با کودکی که دروغ می گوید چکار باید کرد؟
یکی از انحرافاتی که موجب شکایت والدین از فرزندان خود می‌باشد، درغگویی است. اکثر والدین از این شکایت دارند که فرزندانشان، با وجود اینکه از هیچگونه رسیدگی در تربیت وی قصوری به عمل نمی‌آید، درغگو بار آمده یا مغلطه و اغراق می‌کنند. آنان از این بابت ناراحتند که آدمهای متدینی هستند، پرهیزگارند، دروغ نمی‌گویند. لقمه حرام نمی‌خورند و برای تربیت صحیح کودکان حتی‌المقدور از تمام امکانات تربیتی استفاده می‌کنند، او را از بچه‌های درغگو و کم تربیت دور نگه می‌دارند، برای راستگویی تشویق می‌کنند، ولی با این وصف چرا باید درغگو از آب درآید.
اگر دروغگویی تا ۷ سالگی درمان نشود همزمان با رشد کودک شاخه و برگ بیشتری پیدا می کند و درمان آن دشوارتر می شود. وقتی کودکتان دروغ می‌گوید آن را یک مشکل شخصیتی نپندارید، بلکه از راه حل‌هایی که در پی آمده اند استفاده کنید تا کودک، برحسب سطح فهم و درکش بتواند راستگو باشد.
چه کار باید کرد؟
ـ توجه به سن کودک
دروغگویی کودکان در حدود چهار تا پنج سالگی صرفاً شیوه ای برای بیان افکار یا دفاع از خود است. بنابراین تنبیه در این سنین روش غیر مطلوبی است. بهتر است که به جای این کار، به او آگاهی لازم برای تفکیک حقیقت از خیال را ارائه کنیم مثلاً بگویید: ” داستان زیبایی بود بیا آن را با هم بنویسیم تا برای بقیه هم بخوانیم. بعدش ببینیم کدام قسمت هایش در دنیای واقعی می تواند اتفاق بیفتد و کدام قسمت هایش شاید فقط در ذهن ما باشد”.
ـ ارائه پاداش در قبال راست گويي
همان گونه که حذف پاداش ها يک رفتار منفي را کاهش مي دهد ارائه تقويت و پاداش نيز موجب ترغيب کودک به انجام يک رفتار خوب مي شود بنابراين به ياد داشته باشيد که تشويق رفتار مطلوب از تنبيه رفتار نامطلوب اهميت بيشتري دارد. به ويژه دريافت توجه کافي نياز کودک را تامين مي کند و او را از تمسک به شيوه هاي منفي براي کاهش تنش هايش بي نياز مي سازد. با اين حال چنانچه اين رفتار کودک در قياس با ديگر هم سالان بسيار متفاوت بوده و به دفعات روي داده است.
ـ باعث دروغگویی کودک نشوید.
اغلب، والدین به نحوی درباره اعمال ناشایست کودک توضیح می‌خواهند که باعث دروغگویی او می‌شوند. از کودک خود سوال نکنید. به جای سوال کردن، جمله خبری به کودک بگویید که چه کاری انجام داده است. مثلاً اگر متوجه شده‌اید که کودکتان ظرفی را شکسته از او نپرسید که تو ظرف را شکسته‌ای؟ هنگامی که این سوال مطرح می شود به کودک این فرصت داده می شود که دروغ بگوید. در این موقعیت بگویید: ازینکه تو ظرف را شکستی ناراحت شدم. یکی از بهترین راه های پیشگیری از دروغگویی در کودکان این است که او را وادار نکنیم برای دفاع از خود دروغ بگوید. بهتر است اگر نسبت به دروغگویی وی مطمئن هستیم، بدون اشاره مستقیم و استفاده از واژه دروغگویی او را متوجه کار اشتباهش کنیم.
ـ برخورد عادلانه
وقتی برای رفتارهای نامطلوب جزئی، کودک به شدت تنبیه می شود و این احساس در او شکل نمی گیرد که رفتارش به نحوی منصفانه مورد قضاوت قرار گرفته است دلیلی برای راستگویی ندارد بنابراین تلاش کنید که ضمن توضیح دلایل تنبیه شدن او، زیاده روی نیز نداشته باشید.
ـ در صورت دروغگویی مدام از یک متخصص کمک بگیرید. کودکان بزرگتر از ده ساله‌ای که به طور مداوم دروغ های بزرگ می‌گویند، ممکن است دچار مشکل جدی عاطفی و روانی باشند. در این صورت برای حل این مشکل از یک روانشناس متخصص کمک بگیرید.
منابع:
روزنامه خراسان
http://daneshnameh.roshd.ir
سیمرغ
چگونه با کودکم رفتار کنم، گاربر، استیفن، دانیلز گاربر، ماریان، فریدمن، روبین، مترجمان: شاهین خزعلی، هومن حسینی نیک، احمد شریفی تبریزی، انتشارات مروارید، 1384
گردآورنده: فریبا نقدی
