پنج اشتباه مالي مادران — چگونه جلوي آن را بگيريم
حواس پرتي، مسئوليت و فشارهاي مادر بودن ممكن است ما را به عادتهاي بد مالي وادارد. در اينجا پنج اشتباه مالي رايج و قابل پيشگيري را كه ممكن است مرتكب شويد، همراه با توصيه‌هايي درباره راههاي پيشگيري از آنها مي‌آوريم.
خرج كردن
اولين مشكل خرج زياد است. مري هانت، نويسنده روزنامه و صاحب 16 كتاب درباره امور مالي فردي مي‌گويد «مطالعات نشان داده است كه وقتي مردم به جاي پول نقد از كارت استفاده مي‌كنند، سي درصد بيشتر خرج مي‌كنند». اين در مورد كارتهاي بدهي هم مثل كارتهاي اعتباري صدق مي‌كند – حتي اگر كارتهاي بدهي به حساب جاري شما متصل باشد و امكان خرج بيش از دارايي شما را ندهد، اما باز كارت هستند. و وقتي از اين پلاستيكها به جاي پول نقد استفاده مي‌كنيد، به درستي متوجه نيستيد كه چقدر از پول خود را خرج مي‌كنيد.
به همين دليل، كارتها نه تنها بودجه شما را به يغما مي‌برند، بلكه الگوي نادرستي هم براي فرزندان ما شكل مي‌دهند. همان طور كه هانت مي‌گويد، « ما داريم نسلي پلاستيكي تربيت مي‌كنيم. به مغازه مي‌روي، كارت را بار مي‌گذاري، كارت را به صندوق دار مي‌دهي، و بعد آن را پس مي‌گيري. هرچيزي را كه خريدي به دست مي‌آوري، و هنوز كارت خودت را هم داري!» در چشم كودكان شما، انگار چيزي را در ازاي خريدهاي خود مبادله نكرده‌ايد. كودكان بايد بفهمند كه وقتي چيزي را مي‌خريد، پولي را كه خرج كرده‌ايد به معناي واقعي از دست داده‌ايد.
چه كنيم: هانت توصيه مي‌كند هرچقدر هم كه دشوار باشد، سعي كنيد براي خريدهاي روزانه از پول نقد استفاده كنيد. در واقع، اين دشواري مزيتي است كه مانع خرج كردن شما مي‌شود. هانت پيشنهاد مي‌كند كه كارت اعتباري خود را در خانه بگذاريد و يا حداقل در پاكتي نگه داريد كه روي آن با حروف بزرگ نوشته شده «استفاده نكنيد». به زودي درمي‌يابيد كه كمتر خرج مي‌كنيد، و كودكان شما هم مي‌فهمند كه چقدر پول خرج مي‌كنيد.
پنج اشتباه مالي مادران — چگونه جلوي آن را بگيريم
دردسر تولد
هدايا، كارت تبريك‌ها، و كاغذهاي كادوپيچ خريدهاي بي ضرري به نظر مي‌رسند. اما اگر تعداد مهماني‌هايي را كه معمولا در آنها شركت مي‌كنيد در نظر بگيريد، همين مقوله هاي شادي‌بخش مي‌توانند مبلغ هنگفتي را شامل شوند.
به علاوه، راحت تر آن است كه به دل كالاها برويد و صرف نظر از توان مالي خود، هركدام را كه خيال‌بافانه تر است انتخاب كنيد.
هانت معتقد است، «پدر و مادرها اغلب خود هديه را پيغامي مي‌دانند؛ كه انگار مبلغي كه صرف هديه مي‌كنند نشان دهنده‌ي چيزهايي مثل بهايي است كه به نقش والديني خود مي‌دهند يا احساس‌شان نسبت به خانواده». در آخر مي‌گويد «والدين پول زيادي خرجِ هديه هاي تولد دوستان كودكانشان مي كنند».
البته پولي كه صرف هديه تولد بچه‌هاي ديگر مي‌كنيم اصلا قابل مقايسه با پولي كه بعضي از ما صرف تولد بچه هاي خودمان مي‌كنيم نيست. در نظرسنجي مركز كودكان، 16 درصد والدين چيزي بيش از 500 دلار را صرف اولين جشن تولد كودكشان مي‌كنند، و اين مبلغ هر سال بيشتر هم مي‌شود.
چه كنيم: هانت توصيه مي‌كند «خود را از بازي اسراف كنار بكشيد. سعي كنيد به اين كه ديگران چه فكري مي‌كنند بها ندهيد».
به هديه‌هاي خانگي فكر كنيد. هانت مي‌گويد «يك چيز خيلي خاص بسازيد، چيزي كه حتي نتوانيد قيمتي رويش بگذاريد». بي‌نهايت هديه وجود دارد كه شما و فرزندتان مي‌توانيد در خانه بسازيد – وب سايتهاي كارهاي دستي را ببينيد كه به شما ايده‌هايي درباره ساختن لوازم تحرير، شال يا كلاه دستباف، جواهرات، قاب عكس و صابون مي‌دهند.
همچنين مي‌توانيد با استفاده از كارت تبريك هاي خانگي جلوي خرج اضافي را بگيريد. به جاي هزينه كردن بيش از چند هزار تومان براي خريد يك كارت تبريك از مغازه، به فرزندتان كمك كنيد خودش طراحي يا نقاشي كند. هانت توصيه‌ي مفيدي دارد، مي‌توانيد كارت تبريك دست سازِ كودكتان را قبل از هديه دادن آن به كودك ديگر با هزينه اندكي در كتابخانه يا مغازه فتوكپي كنيد.
دست آخر، سعي كنيد به جاي كاغذ كادوهاي مغازه اي به راههاي خلاق جايگزين فكر كنيد. هانت پيشنهاد مي‌كند مثلا از كاغذهاي كميك چاپِ يكشنبه‌ها استفاده كنيد. اين نه تنها كاغذ كادويي جالب و متفاوت به دست مي‌دهد، بلكه فضاي محيط را هم دوستانه مي‌كند.
پنج اشتباه مالي مادران — چگونه جلوي آن را بگيريم
وقتي روز تولد فرزندتان رسيد، مي‌توانيد به مهماني تولدي بدون هديه فكر كنيد، و اگر مهمانها به پيشنهادتان گوش ندادند، از آنها بخواهيد پول آن را به يك مركز خيريه محلي اهدا كنند يا به كودكتان قولِ يك روز بازي يا گردش خارج از خانه را بدهند.
به علاوه، سعي كنيد در دام مخارج چشم و هم چشمانه‌ي جشن تولدها نيفتيد. آيا كودك شما واقعا به دلقك نياز دارد … يا يكي از بستگان هم مي‌تواند لباس مسخره بپوشد و با بادكنك آبي همه را سرگرم كند؟ فعاليت‌هاي مفرح و كم هزينه‌اي وجود دارند كه كودك شما و مهمانها را همانقدر سرگرم مي‌كند كه جشنهاي پرهزينه.
زندگي براي امروز … و فقط امروز
اغلب به ما والدين گفته مي‌شود كه در حال زندگي كنيم تا از سالهاي خردسالي كودكانمان بيشترين لذت را ببريم. اما وقتي پاي پول در ميان باشد، شايد كمي «كمتر» در حال زندگي كردن منطقي تر باشد.
مت پولمن، مشاور مالي كه مراجعان او را بيشتر خانواده‌ها تشكلي مي‌دهند، مي‌گويد كه ميل والدين به ناديده گرفتن پس‌انداز شايع شده است و اين همه ي اقشار با درآمدهاي مختلف را در بر مي‌گيرد.
پولمن مي‌گويد «والدين فكر مي‌كنند ما جوانيم، فرزندانمان جوانند، و ما نيازهاي حياتي كوتاه مدتي داريم. مي‌توانيم بعدها به پس‌انداز فكر كنيم. اما واقعيت اين است كه مهمترين زمان براي جمع‌كردن و پس‌انداز سرمايه اكنون است. اگر در مضيقه قرار گرفتيد، به راحتي مي‌توانيد سراغ پس‌اندازتان برويد. اين خيلي بهتر از آن است كه پول با بهره قرض كنيد».
پولمن معتقد است كه بسياري از مادران و پدران پس‌انداز بلندمدت مثل پس انداز بازنشستگي و سرمايه‌گذاري دانشگاهي را ناديده مي‌گيرند. اين كه صبر كنيم تا «بعدا» سرمايه جمع كنيم فكر نادرستي است، چون بايد در اولين زمان ممكن شروع به جمع كردن آن مقدار سرمايه بكنيد. پس‌انداز امروز مي‌تواند فردا شما را در مخارج بزرگ ياري دهد.
چه كنيم: پس‌انداز كردن را عادت خود كنيد. پولمن به خانواده‌ها توصيه مي‌كند كه بخشي از درآمد خود را هر ماه به صورت اتوماتيك در حساب پس‌انداز – كوتاه مدت و بلندمدت – ذخيره كنند. حتي اگر الان قادر به پس انداز مبلغ ناچيزي هستيد، اين كار را بكنيد.
اين كار به شما كمك مي كند تا درباره مخارج خود بافكر و دقيق باشيد. پولمن پيشنهاد مي‌كند «سعي كنيد تشخيص دهيد كه نياز شما واقعي است يا فقط تصور مي‌كنيد كه واقعي است. اگر مورد دوم باشد، سعي كنيد آن مبلغ را به جاي آن به پس انداز اختصاص دهيد». آيا فرزند شما واقعا به دوختِ آن لباس يا آن اسباب بازي آموزش احتياج دارد؟ آيا واقعا لازم است كه چيدمان هنري ميز او تغيير كند (يا اصلا به تغيير چيدمان نياز است)؟ پولمن هشدار مي‌دهد كه اجاز ندهيد ارزش شخص شما به عنوان پدر يا مادر وابسته به مقدار هزينه‌ي شما بشود. به عبارت ديگر، نقش والديني خودتان را بر اساس اين كه چقدر هزينه نگهداري كودكتان مي‌كنيد ارزيابي نكنيد.
پنج اشتباه مالي مادران — چگونه جلوي آن را بگيريم
نوميدي حاصل از سرجمع بدهي
فكر خوبي به نظر مي‌رسد: همه بدهي‌هاي خود را روي هم جمع كنيد و هر ماه فقط يك بار بپردازيد. بالاخره چه كسي وقتش را دارد با اينهمه بستانكار سر و كله بزند وقتي بايد از بچه‌هاي كوچك هم نگهداري كرد؟
متاسفانه سرجمعِ بدهي‌ها – اگر درست استفاده نشود يا درست فهميده نشود – ممكن است مشكلات مالي را وخيم تر كند. برخي برنامه‌ها هزينه هاي پنهان و درصدي جريمه ديركرد دارند. و حتي اگر از برنامه سرجمع بدهي درستي استفاده كنيد، ممكن است تلقي خودتان از اين برنامه به ضرر شما تمام شود. بزرگترين خطر سرجمع بدهي آن است كه به شما تصور غلطي از پاك بودن حسابتان مي‌دهد. با چنين طرز فكري، ممكن است در دام پرخطرِ بدهي‌هاي بيشتر و بيشتر بيفتيد.
پولمن مي‌گويد «مردم سرجمع بدهي را نوشدارويي فرض مي‌كنند، مخصوصا وقتي خانواده‌اي جوان دارند. اما در واقع همچنان از قلاب بدهكاري آويزانند».
چه كنيم: پولمن توضيح مي‌دهد، «شايد درصد پرداخت مناسب تري بگيريد، و اين كار مزاياي مالياتي بالقوه‌اي هم دارد». البته او معتقد است كه در ابتدا بايد مخارج خود را تا جايي كه مي‌توانيد قبل از دريافت اين وام كاهش دهيد».
