جای این که نقش بگیرد، نقش بازی می کند. بنابراین اجازه بدهید کودک، هنر خود بودن و خود شدن را در خود شخصاً کشف کند .
13 – مقابله با تاثیرات نامطلوب اخبار نامطلوب
موضوعاتى از قبیل آدم ربایى، قتل و خشونت و … در نظر کودکان، جهان را به عنوان مکانى تهدیدکننده، آشفته و بیگانه جلوه مىدهد ، برای مقابله با این اخبار آزاردهنده و خشونت آمیز، بهترین راه، صحبت کردن با کودکان درباره هر آنچه که آنها مى شنوند یا مى بینند، است که در نتیجه آن کودکان نسبت به این اخبار وحشتناک منطقى تر عکس العمل نشان مى دهند. با دادن توضیحاتى روشن ولى مختصر به بحث آن مورد بپردازید، به این معنا که حقیقت را باید به کودک گفت تا حدى که نیاز است ولى نه کاملاً واضح بلکه به آن حدى که کودک علاقه به دانستن آن دارد، بسنده کنید.
14 – درمان افسردگی کودکان
افسردگی کودکان اغلب موقتی و نوسانی است و به ندرت ممکن است برای مدت طولانی ادامه یابد. در اکثر موارد نیز با مراجعه به متخصصان روان‌شناس و مشاور و عملکرد موثر در جهت درمان، کاملاً بهبود می یابد، بدون آنکه نگرانی خاصی ایجاد کرده و یا اینکه تا بزرگسالی ادامه پیدا کند.
15 – چاشت نیمروز کودکان در مدرسه
1/خوراکیها نباید از مواد غذایی قابل فساد باشد.2/خوراکیها نباید آلرژی‌زا باشد یا باعث خواب آلودگی شوند.( برخی مواد غذایی حجیم باعث انباشتگی معده و کسالت می‌شوند.)3/خوراکیها باید کم حجم و مقوی باشد.4/مقرون به صرفه باشد. و توصیه نهایی اینکه بهتر است از ساندویچ‌های خانگی سالم، نان و پنیر، شیرهای پاستوریزه مدت دار، خرما، انجیر، خشکبار( انواع برگه‌ها) و میوه‌ها به عنوان تغذیه میان وعده فرزندان در مدرسه استفاده کنیم.
16- برطرف کردن انسداد و خفگی در کودکان 1 تا 7 سال
در صورت لزوم، فراهم کردن شرایط انتقال فوری به بیمارستان /1) اگر کودک می‌تواند نفس بکشد، او را تشویق کنید که به سرفه کردن ادامه دهد؛ ممکن است با این کار، انسداد برطرف شود. 2) اگر نشانه‌های ضعف در کودک آشکار شده و یا او تنفس و سرفه‌اش را قطع کرده است، چند ضربه به پشت او بزنید. کودک را کاملاً به جلو خم کنید و با استفاده از کف دست، حداکثر 5 ضربه به فضای بین دو کتف وارد کنید. دهان کودک را بررسی کنید. 3) اگر با ضربه زدن به پشت، انسداد رفع نشد، چند بار قفسه سینه را فشار دهید. پشت کودک بایستید یا زانو بزنید. یک دست خود را بگیرید. این منطقه را سریع به داخل و بالا بکشید. حداکثر 5 بار (هر 3 ثانیه یک بار) قفسه سینه را بفشارید. در صورت رفع شدن انسداد، این عمل را متوقف کرده و دهان کودک را بررسی کنید. 4) در صورتی که با فشردن قفسه سینه نتوانستید انسداد را رفع کنید، شکم را فشار دهید. دو دست خود را به دور قسمت بالایی شکم کودک بپیچید. دقت کنید که او کاملاً به جلو خم شده باشد. مشت گره کرده خود را بین ناف و قسمت پایینی جناغ قرار دهید. در صورت رفع شدن انسداد،این عمل را متوقف کنید. دهان کودک را بررسی کنید. 5) اگر انسداد هنوز برطرف نشده است، گام‌های 4-2 را حداکثر تا 3 بار تکرار کنید. 6) اگر باز هم برطرف نشد، با مرکز اورژانس تماس بگیرید و آمبولانس درخواست کنید. اقدامات قبلی را تا زمان رسیدن نیروهای امدادی یا بی‌هوش شدن کودک ادامه دهید. هشدار! اگر کودک در یکی از مراحل بی‌هوش شد، راه تنفسی را باز کنید، تنفس را کنترل کنید و احیای تنفسی را آغاز کنید. اگر نمی‌توانید به تنفس اثربخش دست پیدا کنید، باید بلافاصله ماساژ قفسه سینه را به منظور برطرف ساختن فوری انسداد آغاز کنید.
