دروغگویی کودکان
دروغ گفتن یکی از عادت های بد در کودکان است که مشکلات زیادی برای والدین به وجود آورده است و از این گروه خردسال به این موضوع پرداخته است.
تعـــــــريف دروغ دروغ بيان سخن و مطلبي است كه مطابق با واقع و حقيقت نيست. معمولاً آن كس كه دروغ مي گويد آگاهانه به تحريف حقيقت مي پردازد و امري را تأييد مي كند كه وجود خارجي ندارد. البته چنين امري همه گاه در باره كودكان صادق نيست. زيرا بعدها خواهيم ديد كه بسياري از كودكان خردسال و آنها كه در مرز سن تميز هستند گاهي بين تخيل و واقعيت فرقي نمي گذارند و سخني مي گويند كه به نظر ما دروغ است. دروغگوئي كودكان مميز معمولاً با زمينه سازي ها و تدابيري انديشيده است و در آن نقشه كشي و حساب مطرح است و طفل آن را به خاطر وصول به هدف و مقصدي مورد استفاده قرار مي دهد صــــــورتهاي دروغ دروغ گاه به صورت تحريف حقيقت است و زماني به صورت وارونه نشان دادن آن . گاه به صورت گزافه گويي است و گاه به گونه ي بيان يك مسئله و زماني به صورت سكوت در آن باره . مثلاً به هنگامي كه درباره كودكي نزد فرد بزرگسالي تعريفي مي شود و سخني ذكر مي گردد كه او واجد آن نبوده و درعين حال بدان گوش فرا داده و در برابرش سكوت مي كند به حقيقت ، او به نوعي مرتكب دروغ شده است .
دروغگویی کودکان
هـــــدف از دروغ معمولاً هدف از دروغ گمراه كردن طرف مقابل و يا مشتبه كردن امري بر ديگري است تا در سايه آن به هدف و مقصدي كه مورد نظر است برسد . آن كس كه دروغ مي گويد معمولاً قصد دارد بر اثر آن به اغفال و فريب ديگران بپردازد و آنها را گول بزند ، آن چنان كه واقعيت ها را در نيابند و دست او را تا رسيدن به مقصد باز گذارند . اين هدف يا اهداف ممكن است متعدد و گوناگون باشد . از جمله نجات از مجازات ، كسب منافع مورد نظر ، جلب نظر و عنايت ديگران كه به نحوي در زندگي و سعادت او نقشي دارند . آدمي از طريق دروغ گويي موفق مي شود فردي را كه به گونه اي مي تواند برايش خير و سعادت بيافريند خام كرده و او را به خود مؤمن بسازد و به پيش رود . دروغ نشانـــــــه چيست ؟
دروغگویی کودکان
دروغ چه در كودك و چه در بزرگسال حاكي از وجود ناامني و اغتشاش در درون است و نشان مي دهد كه فرد در وضعي نامطمئن و نا ايمن قرار دارد ؛ شخصيت و موقعيت او در خطر است و تنها از راه دروغ مي تواند خود را ايمني و رهايي ببخشد . او ممكن است درمواردي دچار احساس ضعف يا حقارت باشد و اين درد ، جان او را مورد صدمه قرارداده و آزارش دهد . به همين دليل براي رهايي از آن و رسيدن به تعادل و اعتدال ، اين راه را انتخاب كند . آثار دروغگـــــــوئي در فــــــــــرد پريدگي رنگ ، ضربان شديد قلب ، خشك شدن دهان به گونه اي كه زبان به زحمت در دهان حركت مي كند ، گرفتار شدن به لكنت ، آن چنان كه قادر به اداي سخن نيست . بيهوده گويي بدين معني كه حرف هاي بي سرو ته مي زند و پريشان مي گويد ، عدم قدرت بر كنترل اعضاء ، نگاه هاي حيرت انگيز ، پيدايش آثار شرم در چهره …. البته اين علائم در افرادي كه جديداً دروغ را شروع كرده اند نمايان تر است و به تدريج كه فرد به دروغ عادت مي كند ، اين آثار در او از ميان مي رود ، آن چنان كه در مواردي حتي قادر مي شود مظلوم نمايي كند و در عين دروغگويي بگريد و خود را محق معرفي كند و چند سوگند دروغ هم بخورد . دروغ از ديد شـــــــرع و اخــــــــلاق در همه مذاهب واديان و در همه مكاتب اخلاقي دروغ امري ناپسند و مذموم ذكر شده است .
