دزدی
کودکان خردسال اغلب این کار را بدون آگاهی از نفس عمل شان انجام می دهند. آنها بارها پیش می آید که چیزی را که متعلق به خودشان نمی باشد، بر می دارند و بدون اجازه با خود به خانه می آورند. در این گونه موارد، پد رو مادر هم با شنیدن عمل فرزندشان چنان ناراحت، دلخور و عصبانی می شوند که ممکن است رفتاری خشن و پرخاش آمیز با کودک شان داشته باشند. آنها نگرانند که مبادا فرزندشان در بزرگسالی نیز دست به دزدی های دیگری بزند. در اینجا به چند نکته ی ساده که وادین می توانند با به کاربستن آنا مانع از بروز چنین رفتارهایی د رکودکان شان شوند اشاره می شود.
کودکان 5-3 سال
برای کودکان 5-3 ساله، برداشتن وسایل دیگران عملی عادی و معمولی است، چرا که هنوز مفهوم مالکیت و حریم خصوصی را درک نمی کنن. آننهعا به سختی می فهمند که نباید چیزی را که متعلق به آنها نیستف بدون اجازه بردارند، زیرا که در مرحه ی خودمحوری از رشد قرار دارند و تصور می کنند که همه چیز در اختیار آنهاست و هرکار بخواهند می توانند انجام دهند. بناراین بهتر است پدر و مادرشان آنها را به دلیل این رفتار(برداشتن بدون اجازه ی اشیاء دیگران) تنبیه و سرزنش نکنند. در عوض، فرصت خوبی برای انهاست که درباره ی موضوع مالکیت و اشتباه بودن عمل کودک با او صحبت کنند.
کوکان12-7 سال
کودکان از حدود 6 سالگی به بعد، نه تنها مهوم مالکیت را درک می کنند، بلکه به تدریج قادرند به اتباه بودن عمل شان نیز پی ببرند. زمانی که آنها شروع به درک اینگونه مفهوم ها می کنند، والدین باید به حد و مرزهای مالکیت و رفتارهایی که به آنها “دزدی” گفته می شود، را برای آنها روشن سازند.(دزدی کودکان/نمایه)
راهکارها:
● اصل مالکیت را به کودکان بیاموزید: با کوددک به گونه ای بازی کنید که به او کمک کند تا چیزهایی را که مال اوست، از چیزهایی که به او تعلق ندارند، تشخیص دهد. به بگویید در خانه بگردد و هرچیزی را که به او تعلق دارد، اعلام کند. بر روی وسایل کودک نام او را بنویسید و بگویید که افراد دیگر هم در خانه، هریک وسایلی دارند که نباد بی اجازه به آنها دست زد. قرض دادن و قرض گرفتن و پس دادن قرض را به کودک یاد بدهید. سعی کنید به صورت عملی این مسایل را تمرین کنید.(چگونه با کودکم رفتارکنم/482)
● مراقب باشید فرزندتان وقت خود را با چه کسانی می گذراند: اگر فرزندتان با بچه هایی قاتی شده است که بیشتر وقت خود را بدون نظارت والدینشان سپری می کنند یا در رفتارهای ضد اجتماعی درگیر هستند، قاطعانه تماس او را با آنان محدود کنید. (برای همه ی پدرها و مادرها/334و336)
● پی آمدهای منفی را به کار بگیرید: جیغ و داد کردن، محاکمه کردن و موعظه های طولانی برای این رفتار، برخوردهای صحیحی نیستند. برای کودکان پیامدهای واقعی لازم است تا یاد بگیرند دزدی، خلافی بسیار جدی است.)چگونه با کودکم رفتار کنم/484)
○ این کار باید به نحوی جبران شود. از کودکانی که کمی بزرگسال تر هستند سئوال کنید که فکر می کنند برا جبران این کار چه کار باید بکنند. شا هم پیشنهادهایی ارائه کنید و با هم به توافق برسید. سپس با هم به صحنه ی ارتکاب جرم برگردید. حداقل، کودک باید با کسی که آن چیز به او تعلق دارد روبرو شود؛ حتی اگر هیچ حرفی نزد. ولی در صورت امکان بهتر است ار آن فرد عذر خواهی هم بکند.(همان/484)
