فرزندم دزدی می‌کند!
فرزندتان سر موقع تکالیفش را انجام می‌دهد، به تمیز کردن میز شام کمک می‌کند و حتی آخرهفته‌ها در کارهای خانه نیز شرکت می‌کند. آیا می‌تواند واقعیت داشته باشد که همین بچه دزدی کند؟
قبل از اینکه واکنشی از خودتان نشان دهید، بهتر است درمورد دزدی کردن بچهها و روش‌های اصلاح آن بیشتر بدانید.
چرا کودکان و نوجوانان دزدی می‌کنند
بچه‌های همه سنین، از پیش‌دبستانی‌ها گرفته تا نوجوانان، ممکن است به دلایل مختلف وسوسه شوند که دزدی کنند:
• بچه‌های خیلی کوچک بعضی‌اوقات چیزهایی که دوست دارند برمی‌دارند، بدون اینکه بدانند آن چیزها ارزش پولی دارند و درست نیست که بدون اینکه پولی بابت آن بپردازند آن را بردارند.
• بچه‌های مدرسه‌ای معمولاً می‌دانند که نباید چیزی را بدون پرداخت هزینه آن بردارند اما اینکار را می‌کنند چون کنترل کافی روی خود ندارند.
• نوجوانان می‌دانند که نباید دزدی کنند اما یا بخاطر هیجان آن و یا به این دلیل که دوستانشان هم اینکار را می‌کنند، دزدی می‌کنند. بعضی از آنها ممکن است تصور کنند که می‌توانند از آن فرار کنند. بعضی از نوجوانان هم بعنوان راهی برای سرکشی دزدی می‌کنند.
فرزندم دزدی می‌کند!
دلایل پیچیده دیگری هم می‌توانند عامل این دزدی‌ها باشد. ممکن است عصبانی باشند و یا دوست داشته باشند توجه دیگران را به خود جلب کنند. رفتار آنها می‌تواند نشاندهنده استرس در خانه، مدرسه یا با دوستانشان است. بعضی از آنها بعنوان راهی برای درخواست کمک دزدی می‌کنند زیرا تحت آزار و سوءاستفاده احساسی یا فیزیکی هستند.
در سایر موارد، کودکان و نوجوانان به این دلیل دزدی می‌کنند که پول پرداخت چیزهایی که می‌خواهند را به دست بیاورند.
دلیل این دزدی‌ها هرچه که باشد، والدین باید ریشه این رفتار را پیدا کنند و با مشکلات زمینه‌ای آن برخورد کنند.
چه باید کرد؟
وقتی مچ کودکی حین دزدی گرفته می‌شود، واکنش والدین باید به این بستگی داشته باشد که این اولین بار است یا چندین بار تابحال اتفاق افتاده است.
والدین باید به فرزندان خود کمک کنند که بفهمند دزدی کاری اشتباه است—این یعنی وقتی شما چیزی را بدون اجازه یا پرداخت کردن برای آن برمی‌دارید، به فردی دیگر آسیب می‌زند. مثلاً اگر کودکی پیش دبستانی یک تکه شکلات برمی‌دارد، والدین می‌توانند به او کمک کنند که آن را برگرداند. اگر کودک آن شکلات را خورده باشد، والدین می‌توانند او را به مغازه برگردانند تا عذرخواهی کند و پول آن شکلات را پرداخت کند.
درمورد کودکان مدرسه‌ای هم وضع به همین ترتیب است و خیلی مهم است که شیء دزدیده شده پس داده شود. درمورد بچه‌های کلاس اولی و دومی، باید به آنها یاد داد که دزدی کردن کار زشت و نادرستی است اما باید آنها را از عواقب بد این کار هم مطلع کنید.
فرزندم دزدی می‌کند!
اینجا به یک نمونه اشاره می‌کنیم: اگر کودکی با دستبند دوستش به خانه می‌آید و مشخص است که آن را بدون اجازه دوستش برداشته است، مادر یا پدر باید برای فرزندشان توضیح دهند که اگر کسی بدون اجازه آنها چیزی که متعلق به آنهاست را بردارد چقدر حس بدی است. والدین باید کودک را تشویق کنند که به دوست خود زنگ بزند و عذرخواهی کند و توضیح دهد که چه اتفاقی افتاده است و قول دهد که دستبند را به او برگرداند.
وقتی نوجوانان دزدی می‌کنند، به والدین توصیه می‌شود که با عواقب جدی‌تری آنها را دنبال کنند. مثلاً وقتی نوجوانی حین دزدی دستگیر می‌شود، والدین می‌توانند او را به مغازه برگردانده و او را به بخش امنیت فروشگاه معرفی کرده تا برای آنها توضیح دهد و عذرخواهی کند.
ترس از روبه‌رو شدن با کاری که انجام داده است یا برگرداندن شیء دزدیده شده، درسی ماندگار به آنها می‌دهد که دزدی کردن کاری بسیار نادرست است.
نیاز به تنبیه بیشتر، مخصوصاً تنبیه فیزیکی نیست و اینکار می‌تواند کودک را عصبانی کرده و به انجام کارهایی حتی بدتر از این ترغیب کند.
اگر اینکار را فقط یکبار انجام داده باشد، بعضی مغازه‌ها عذرخواهی را پذیرفته و هزینه‌ای طلب نمی‌کنند اما بعضی از فروشگاه‌ها برای بار اول هم فرد را جریمه می‌کنند. درمورد آنها که چندین بار به اینکار دست زده‌اند که دیگر دل‌رحمی صورت نمی‌گیرد.
بچهها در همه سنین باید بدانند که دزدی از مغازه‌ها و فروشگاه‌ها فقط بلند کردن یک شیء یا وسیله از آنجا نیست—دزدیدن پول از صاحب آن مغازه است. علاوه بر اینکه بلند کردن جنس از مغازه، قیمت‌ها را برای سایر مشتریان بالاتر می برد. همچنین باید بدانند که دزدی یک جرم است و می‌تواند موجب دستگیر شدن آنها توسط پلیس شود.
اگر دزدی کردن از والدین صورت می‌گیرد، باید برای کودک انتخاب‌هایی برای برگرداندن پول ارائه شود، مثل انجام چندبرابر کارهای خانه. خیلی مهم است که والدین به امید اینکه کودک را حین عمل دستگیر کنند در جاهایی از خانه پول بگذارند. این حس اعتماد بین والدین و فرزند را از بین می‌برد.
فرزندم دزدی می‌کند!
اگر کودک به دزدی کردن ادامه داد
اگر فرزندتان بیش از یکبار به این کار دست زد، می‌توانید از متخصص برای او کمک بگیرید. تکرار این جرم می‌تواند نشاندهنده مشکلی بزرگ‌تر باشد.
یک سوم نوجوانانی که حین دزدی از فروشگاه‌ها دستگیر می شوند می‌گویند که ترک این کار برایشان سخت است. بنابراین خیلی مهم است که به آنها کمک کنید درک کنند که چرا دزدی کردن کاری اشتباه است و اینکه ممکن است عواقب ناخوشایندی برای آنها در پی داشته باشد.
افراد دیگری که می‌توانند در این رابطه به شما و فرزندتان کمک کنند عبارتند از:
• مشاور روانشناس خانواده
• پزشک خانواده (که می‌تواند شما را به یک مشاور خود معرفی کند)
• مشاور مدرسه
بااینکه بیشتر اعمال عادی دزدی کردن عمدی هستند اما خیلی‌ها بخاطر مشکل جنون سرقت دست به این کار می‌زنند. در این اختلال نادر که حجم بسیار کمی از موارد دزدی را تشکیل می‌دهد، فرد قبل از دزدی احساس فشار و اضطراب شدیدی می‌کند و بعد از ارتکاب به آن این حس از بین رفته و آرام می‌شود. ممکن است فرد پس از دزدی احساس گناه کند و شیء دزدیده شده را برگرداند.
علت این دزدی‌ها هرچه که باشد، اگر دزدی برای فرزندتان تبدیل به یک عاد شود، با دکتر و مشاور در مورد این رفتار حتماً مشورت کنید. همچنین خیلی مهم است که بطور مداوم رفتار فرزندانتان را تحت کنترل داشته باشید و آنها را از موقعیت‌هایی که وسوسه دزدی به سراغشان بیاید دور نگه دارید و اگر چنین اتفاقی افتاد عواقب و تنبیه معقولی برای آن درنظر بگیرید.
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