اگر وام روي دارايي‌هاي خالص انتخابِ شما نيست، سعي كنيد از طريق بانك محلي وامِ سرجمع بدهي دريافت كنيد. به اين طريق، نيازي نيست كه نگران جريمه‌ها و كارمزدهاي پنهان باشيد. پولمن مي‌گويد «برنامه‌هاي آنلاين سرجمع بدهي را بايد با احتياط بررسي كرد. بعضي از اينها به شكار افراد مستاصل با فيشهاي پرداختي بي شمار مي‌روند».
از همه مهمتر آن كه بدون انضباط اساسي سراغ اين برنامه‌ها نرويد. آخرين چيزي كه بايد انجام دهيد اين است كه در حالي كه بدهي هاي قديمي را مي‌پردازيد درگير بدهي‌هاي تازه شويد. پولمن مي‌گويد «وقتي در حال سرجمع بدهي هستيد، چند بدهي تازه آنقدرها به چشم نمي‌آيد. اما اين رويه مي‌تواند به راستي شتاب پيدا كند. خودتان را به آساني زير تلي از بدهي‌ها دفن خواهيد كرد».
پنج اشتباه مالي مادران — چگونه جلوي آن را بگيريم
نخواهيد، نمي‌گيريد
ليندا بابكوك استاد اقتصاد دانشگاه كارنژي ملون و نويسنده كتاب زنها نمي‌خواهند ، مي‌گويد مادرهاي شاغل درآمدي را كه لايق آن هستند دريافت نمي‌كنند – چون تقاضايش را نمي‌كنند. وي دريافته است كه در حالي كه مردها مدام درباره حقوق بالاتر و ارتقا مذاكره مي‌كنند، زنها هرچه را به آنها بدهند مي‌پذيرند. اين در دراز مدت به فقدان مالي قابل توجهي مي‌انجامد.
بابكوك معتقد است مادرها بيشتر از اين نظر آسيب پذيرند، مخصوصا وقتي كه بعد از مدتي مرخصي به خاطر بزرگ كردن بچه‌هايشان سر كار برمي‌گردند. او مي‌گويد «مادرهايي كه سر كار برمي‌گردند اغلب خودشان و مهارتهايشان را دست كم مي‌گيرند». بنابراين وقتي شغلي به آنها پيشنهاد داده مي‌شود، مذاكره درباره دستمزد به فكرشان خطور نمي‌كند.
بابكوك مي‌گويد «اين در مورد مادراني كه نيمه وقت كار مي‌كنند هم صحت دارد. اين مادران از اين كه شغلي انعطاف پذير با ساعات مناسب خود پيدا مي كنند آنقدر خوشحال مي‌شوند كه ديگر با درخواست درباره مبلغ بيشتر خطر نمي‌كنند.
چه كنيم: درك كنيد كه مهارتهاي شما ارزشمندند. بابكوك مي گويد «آنچه بيشتر مادران نمي‌دانند آن است كه حتي اگر مدتي از كار دور بوده‌اند، به واسطه بزرگ كردن بچه‌ها مهارت هاي خود را پرورش داده‌اند – مهارتهايي از مديريت زمان گرفته تا ديپلماسي. مادرها مهارتهايي بيش از آن كه تصورش را بكنند با خود سر كار مي‌آورند».
«موقعيت‌ها و دستمزدهاي مختلف را بررسي كنيد تا تصويري واقعي از آنچه استحقاقش را داريد به دست آوريد. در گوگل سايتهاي متقاضي مهارت خود را پيدا كنيد – شايد اطلاعاتي درباره مقدار دستمزد داشته باشند. وقتي به جلسه مذاكره مي‌رويد، تصوير درستي از آنچه مي‌خواهيد از حقوق گرفته تا مزايا داشته باشيد، اين مذاكره موثر را راحت‌تر مي‌كند.
به ياد داشته باشيد كه حقوق اوليه‌اي كه به شما مي‌دهند احتمالا كمترين خواهد بود، چون رئيس شما انتظار دارد در حين كار در اين باره مذاكره كنيد. بابكوك توضيح مي‌دهد «كارفرمايان هرگز بالاترين مبلغي را كه مي‌توانند پرداخت كنند پيشنهاد نمي‌دهند».
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
