در فصل زمستان، فرزندان ما اغلب از تحرک کمتری برخوردارشده و کند عمل می کنند. چند قاعده ی منطقی به آنها در بیرون آمدن از این حالت کمک خواهد کرد.تا چندهفته ی پیش دختر کوچولوی ما خود راهمانند یک شاهزاده خانم تصور می کرد و گویی توان فتح تمام دنیا را داشت. در چهارسالگی او از یک فعالیت به فعالیت دیگر روی می آورد و لبخند از لبانش پاک نمی شد. اما مدتی است که قهرمان کوچک ما خسته است. صبحها به سختی از خواب بیدار می شود. و این درحالی است که بعدازظهرها به محض بازگشتن از کودکستان عصرانه خورده یا نخورده سریعاً به خواب می رود. قبل از رفتن به بازی مدتی بر روی تختخوابش دراز می کشد. رنگ و رویش پریده و زیرپلک هایش گود افتاده و گویی درحال پژمرده شدن است.بله! در چنین مواردی بدون راه دادن نگرانی به خود مهم است که با پزشک مشورت شود، اما در هر صورت راه حلهایی وجود دارد تاقبل از شروع فصل بهارکودکان ما شادابی و نیروی قبلی را بازیابند.
چراکودک شما احساس خستگی می کند؟
باید بدانیم که کودکان از دو تا سه سالگی ریتمی متزلزل دارند. صبحها برای آن که همه ی خانواده فرصت کافی برای آماده شدن داشته باشند، زودتر از خواب بیدارمی شوند. سپس ساعات طولانی در مدرسه جایی که از همه طرف تحریک جسمی و روانی می شوند، به سرمی برند. پس از آن به خانه بر می گردند و گاه تحریکات طول روز همچنان در جسمشان باقی مانده و خیلی دیرخارج می شود و برای تعدادی از شما که دیر به منزل بازمی گردید و کوچولوی شما میل دارد مدت کوتاهی رابا شما بگذراند ،به این ترتیب ساعت خواب او دیر می شود.باید دانست که در سنین سه تاچهارسالگی،کودک نیازبه 13 تا14ساعت خواب شبانه دارد. ایده آل آن است که حدود ساعت هشت کودک به خواب رود که البته چنین شرایطی متأسفانه همیشه اتفاق نمی افتد. به علاوه،سرما و کمبود نور هم خستگی را افزایش می دهد. روش زندگی ماکه بیش از پیش ساکن وبا خانه نشینی همراه است مسأله را پیچیده تر می کند. کودکان مدت های طولانی در محیط های بسته و درمقابل تلویزیون قرارمی گیرند و یامشغول بازی های مختلف کامپیوتری می شوند.
در نتیجه:
انرژی آنها تخلیه نمی شود و بیشترخسته می شوند. به این ترتیب دور باطلی شکل می گیرد. گاه پیش می آید که کودکان درگیر امورفوق برنامه ی درسی می شوند. برنامه های گوناگون تفریحی یا آموزشی و…
علایم خستگی چگونه خود را نشان می دهند؟
خستگی،گاه می تواند خود را باعلایم کاملاً متناقض نشان دهد . خستگی ،ابتدا به این دلیل که با سختی به آرامش دست می یابد. تا به خواب رود. و چون روان او موفق به خالی کردن هیجانات درونی نمی شد، کودک شروع به نق زدن و خستگی با مشکلات شخصیتی نیز خود را نشان می دهد.کودکی که مرتباً برای هر چیزی شروع به گریه می کند، به مخالفت با پدر و مادرش می پردازد یا دچار تیک عصبی است در واقع از خستگی رنج می برد.برخی کودکان به هنگام خستگی ، بیشتر دچار کسلی و بی حالی می شوند و گویی موتور آنها به دور کند افتاده است . در حالی که برخی دیگر به باتریهای الکتریکی واقعی تبدیل شده و نمی توانند یک دقیقه در جایی آرام بگیرند. همچنین دچار بی اشتهایی شده یا به عبارتی وزن نمی گیرند و بالاخره این که یک نشانه وجود دارد که هرگز غیر واقعی و اغفال کننده نیست: هنگامی که یک کودک از بازی باز می ایستد، یعنی اینکه مسأله ای در میان است اگر دچار رنگ پریدگی شده و زیر پلک هایش گود نشسته ، بهتر است با پزشک مشورت کند.
