افزایش سلامت روانی فرزندان با کمک پدر و مادر
معمولا همه پدر و مادرها آرزو دارند بچههایشان خوشحال و خوشبخت باشند، خوب رشد کنند و از نظر روانی سالم باشند اما برای این منظور پدر و مادر و خانواده چه سهمی را میتواند بهعهده بگیرد؟ محور این مقاله پاسخ به این پرسش است. گستره سلامت روان ما ایستا نیست بلکه برعکس مرتبا در حال رشد است و طی زمان طولانی در یک فرایند تبادلی پیچیده میان فرد و محیط اطرافش تغییر میکند. در این میان انتظارات گوناگونی که هر فرد (از خود) دارد حائز اهمیت است.این انتظارات از یک طرف منشأ بیرونی دارند مثلا پدر و مادر از کودک میخواهند از اصول مقرر شده پیروی کند، در مدرسه باید موفق باشد و انضباط را رعایت کند. همچنین سایر بچهها دلشان میخواهد همبازی جالبی(با ایدههای تازه) داشته باشند. از طرف دیگر این انتظارات منشأ درونی هم دارند که با هدفها و باورهای شخصی فرد پیوند خورده است. انسان زمانی میتواند سالم باشد یا سالم بشود که این انتظارات(چه بیرونی و چه درونی)در حد مناسبی برآورده شوند. هر فردی ابزار متفاوتی در اختیار دارد تا از طریق آنها انتظاراتش را- چه درونی و چه بیرونی – برآورده کند. به عبارت دقیقتر او میتواند این ابزار را هم در محیط اجتماعی(بیرون) و هم در وجود خود بیابد. مثلا کودک از حمایتهای پدر و مادر بهعنوان ابزاری در محیط اجتماعی استفاده میکند و از ابزار درون او نیز میتوان به هوش، قابلیتها، ویژگیهای شخصیتی و وضع جسمانی اشاره کرد. ابزار درونی فرد در طول زندگی ازطریق ارتباط متقابل میان ویژگیهای ارثی او و محیط بیرون رشد میکنند. علاوه براین سلامت روان را هم میتوان بهعنوان بخشی از ابزار درونی در نظر گرفت. ما هر قدر از نظر روانی سالمتر باشیم راحتتر میتوانیم از عهده برآوردن انتظاراتمان برآییم. بنابراین هراندازه نسبت میان انتظارات و ابزار کودک (برای برآورده کردن انتظاراتش) از تعادل بیشتری برخوردار باشد او بهتر میتواند از عهده برآوردن انتظارات درونی و بیرونیاش برآید و همین امر بر سلامتی روان و رشد همه جانبه او مؤثر است. در این میان معمولا اگر اختلافهای جزئی میان انتظار کودک و ابزار بیرونی(مثل پدر و مادر) و درونی(مثل قابلیتهای او) وجود داشته باشد که با کوشش آن را حل و بهعنوان چالش تجربه کند، به رشد او کمک خواهد کرد اما برعکس اختلافهای بزرگ و عمده میان انتظارات- بیرونی و درونی – و ابزار – بیرونی و درونی- طی زمان طولانی به مشکلات رشد منجر میشود. حال اگر از کودکی در مدرسه یا خانواده بیش ازحد( یا کمتر) توقع داشته باشیم و به نیازهایش به اندازه کافی توجه نکنیم او به مرور زمان از نظر روانی یا احتمالا جسمانی هم، بیمار میشود. خانواده باید چه شرایطی داشته باشد تا بتواند کیفیت سلامت روان فرزندش را ارتقا دهد؟
بهطور کلی به 2نکته اشاره میکنیم:
متناسب با کودک ازاوانتظار داشته باشیم.
نیازهای او را برآورده کنیم.
1.
گرداورنده : سارا گودرزی