اثرات زیانبار کامپیوتر بر چشمان کودکان
این روزها با پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی و تولید فناوری‌های جدید، در کمتر خانه‌ای دستگاه‌هایی مانند رایانه و لپ‌تاپ و تلویزیون‌های هوشمند نمی‌توان یافت. این فناوری‌ها که در کمترین حد خود در قالب تلفن‌های هوشمند، فارغ از نیاز و تخصص افراد، در دستان خیلی‌ها است، عرصه‌ای جدید از ارتباط را برای افراد ایجاد کرده است. استفاده مکرر و طولانی‌مدت از این وسایل می‌تواند تأثیر بسزایی در سلامت افراد داشته باشد. صاف‌بنشین، قوز نکن، درست بنشین، صاف راه برو، شانه‌هایت را بده عقب، اینقدر به مانیتور نچسب، چشم‌هایت ضعیف می‌شود، از کامپیوتر فاصله بگیرو…، توصیه‌هایی است که معمولا پدر و مادرها به بچه‌هایشان یادآور می‌شوند. اگر از فناوری‌های نوینی که برای استفاده از آنها باید مدت‌ها پشت میز نشست، درست و اصولی استفاده نشود، مسلما همه ما دچار بیماری خواهیم شد و این موضوع برای کودکان موجب بروز بیماری‌های اسکلتی، عضلانی و بینایی می‌شود. دکتر ابراهیم جعفرزادهپور، فوق‌تخصص قرنیه در گفت‌وگو با همشهری در مورد آسیب‌های احتمالی استفاده غیراصولی از فناوری‌های ارتباطی گفت: سیستم بینایی بدن انسان، مبتنی بر تغییرات دینامیک عملکرد‌های مختلف چشم است. چشم نیز مانند سایر اعضای بدن است. اگر سیستم بینایی را در شرایط خاصی استفاده کنیم، باعث می‌شود برخی از عکس‌العمل‌های چشم تغییر و قدرت بینایی کاهش پیدا کند. مطالعات مختلفی در نقاط مختلف جهان نشان می‌دهد که افرادی که در فضاهای بسته قرار دارند و کارهای چشمی در فاصله نزدیک به چشم انجام می‌دهند به نسبت افرادی که در فضاهای باز و سبز طبیعی قرار می‌گیرند، دچار اختلالات بینایی و مشکلات انکساری بیشتری می‌شوند. به‌عبارت دیگر استفاده زیاده از حد از صفحات نمایشی مثل لپ‌تاپ، تبلت، موبایل و… نیز می‌تواند باعث اختلال در سیستم بینایی شود. استفاده از این تکنولوژی‌ها در زندگی روزمره روزبه‌روز در حال رشد است. درصورتی که از این تکنولوژی‌ها در شرایط نامناسب استفاده شود، به‌خصوص اگر فرد استفاده‌کننده در سنین رشد باشد، به‌دلیل اینکه انعطاف‌پذیری در سیستم بینایی او زیاد است، می‌تواند اختلال جدی‌تری را ایجاد کند دکتر جعفرزادهپور گفت: چند عامل باعث می‌شود که سیستم بینایی تحت‌تأثیر عوامل مخرب آسیب ببیند؛ یکی از آن عوامل ژنتیک است ولی تجربه و .تحقیقات نشان داده است که برخی از عوامل محیطی می‌توانند حتی بر زمینه‌های ژنتیک تأثیر بگذارند. مطالعاتی که در مناطق آمازون و آلاسکا- به‌عنوان جوامعی که کمتر دستخوش تغییر شده‌اند- انجام شده است، نشان می‌دهد بینایی این افراد در مقایسه با سایر جوامع که از صفحات نمایشی، تلویزیون، کتاب استفاده می‌کردند، بهتر بوده است. شیوع عیوب انکساری و ضعیفی‌های چشم که به‌صورت معمول وجود دارد در این افراد بسیار کم و به ندرت بوده است. با افزایش مصرف این تکنولوژی‌ها و تغییر زندگی این عیوب به‌صورت معناداری در این جوامع بیشتر شده است. این افراد به‌دلیل ویژگی‌های فرهنگی، جمعیت بسته‌ای بودند و تغییرات ژنتیک در آنجا اتفاق نیفتاده بود اما تغییر در محیط و سبک زندگی، بیماری‌های چشمی جدیدی به آنها داده است. وی در مورد تنظیمات سیستم نمایش کامپیوتر، تبلت ، تلفن همراه و… گفت: با یک مثال توضیح می‌دهم. ما به‌طور معمول ممکن است اجسامی را با وزن‌های مختلف جابه‌جا کنیم. بارها و خریدهای2-3 کیلویی را به راحتی حمل می‌کنیم این میزان بار کمتر از حد آستانه تحمل ماست. وقتی بار افزایش پیدا کند و بیشتر از آستانه تحمل ما شود زمان کمتری می‌توانیم آن بار را حمل کنیم و عملکرد بسیار پیچیده‌ای برای حفظ این شرایط در سیستم حسی حرکتی ما ایجاد خواهد شد. در بینایی نیز وضع چنین است. اگر اجسامی که مشاهده می‌کنیم در آستانه تفکیک بینایی ما قرار نداشته باشند، دائما سیستم حسی حرکتی چشم انرژی بیشتری برای تفکیک و دیدن آنها مصرف می‌کند. در واقع سیستم تطابقی چشم برای هماهنگ نگه‌داشتن 2 چشم و واضح نگه‌داشتن تصویر باید انرژی و توان زیادی را صرف کند؛ در نتیجه این کار باعث خستگی در بینایی چشم خواهد شد و زمینه برای ایجاد اختلال در دید ایجاد می‌شود. بنابراین برای دیدن متن در هر صفحه نمایشی باید شرایط نوری به‌گونه‌ای باشد که به هیچ وجه احساس نکنیم که برای مطالعه فشار به چشم خود می‌آوریم. باید احساس آرامش کنیم. تلاش کنیم که صفحه مانیتور و کلید به هم نزدیک باشند و نور‌های محیطی روی مانیتور نیفتد و ایجاد خیرگی در چشم نکند.وی در مورد بیماری‌های احتمالی چشم که با مصرف نادرست صفحات نمایشی ایجاد می‌شود گفت: علاوه بر عیوب انکساری، مشاهده شده که افرادی که ضعف عضلات چشم یا انحرافات مخفی در چشمشان دارند، وقتی از مانیتور زیاد و نامناسب استفاده می‌کنند، مشکل چشمشان تبدیل به انحراف آشکار چشم می‌شود. گاهی این انحراف با جراحی قابل برطرف‌شدن است. به همین دلیل پیشگیری اهمیت ویژه‌ای دارد.
گرداورنده : سارا گودرزی