17- معیارهایی برای اتاق کودک
– از میان شکل ، جنس و رنگ اشیاء ، کودکان بیش از همه به رنگ توجه دارند و فضاهای رنگی برای آنها جذاب است و در طرح های رنگارنگ، طرح هایی با لکه های بزرگ رنگی یا زمینه های رنگی قوی بیش از طرح های ریز نقش و نامفهوم نظر کودکان را جلب می کند. – رنگ های شاد با شدت بالا مشتمل بر سه رنگ اصلی (زرد ، قرمز ، آبی) و رنگ های مکمل آنها (سبز ، نارنجی ، بنفش) بیش از رنگ های ترکیبی مورد توجه کودکان است.- پس از رنگ ، اشکالی که از ترکیب سه شکل خالص هندسی (مربع ، مثلث و دایره) ایجاد شده باشند بیشتر از شکل واقعی اشیاء جذابیت دارند. فانتزی نمودن اشکال با استفاده از تقسیم آنها به سه شکل ذکر شده موجب شادی کودکان می شود.
18- ابراز وجود و نوجوانی
ابراز وجود با توجه به نقش فزاینده خود در زندگی، بسیار قابل توجه و مهم است. خصوصا دردوران نوجوانی که با اوج‌گیری احساسات استقلال طلبانه و گسترش روابط دوستانه و پیوند با گروههای دوستانه و خارج از خانواده همراه است. بنابراین با وجود تاثیر عظیمی که دارد، لازم است تا والدین با توجه به نکاتی که گفته شد و کمی دقت نظر و پشتکار، جهت ایجاد چنین رفتارها و عاداتی در کودک و تمرین و تکرار آن تا دوره نوجوانی به راحتی با انجام تمریناتی پرورش این حس را بهبود بخشند تا نوجوانان از یک زندگی فعال و روابطی موثر و دو طرفه بهره مند گردند.
19- توجه به پیامهای مخاطب
در ابراز وجود کردن، توجه به پیام گوینده نیز ضروری است. باید ببینند طرفشان دارد درباره چه موضوعی صحبت می کند. نکات مهم صحبت او چیست و روی چه چیزهایی تاکید بیشتری دارد. شاید مقصود او چیز دیگری باشد. به نکات ضعف و قدرت او در ارتباط نیز پی ببرد و مطمئن باشند او هم چندان راحت اقدام به چنین در خواستی از وی نکرده است و او نیز در موقعیت چندان راحتی نیست. از این نکات میتوانند بهره مفیدی برای دفاع از حق خود ببرند.
20- و بپذیریم …
بسیاری از والدینی که فرزندان نوجوان دارند در پی تلاشهای متعدد جهت تغییر خصوصیات و خلقیات فرزندان، آنقدر با آنها درگیر می‌شوند که دیگر نوجوان نمی‌تواند باور کند که آنها دوستش دارند و برای صلاح خود او تلاش می‌کنند. هر چند بعضا والدینی نیز هستند که به دلیل عدم توانایی پذیرش تفاوتها، دوست دارند نوجوانشان آینه تمام نمای خواستهای آنان باشد و استقامت و استقلال طلبی نوجوان را مانع آن می‌دانند. اما بسیاری مواقع پذیرش نوجوان، همین گونه که هست و فرصت دادن به او برای آزادانه تصمیم گرفتن، بهترین راه حل برای کاهش اختلافات و درگیری‌هاست و چه بسا در سایه همین آرامش، نوجوان به دور از جبهه گیری و غرض ورزی، راهنمایی والدین را بپذیرد و در همان جهت گام بردارد. لازمه این احساس، پذیرش است. والدین باید نوجوان را به عنوان موجودی که در حال گذر از کودکی به بزرگسالی است و در حال رسیدن به استقلال است بپذیرند و به او اجازه حرکت آگاهانه را بدهند.
منبع : برگرفته از سایت آمار و اطلاعات زنان – با تغییر و تلخیص