دروغگویی کودکان
اين امر در شرع مقدس اسلام بدان حد زشت و منكر شمرده شده است كه در قرآن كريم لعنت و نفرين خدا بر دروغگويان اعلام و ثبت گرديده است . روايات اسلامي مي گويند مؤمن را نمي توان مؤمن خواند مگر آنگاه كه دروغ را رها كند ، چه به صورت جدي و چه به صورت شوخي ، و يا در سخني از معصوم آمده است كه شرور و مفاسد در مخزني و جايي جمع شده اند و كليد آن مخزن دروغ است . خطـــــــــر و زيــــــــان دروغ جنبه زيان بخشي و خطر آفريني دروغ بسيار است كه به نظر ما مهمترين جنبه دروغگويي تبديل شخصيت حقيقي و واقعي انسان به شخصيت ساختگي و تصنعي است .آنكس كه دروغ مي گويد در حقيقت مي كوشد خود را از عالم واقع بيرون بكشاند و به جهان ساختگي و تصنع نزديك سازد كه در آن صورت به تدريج از صورت شخص به شيئي منقلب مي شود . دروغ اعتماد را از ميان برمي دارد ، آدمي را در بين جمع بيگانه مي سازد ، اوضاع و حركت جامعه را دچار شك و تزلزل مي نمايد، در مواردي باعث پيدايش درگيري و سوء تفاهم ها مي شود در بين مردم بدبيني پديد مي آورد. اصول و ضوابط ادب و اخلاق را خدشه دار مي سازد و خلاصه ارزش و لذت زندگي را از بين مي برد .
دروغگویی کودکان
ضــــــــــرورت درمان وظيفه مربيان اين است كه به اصلاح و درمان اين عيب از طريق دادن آگاهي هاي لازم ، ارائه و عرضه ي محبت واخلاص خود در سعادتمندي او ، روشنگري و پند و اندرز ، عرضه اعتماد و اطمينان به او ، بيان اين نكته كه از او حمايت خواهند كرد و ذكر مفاسد آن به خاطر ايجاد نفرت در درونش نسبت به دروغ ، او را از اين حالت نجات دهند . از نظر اجتماعي هم فراموش نخواهيم كرد كه كودك امروز پدر يا مادر فرداي اجتماع است . اگر اصلاح نشود هم سبب وارد آمدن ضربه اي به اجتماع خواهد شد و هم آبروي اولياي خود را خواهد برد . يادگيــــــــــري دروغ به عقيده اكثريت علماي اخلاق و روانشناسان ، دروغ داراي جنبه اجتماعي و يادگيري است گو اين كه برخي از صاحبنظران براي آن ، ريشه غريزي كه جلوه آن در حيوانات به صورت فريبكاري و استتار وجود دارد را نيز ذكر كرده اند ، ولي تجربه روزانه خلاف آن را ثابت مي كند . به عقيده ما كودك از خانواده و اجتماع و از كساني كه در اطرافش هستند دروغ را مي آموزد . اصل در آفرينش او فطرت صدق است و او دروغ را از ديگران ياد مي گيرد . تحرك ذهن و فرزانگي طبيعي كودك خيلي زود او را با دروغي كه مي بيند يا مي شنود مأنوس خواهد ساخت. تماس هاي اجتماعي و ديدن صور و اشكال دروغ از اين و آن خود سبب ورزيدگي و كسب مهارت او در آن زمينه مي شود و اين خود هشداري است براي والدين در جهت كنترل گفتار و رفتار خود و بر حذر داشتن كودك از معاشرين دروغگو و اجتماع آلوده و فاسد .
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا