صورت كودك نوپاي من در قسمت بناگوش متورم بنظر ميرسد، آيا ممكن است به اوريون مبتلا شده باشد؟
بعد از اضافه شدن واكسن MMR به برنامه واكسيناسيون كشوري ايران اوريون با شيوع كمتري در كودكان انتشار مي يابد، اما ممكن است ديده شود، بخصوص اگر فرزند شما واكسن
سرخك، سرخجه و اوريون را نگرفته باشد. حتي اگر واكسن MMR را نيز گرفته باشد احتمال اينكه به اين ويروس مبتلا شود وجود دارد زيرا واكسن 100% از ابتلا به اوريون جلوگيري نمي كند. بخصوص اگر شيوع بيماري با ويروسي كه توان بيماريزايي بالاي داشته باشد اتفاق بيافتد.
از آنجائيكه اوريون غدد بزاقي گونه را گرفتار مي كند، موجب تورم و درد در ناحيه زير گوش و خط فك مي شود. تورم ممكن است در يك طرف يا در دو طرف صورت وجود داشته باشد. بعضي اوقات تورم يكطرف صورت چندين روز قبل از تورم طرف ديگر رخ مي دهد. عفونتهاي ديگر (مثل پارا آنفلونزا ويروس يا عفونتهاي باكتريايي) يا انسداد غدد بزاقي نيز مي توانند حالتي مثل اوريون را موجب شود.
اگر نوپاي شما اوريون دارد ممكن است تب و درد هنگام بلع و صحبت كردن داشته باشد. سر درد، گوش درد و كاهش اشتها از علائم شايع در اوريون است.
اوريون چقدر شايع است ؟
اوريون يكي از شايعترين بيماريهاي دوران كودكي است اما با وجود تزريق واكسن MMR، اوريون كمتر ديده مي شود. اكثر مبتلايان را كودكاني تشكيل مي دهند كه يا واكسينه نشده اند و يا واكسناسيون آنها كامل نبوده است.
عوارض احتمالي اوريون چيست ؟
عوارض اوريون نادر است، اما ويروس اوريون مي تواند نواحي ديگر بدن را علاوه بر غدد بزاقي درگير كند. در اينصورت عوارضي مثل التهاب مغز (انسفاليت) يا پرده هاي محافظ مغز و نخاع (مننژيت)، التهاب پانكراس يا كاهش شنوايي، هر چند نادر است، اما گزارش شده است.
يكي از عوارضي كه در بيشتر افراد ترس و نگراني بوجود مي آورد التهاب دردناك بيضه ها يا اوركيت است؛ كه اگر چه نادر است اما مي تواند سبب نازايي در بزرگسالي شود. درگيري و التهاب بيضه ها ناشي از عفونت با ويروس اوريون اگر چه در هر سني ممكن است رخ دهد، اما در پسرهاي كوچكتر از 10 سال معمولا بيشتر ديده مي شود. ابتلا به اوريون در دختران بعد از سنين بلوغ هم مي تواند باعث التهاب مشابهي در تخمدانها شود، اما معمولا موجب نازايي نخواهد شد.
بيماري اوريون چطور منتشر مي شود؟
اگر فرزند شما واكسن اوريون نگرفته باشد و با فرد مبتلا يا اشيايي كه آلوده به ويروس باشند تماس داشته باشد، مبتلا مي شود. بطور مثال بچه اي كه مبتلا به اوريون است با سرفه كردن به سمت صورت و لمس نوپاي شما يا از طريق آلوده كردن اسباب بازيهايي كه هر دو با آن بازي مي كنند، مي تواند كودك شما را آلوده كند.
علائم 2 يا 3 هفته بعد از اينكه قرار گرفتن كودك در معرض ويروس پديدار مي شوند. كودك مبتلاي شما مي تواند چند روز قبل از اينكه علائم بيماري در وي ظاهر شوند و 9 روز بعد از پديدار شدن علائم ويروس را به بقيه انتقال دهد.
اگر كودك شما يك بار اوريون گرفته باشد احتمال ابتلا مجدد به اين بيماري بسيار بعيد است.
در صورتيكه شك داشته باشم كودكم مبتلا به اوريون شده است چه كارهايي را لازم است انجام دهم؟
اولين كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه به پزشك او اطلاع دهيد. پزشك موظف است موارد اوريون حتي خفيف را به مراجع بهداشت و درمان اطلاع دهد تا از انتشار بيماري جلوگيري شود. بعلاوه از آنجا كه باكتريها نيز مي توانند سبب تورم غدد بزاقي شوند، معاينه پزشك جهت تشخيص بيماري اوريون با منشا ويروسي لازم است.
اوريون ظرف مدت 10 تا 12 روز بهبود مي يابد. معمولا درمان خاصي ندارد جز اينكه مي توانيد راحتي كودكتان را فراهم كنيد و در صورت لزوم براي برخي از علائم وي با تجويز پزشك دارو مصرف نمائيد.
در صورت بروز درد يا تب با مشورت با پزشك معالج اش به او استامينوفن دهيد. (هرگز از آسپرين استفاده استفاده نكنيد زيرا سبب بروز سندرم Reye مي شود كه نادر اما كشنده است.)
از مايعات فراوان براي كودك مبتلا استفاده كنيد اما از نوشيدنيهاي كه ممكن است طعم ترش داشته باشند يا حاوي تارت باشند، مانند آب پرتقال و شربت آب ليمو، استفاده نكنيد. نوشيدن اين مواد از طريق تحريك غدد بزاقي، مي تواند سبب ايجاد درد و ناراحتي در كودك شود.
قرار دادن حوله گرم در محل تورم ناحيه فك و گردن مي تواند سبب تخفيف درد و ناراحتي شود.
آيا علامتي خطرناك وجود دارد كه بايد متوجه آن باشم؟
در صورتيكه كودك شما سفتي گردن، كاهش شنوايي، تهوع و استفراغ يا ساير علائم عير معمول ديگر را داشت، سريعا به پزشك او اطلاع دهيد تا نظر وي را در هر يك از اين زمينه ها جويا شويد؛ . اين علائم مي توانند نشانه و اعلام خطري از بروز برخي از عوارض اوريون باشند. در صورتيكه تب او در حال بالا رفتن است يا تشنج ناشي از تب در وي بروز كرد كه بيشتر از چند دقيقه طول كشيده است يا اگر مشكل تنفسي داشت يا رنگ او كبود شد و احساس سوزش زير جناغ سينه داشت سريعا به اورژانس خبر دهيد.
چطور ميتوان از ابتلاء به اوريون پيشگيري كرد؟
با مراجعه به كارت پايش رشد و واكسيناسيون كودكتان، از تزريق واكسن MMR در زمانهاي مناسب مطمئن شويد. يك بار تزريق اين واكسن مي تواند تا حد زيادي از ابتلاي كودك شما به سرخك، سرخجه و اوريون پيشگيري كند. اگر چه ممكن است تضميني براي عدم ابتلاي وي به اين بيماريها نباشد.
بنابراين توصيه مي شود كه يك نوبت ديگر از اين واكسن در سنين 4 تا 6 سالگي تزريق شود.
براي پيشگيري از همه گيري ، جهت ثبت نام و ورود كودكان به دبستان و مهد كودكها لازم است مدرك واكسيناسيون كامل كودك به مسئولين نشان داده شود.