توصیه هایی به والدین کودکان نخبه:آموزش و مدیریت، دو مکانیسم دفاعی خاص کودکان نخبه اند که با سه خصوصیت عمده شناسایی می شوند:
ـ دفاع کاربردی
ـ شوخ طبعی
ـ خلق دنیای درونی و حمایتگر
ما تصور می کنیم افراد دیگر نیز مانند ما می اندیشند. این تصور نادرست در زندگی روزمره سوءتفاهم های بسیاری را برای ما در ارتباط با دیگران به وجود می آورد. کودک نخبه نیز از این امر مستثنی نیست. گرچه فکر می کنیم این کودک دارای تفکری عادی است، اما او طور دیگری می اندیشد و آنچه که برای عموم غیرمعمول تلقی می شود. برای او عادی است. طرز تفکر، درک و تحلیل او از محیط با کودک عادی بسیار متفاوت است. کودک نخبه واژگان را دقیق و کامل به کار می برد. به نظر او معنی ضروری است و کلمه باید در مفهوم بسیار دقیق خود به کار رود؛ مثلاً اگر از او بخواهیم کاری را در ساعت مشخصی انجام دهد و فقط برای مثال به او بگوییم دو دقیقه وقت داری، او حتما سعی می کند ظرف همان دو دقیقه کارش را انجام دهد! درواقع کودک نخبه همواره متفاوت عمل می کند. این امر مربوط به طرز تفکر اوست که او را به سوی این عملکرد سوق می دهد. او این عملکرد را عمداً برای مخالفت کردن یا عصبانی کردن اطرافیانش انجام نمی دهد، بلکه این طرز تفکر متفاوت اوست که او را ملزم به انجام کارهای متفاوت می کند. کودک نخبه روش های محاسبه و استدلال متفاوتی را به کار می برد. او در علم ریاضی نیز استدلالی غیرعادی دارد. سرعت محاسبه، رسیدن به نتیجه آنی و توانایی حیرت انگیز او در ضرب ذهنی اعداد نشان دهنده قابلیت زود هنگام درک علم ریاضی ویژگی منحصر به فرد این کودک است. توصیه هایی به والدین کودکان نخبه:
کودک نخبه علاقه خاصی به دو برابر کردن اعداد و نیز ضرب نجومی ارقام تا مقادیر گیج کننده دارد. او نمی داند چرا و چگونه به پاسخ دست می یابد و اگر از او پرسیده شود از کدام راه حل به جواب رسیده است. برای آن پاسخی نخواهد داشت!
اساسا مغز ما از دو نیمکره چپ و راست تشکیل شده که هر نیمکره شامل بخش های ویژه ای است و مربوط به فعالیت های گوناگون می شود. در برخی فعالیت ها نیمکره چپ دخالت دارد و در برخی دیگر نیمکره راست. درواقع اعمالی چون تکلم، استدلال های ریاضی، نوشتن و تعابیر عقلی مربوط به نیمکره چپ مغز می شود؛ درحالی که در دیدن تصاویر، درک مستقیم، خلاقیت و عملکرد قیاسی نیمکره راست مغز دخالت دارد. علی رغم هوش بالای کودک نخبه، نیمکره راست او برتری ویژه ای دارد. نیمکره راست تفکری واگرا را ایجاد می کند؛ یعنی آنچه از چهارچوب طرح کلی خارج است و از خطوط منظم منطقی پیروی نمی کند؛ به طور خلاصه تفکر واگرا، تفکری خلاق، بکر و غیر منتظره است و با طبع تأثیرپذیر و سرکش کودک نخبه هماهنگی دارد. کودک نخبه حافظه طولانی مدت قوی و دقیقی دارد که به وسیله این حافظه فوق العاده و نیز با استفاده از اطلاعات و آگاهی های ذخیره شده در گذشته می تواند به تحلیل و شناخت داده های جدید بپردازد، تجربیات نشان می دهند تعداد اطلاعاتی که قادرند به حافظه فعال برگردند، با «آی کیو» افزایش می یابند. قابلیت ذخیره سازی در حافظه کوتاه مدت بین آی کیو صد تا صدوچهل، دو برابر می شود؛ بنابراین حافظه کوتاه مدت برای کودک نخبه بسیار حائز اهمیت است.