● کودک را وادار به قسم خوردن نکنید: والدین نباید رفتار کودکشان را به سمت انکار واقعیت سوق دهند. اکر کودک با اصرار سعی دارد به شما بفهماند که او دزدی نکرده است، شما هم نباید با لجاجت زیاد او را وادار به راست گویی کنید. در عوض بگویید:” امیدوارم این طور باشد که تو میگویی” (دزدی های کودکان/نمایه) بسیاری از کودکانی که دزدی می کنند در این مورد دروغ هم می گوند. اغلب اگر بخواهید او را وادار به اعتراف کنید، فقط به او فرصتی می دهید تا به دروغ متوسل شود و ردپای خود را مخفی کند و بر آن سرپوش بگذارد.(برای همه ی پدرها و مادرها/338
○ پی آمدهای طبیعی را اضافه کنید. برای اینکه در ذهن کودک تأثیر متندگار بر جای بگذارید، پی آمدهای طبیعی نیز باید مورد استفاده قرار بگیرند. برای مثال کودکان بزرگتر باید پول تو جیبی شان را جمع کنند تا پول دزدیده شده را بپردازند، حتی اگر آن را به صاحبش برگردانده باشند.کودکی که مثلاً یک شکلات از یک سوپر مارکت دزدیده است، برای مدت معینی از خوردن هرگونه شکلات و خوراکی های مورد علاقه ی دیگر محروم شود.(3 یا 4 روز برای بچه های کوچک و یک هفته برای بزرگترها مناسب است). ممکن است کودک خواسته شود که در عوض کار ناشایستش، کار اضافی انجام دهد.(همان/484)
● تفاوت “قرض گرفتن” و “دزدیدن” را برای کودک شرح دهید. قرض گرفتن با برداشتن بدون اجازه ی وسایل دیگران(دزدیدن) آن خیلی فرق دارد. سعی کنید تفاوت این رفتارها برای مودک روشن سازید.(دزدی های کودکان/نمایه)
● به کودک، در مقابل رفتار درستکارانه اش پاداش دهید. این که دائماً درستکاری را در کودک تقویت کنید، همان قدر مهم است که تنبیه برای رفتار خلاف او اهمیت دارد. کودکی را که بدون نگاه چپ! به شکلات های بدون محافظت یک سوپر مارکت، از کنار آنها می گذرد، تحسین کنید. به هیچ وجه چیزهای با ارزش دیگرتان را از او پنهان نکنید. بسیار طبیعی رفتار کنید و در صورتی که از خود درستکاری نشان داد، حسابی او را تحسین کنید.بدین ترتیب، نوجوانی را که وقتی چیزی را پیدا می کند، در پی صاحبش می گردد تا آن را به او برگرداند، حمایت کنید.(چگونه با کودکم رفتارکنم/484)
● کودک را به دلیل رفتار اشتباهش شرمنده نکنید. والدین نباید با سرزنش کردن های مکرر کودک، او را دچار احساس گناه کنند. آنها هم چنین نباید لقب ها و برچسب های نا روا به کودکشان بزنند. برخی از این روش ها، شدیداً موجب کاهش عزت نفس کودک می شود. در عوض والدین می توانند با رفتارهای خود به کودک نشان دهند که از کار او ناراحت شده اند. آنها می توانند برای او پیامدهای رفتار اشتباهش را توضیح دهند.(دزدی های کودکان/نمایه)
با افشای عمل کودکی که برای اولین بار دست به دزدی می زند، او را تحقیر نکنیم؛ زیرا او نزد کودکان آبرو و شخصیت دارد، بنابراین باید در چنین مواردی عمل نامناسب آنان را در خفا به آنها گوشزد کنیم و از آنها قول بگیریم چنانچه این کار را تکرار کنند، عمل آنها افشا خواهد شد.(دلایل دزدی کودکان/نمایه)
● بر رفتارهای کودک نظارت داشته باشید: دزدی های کودکانه معمولاً زمانی اتفاق می افتند که نظارتی بر اعمال کودک وجود نداشته باشد و او تحت تأثیر هم سن و سال های خود قرار گرفته باشد. راه حل این است که همیشه به اعمال و رفتار کودک توجه داشته باشید. (چگونه با کودکم رفتارکنم/485) والدینی که رابطه ای نزدیک و صمیمی با کودک خود دارند، نسبت به والدینی که رابطه ای دور و خشک با کودکانشان دارند، خیلی زودتر متوجه مشکلات رفتاری فرزندشان می شوند.(دزدی های کودکان/نمایه
گردآورنده : فریبا نقدی