آیا نوزادان نیز گرفتار این مشکل هستند؟
کاملاً. حتی اگر قسمت اعظمی از خستگی منحصر به کودکان محصل باشد، نوزادان وخرد سالان نیزمی توانند دچار این عارضه شوند. کودکی که 15 تا 16 ساعت خواب شب نیاز دارد ، گاه به دلیل این که باید برای نگهداری نزد فرد دیگری و یا به مهد کودک سپرده شود زود از خواب بیدار شده وبه این ترتیب، روزها برای او بسیار طولانی به نظر می رسد. کودک نیز خستگی خود را با برخی حالتهای عصبی ، یا بی خوابی نشان می دهد. به دنبال چنین وضعیتی خواب بعد از ظهر و شب او مختل شده و بیش از پیش بد اخلاق و غرغرو می شود.
آیا خستگی عامل ایجاد بیماری است؟
متخصصین کودکان تأکیددارند که کودکان خسته بیمار با عفونتهای پیشرفته ی گوش و حلق و بینی به گونه ای پیچیده تر و عمیق تر مواجه هستند. چرا؟ بدون شک به دلیل آنکه سیستم ایمنی بدن آنها که در برابر تهاجم عوامل بیماری زا به دفاع از آنها می پردازد ، ضعیف عمل می کند . و چون ناحیه ی گوش وحلق و بینی در تماس مستقیم با محیط قرار داشته و ضعیف ترین اعضاء در برابر میکروبها ، از هر نوعی هستند ، عفونتها از همه طرف به این اعضاء حمله می کنند و به این ترتیب باز هم یک دور باطل و نادرست ایجاد می شود. خستگی موجب بیماری شده وبیماری ، خستگی فیزیکی و جسمی و بی حوصلگی را به دنبال می آورد. کودکی که هفته های زیادی را با عفونتهای گوناگون پشت سرگذاشته، زمستان را با خستگی به پایان می رساند.
آیا خستگی می تواند عفونتهای جدی را در خود مخفی نگه دارد؟
بله. و به همین دلیل مشورت با پزشک اهمیت دارد. پزشک کودکان شروع به پرسشهای مختلفی از بیمار می کند: آیا خستگی به تازگی ایجاد شده ؟ آیا با بی اشتهایی یا کم اشتهایی همراه است؟ آیا تب نیز به دنبال آن وجود دارد؟ آیا این خستگی موجب از پا در آمدن و از نفس افتادن می شود؟ آیا حالت چهره ناخوشایند و تغییر یافته است؟پس از آن پزشک مبادرت به انجام آزمایشات تکمیلی می نماید. او شکم بیمار را معاینه می کند تا از بزرگ نبودن کبد اطمینان حاصل کند. در واقع اگر حجم کبد زیاد باشد می تواند نشانه یک نوع بیماری کبدی باشد که در این نوع خاص بیماری، خستگی مفرط و دایمی وجود دارد . در موارد بسیار نادر در کودکان زیر دو سال این بیماری با آنژین و تب همراه است . برای اطمینان خاطر از تشخیص صورت گرفته، پزشک آزمایش خون را تجویز می کند. تنها چاره ی این بیماری استراحت است.اگرفرزند شما از هیچ بیماری درونی رنج نمی برد، پزشک با نگاه کردن به زیر پلک چشم کودک به بررسی این موضوع می پردازد که کودک دچار کم خونی نباشد. رنگ پریدگی زیر پلک از نشانه های شایع کم خونی است. و اگر موهای او نیز شکننده باشند، بحث بیماری غده ی تیروئید پیش می آید . با بررسی توان تنفسی کودک، می توان از وجود آسم در او اطمینان حاصل نمود. به هر حال در بسیاری از موارد این بیماری خستگی آور اغلب ناشناخته باقی ماند.
منبع: مجله فرانسویfammili- مارس 2004