کودک نخبه با مدرسه رابطه خوبی ندارد. درحقیقت می توان گفت طی کردن دوران مدرسه از تمام مراحلی که او برای رشد و شکوفایی خود مجبور به سپری کردن آن هاست، دشوار تر است؛ زیرا مدرسه بسیاری از خصوصیات و تفاوت های کودک نخبه را آشکار می کند و به همین دلیل این موضوع اغلب به او صدمه می زند و این تفاوت عملکرد او، وی را به حاشیه می برد؛ چرا که باید خود را با الزامات آموزشی که همواره آن ها را درک نمی کند. به اجبار منطبق کند. آمارها نشان می دهد نیمی از دانش آموزان نخبه مشکلات تحصیلی دارند و تقریباً یکی از دو دانش آموز نخبه مردود می شود. متأسفانه بیشتر از ۳۰٪ آن ها به تحصیلات عالیه دست نمی یابند؛ البته باید توجه داشت که این آمارها فقط به کودکانی که شناسایی شده و برای مشکلات تحصیلی تحت مشاوره قرار گرفته اند، مربوط می شود. خوب است بدانیم دختران نسبت به پسران سازگارترند و خود را بهتر با قوانین آموزشی وفق می دهند و در مدرسه نیز موفق تر عمل می کنند. دخترها انعطاف پذیرترند، اما درمقابل پسرها اغلب معترض و سرکش هستند و نیز کمتر مایلند خود را وارد چهارچوب الزامات کنند که البته مدرسه نیز در رویارویی با این موضوع دچار مشکل است. درواقع برای مدرسه دشوار است که بتواند این کودکان را با قوانین آموزشی خود منطبق کند. بسیاری اوقات مدارس ریشه اصلی مشکلات این کودکان را متوجه نمی شوند و برخورد نادرست آن ها این کودکان را بیش از پیش از مدرسه دل زده می کند. بیشتر اوقات نارضایتی هایی از طرف کودک و مدرسه به وجود می آید که گاه حل نشدنی اند و مدرسه را برای کودک به مکان درد و رنج تبدیل می کنند و از سوی دیگر مدرسه، خود را در آموزش مؤثر چنین دانش آموزی ناتوان می یابد. مشورت با مدرسه اغلب فرصت تبادل مسائل مختلف از قبیل مشکلات برخورد با والدین و معلمان کودک را فراهم می کند. کنترل مشکلات زمانی که می توان آن ها را تقسیم کرد، آسان تر است تا اینکه به بخش مقابل هجوم برد و تنها او را مقصر دانست. هر قدر مدرسه در کار خود موفق تر و کارآمدتر باشد، به همان اندازه کودک نیز از آموزش بهتری بهره مند خواهد شد؛ بنابراین برای دستیابی به این آموزش موفق و شکوفایی بیشتر باید به کودکانمان یاد بدهیم نظریات، طرز تفکر و نظام فکری خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این مشارکت و تبادل افکار به کودکان دیگر فرصت می دهد تا بتوانند به روش های فکری، استدلالی و تکنیک های آموزشی دیگر دست یابند. این غنی سازی متقابل، پیش درآمدی بر تنوع آموزشی و امکانی برای هر نوع پیشرفت در نظام فکری خواهد بود. همچنین این اشتراک به کودک این موضوع را تفهیم می کند که ما به او علاقه مند هستیم و اینکه با او در اهمیت دادن به طرز تفکرش موافق هستیم. به نظر کودک این موضوع نهایت خوشبختی است.
توصیه هایی به والدین کودکان نخبه:
ـ به دنیای کودکتان احترام بگذارید، او برای زندگی کردن به این دنیا نیاز دارد.
گاهی اوقات می توانید در مورد دنیای کودکانه با او صحبت کرده و با برخی عناصر تشکیل دهنده دنیای او ارتباط برقرار کنید. هرگز دنیای فرزندتان را به بازی نگیرید، این دنیای اوست و برایش ارزشمند و محترم است. سن کم و جثه کوچک فرزندتان را دلیل بی اهمیت بودن دنیایش ندانید.توصیه هایی به والدین کودکان نخبه:
ـ سعی کنید بین دنیای او و خود پلی بسازید.
به او کمک کنید واقعیت را موشکافی کند تا کمتر از آن بترسد. به فرزندتان کمک کنید تا در هر دو دنیا زندگی کند؛ زیرا او از امکانات هر دوی آن ها و مزیت متقابلشان بهره می برد و در این صورت شخصیت خود را بزرگ احساس می پندارد.
سعی کنید رشته افکار او را دنبال کنید. اگر با او و سوالاتش جلو بروید، ممکن است به نظرات، طرز تفکر و درک ناشناخته او پی ببرید.
