هر کودکی، بر روی کره زمین، زمانی آرزوی دنیایی پاک تر را در دل پرورانده است. دنیایی مبرا از این هزاران آزار های زندگی، و در عوض مزین به باغ جادویی پر از عجایب، مخفیانه وامن. مکانی برای تفرج و تماشای بی پایان انسانها و محیط پیرامون شان که در تأثیر پذیری متقابلند. کودکان از جایی که در آن قرار می گیرند و رنگ ها ،نور،بو ها و همه ی جرئیات محیطی که در آن به سر می برند ،تأثیر می گیرند.
کودکان به سبب محدودیت های جسمی و روانی خود در قیاس با بزرگسالان ، تأثیر پذیری بیشتر و عمیق تری داشته و در عوض، تأثیر گذاری کمتری بر محیط دارند و به این ترتیب بیش از بزرگسالان بالاجبار تابع شرایط محیطی اند.
کودکان حساس ترین و تأثیر پذیرترین گروه سنی جامعه را تشکیل می دهند و در حساس ترین و مهمترین سال های زندگی شان یعنی زمانی که پایه های رشد شخصیتی- ذهنی- جسمی و اجتماعی آنها شکل می گیرد تا زمانی که وارد شهر می شوند نیازمند این هستند تا زندگی اجتماعی را در مقیاس خود تجربه کنند و این امر مستلزم فراهم بودن فضایی کودکانه و صمیمانه است. فضایی به دور از هیاهوی دنیای بزرگتر، دنیای پر از شادی با رنگ های زیبا که در آن کودک فرصت بیان افکار تازه و پرورش و رشد استعداد هایش را داشته باشد، فضایی که زمینه ای مناسب برای خلاقیت کودکان فراهم آورد.
فضای کودکانه،فضایی است به دور از هیاهوی دنیای بزرگتر، دنیای پر از شادی با رنگ های زیبا که در آن کودک فرصت بیان افکار تازه و پرورش و رشد استعداد هایش را دارد،فضایی که زمینه ای مناسب برای خلاقیت کودکان فراهم می آورد.
فضاهایی با رنگهای شاد و روشن و گاهی رنگهایی با فرمهای نامشخص (مثل حالتی که در نقاشی با آبرنگ پدیدمی آید) موضوعات رویائی و خیالانگیز را القا میکند .همچنان که برای کودکانی با سن بالاتر از رنگهایی ملایم با مرزهای مشخص، جزئیات بیشتر در بنا و انحناهای نرم در طراحی فضا میتوان استفاده کرد.
لازم است که دنیای صنعتی و پرسروصدای ما با ایده آل های کودک سالم و عناصر تشکیل دهنده فضای زندگی او آشتی کند. تلاش برای مناسب کردن کردن فضا باید برای همه در اولویت قرار گیرد.
کودک
محیطی که برای کودکان طراحی می کنیم ، میبایست شامل فضاهای زیر باشد:
-فضاهای طبیعی : مانند درخت و آب و موجودات زنده که اساسی ترین و مهمترین فضا را برای کودکان تشکیل می دهد.
– فضاهای باز: فضاهای گسترده ای که بچه ها بتوانند به اندازه دلخواه در آن بدوند و انرژی های درونیشان را تخلیه کنند.
– فضاهای راه ها : راه ها و جاده ها قبل از حضور ماشین، زمین اصلی بازی بچه ها بوده است . راه هایی هستند که بچه ها در آن همدیگر را ملاقات میکنند و شبکه ای است که فضاهای متنوع را به هم وصل می کند.
-فضاهایی برای ماجرا جویی :اینها فضاهایی هستند پر از پیچیدگی، که قوه تجسم و تخیلی کودکان بواسطه بودن در این فضاها تقویت می شود
-فضاهای بازی : فضاهایی هستند که بازی در آنها که اهمیت می یابد. این قبیل فضاها به عنوان زمین های بازی شناخته شده است.
زندگی های رنگی
رنگ ها در شخصیت انسان ها،بخصوص کودکان تأثیر بسزایی داشته، باعث ایجاد تجربه های هیجانی از قبیل شادی، خنده،غم، اندوه، آرامش، تحریک پذیری، سکون و هیجان می شود. در کودکان این خصیصه شدت می یابد، آنان به سبب روح پاک و بی آلایش و شاد و پر طراوت خویش رنگ های زنده و مرکب که در ترکیبی مناسب با هم قرار گرفته باشند را ترجیح می دهند این موضوعی است که در طراحی و تزئین و رنگ آمیزی فضاهای داخلی و ترکیبات مناسب رنگی فضاهای طبیعی بایدمورد توجه قرار گیرد .
اگر می خواهید فضایی را برای کودکان طراحی کنید بهتراست اول راجع به تأثیر رنگ ها بدانید :
رنگ
– سبز و آبی در محیط هایی کاربرد دارند که نیاز به سکون و آرامش هست.
– رنگ های گرم مانند قرمز، نارنجی، زرد و… موجب احساس کند شدن گذر زمان، احساس سنگین وزنی، کوچک تر شدن اتاق و بزرگی اجسام می گردند. در محیط هایی که احساس کسالت و یکنواختی وجود دارد باید از رنگ های سرد استفاده شود.
– در اتاق باید از رنگ های گرم استفاده شود تا گذشت زمان کندتر احساس شود و فرد احساس کند مدت زیادی استراحت داشته است.
– دیوارهایی که پنجره دارد باید روشن رنگ شود تا هماهنگی زیادی با بیرون ایجاد نکند که موجب خستگی چشم و سردرد گردد.
– رنگ های روشن محیط را بزرگ تر و رنگ های تیره کوچک تر نشان می دهند.
– رنگ های روشن سقف را کوتاه تر و رنگ های تیره بلندتر جلوه می دهند.
تأثیر شرایط محیطی :
1- نور و روشنایی: نور یکی از اصولی است که باید رعایت شود .تحقیقات ثابت کرده است که نورطبیعی و شفاف بر روی حواس کودکان تأثیر دارد از نگاه کودکان این فضاها دوستانه و با نشاط هستند . نور کافی و نورپردازی مناسب در فضاها موجب می شود که میل و رغبت کودکان افزایش یابد. نور کافی باعث می شود تا دقت عمل و تمرکز حواس افزایش یابد و سلامتی چشم و قدرت بینایی محفوظ مانده و از خستگی اعصاب جلوگیری می کند.
از آنجا که کودکان در پذیرش تنش و خستگی تحمل کمتری دارند، از نور پردازی های دارای تضاد شدید ، چه به صورت مصنوعی و چه به صورت طبیعی که باعث ایجاد خستگی و تنش می شود، باید پرهیز کرد.
در نتیجه نور ملایم و یکنواخت در مورد فضاهای کودکان مطلوب به نظر می رسد.
2- سر و صدا: کودکان صداها را دوستدارند و به طور کلی صداهای ملایم ، به تخیل کودکان کمک می کند و آنها را به زندگی بیرون مرتبط می سازد سر و صدای ناشی از ترافیک کاربری های تجاری و کارگاه های صنعتی از اصوات نامطلوب فضاهای کودکان هستند.
3- تهویه مناسب : در مهد کودک ها باید تهویه مناسب هوا وجود داشته باشد .حتی بهتر است که از گیاهان و وسایل غیر شیمیایی برای تهویه و خوش بو بودن محیط استفاده کرد.
منبع : سایت علمی دانشجویان ایران
