شناخت شخصیت کودکان در نقاشی هایشان بخش دوم
( در نقاشی کودک، تفاوت بسیاری میان میزان تفکر منطقی، آگانه و رفتار ناخودآگاه و همچنین ظاهر و باطن اشیا و خودمحوری و مردم دوستی کودک، به چشم می خورد.
معمولا در سنین زیر ۷ سال، کودک چیزی را که می کشد که فکر می کند باید باشد؛ نه آن چیزی را که می بیند. درواقع نقاشی برای کودک وسیله ای است برای بیان زندگی عاطفی او. بدین ترتیب درحالی که از بیان تجارب خود احساس رضایت می کند، خطوط مخصوص شخصیتش را نیز هویدا می سازد و ما را با نکات جالبی از زندگی پر رمز و راز خود آشنا می کند.
توجه داشته باشید، تجزیه و تحلیل نقاشی کودکان، کاری بسیار ظریف و حساس است و چون یک کار تخصصی و تجربی است کودک باید خودش به میل خود موضوع نقاشی را انتخاب کند. در پایان نقاشی از کودک بخواهید که در مورد تصاویر کشیده شده برای شما حرف بزند.
در ادامه مطلب قبلی که درباره ی تحلیل نقاشی کودکان خواندید، در این مطلب به سایر اجزا و معانی آن که در اغلب نقاشی های کودکان دیده می شود، اشاره خواهیم داشت).
شناخت شخصیت کودکان در نقاشی هایشان بخش دوم
خورشید
نشانه امنیت، خوشحالی، قدرت و از دید روان شناسان به معنی پدر است. وقتی رابطه کودک و پدر خوب است، کودک خورشید را درحال درخشیدن می کشد و وقتی رابطه آن دو مطلوب نیست، آن را در پشت کوه پنهان می کند.
ترس کودک از پدر با رنگ قرمز تند و یا سیاه در نقاشی دیده می شود.
آسمان و زمین
آسمان به معنی الهام و پاکی و زمین به معنی ثبات و امنیت است. کودکان در سنین پایین تر هیچ وقت خطی برای نشان دادن زمین ترسیم نمی کنند، ولی در ۵ یا ۶ سالگی که آغاز به درک دلایل منطقی می کنند، به کشیدن زمین نیز می پردازند.
ستارگان
ستاره، نشانه میل به درخشش و جلب توجه است و همواره نیاز کودک به برانگیختن تحسین و محبت دیگران را نشان می دهد.
کوه
کوه های خشک و نوک تیز معرف مشکلات کودک و موانعی هستند که سرراه او وجود دارند و کوه های انحنادار یا تپه های سرسبر معرف عشق، تغذیه و عطوفتند.
حیوانات
اگر در نقاشی کودک شما تصاویر حیوانات دیده می شود، ممکن است دلایل مختلفی وجود داشته باشد که شما با صحبت کردن با کودک به آن پی می برید؛ مثلا کودکی که در روستا زندگی می کند یا حیوانات خانگی دارد و یا عاشق حیوانات است، روحیه متفاوتی نسبت به دیگر کودکان دارد.
اگر کودک به نوعی با حیوانات در ارتباط نباشد، تصویر حیوان در نقاشی او اهمیت خاصی پیدا می کند. گاهی کودک احساس گناهی را که نمی تواند ابراز کند، در قالب حیوان نشان می دهد؛
مثلا کودکی ممکن است به دلیل اینکه شب جایش را کثیف کرده و احساس گناه دارد، در نقاشی اش شک حیوان خاصی را مثل مارمولک بکشد. کشیدن حیوانات درنده نشانه فشارهای درونی مخفی کودک است. مثلا کودکی که نسبته به برادر کوچک تر تازه به دنیا آمده اش حسادت می کند، در نقاشی ممکن است گرگ بکشد که این نشان دهنده ترس و دلهره کودک از تازه وارد کوچولو است.
شناخت شخصیت کودکان در نقاشی هایشان بخش دوم
درخت
ریشه هایی که در زمین فرو رفته است و درخت از آن غذا دریافت می کند، نماد فشارهای غریزی است. شاخ و برگ ها، بیانگر طریق ارتباطی با دنیای خارج است.
ریشه، نسبت به بقیه قسمت های درخت، اهمیت بیشتری دارد و نشانگر طبیعت عاشقانه و درعین حال، محافظه کارانه کودک است، تنه درخت ممکن است کوتاه یا بلند کشیده شود بچه ها در سنین قبل از مدرسه، تنه درخت را بلند ترسیم می کنند؛ ولی بعد از این سن، بلند بودن درخت، بیشتر نشانگر عقب ماندگی فکر و یا بیماری عصبی و یا آرزوی بازگشت به دنیای قبل از مدرسه است. اگر تنه درخت، کوتاه کشیده شود، نشانگر جاه طلبی و بلند پروازی کودک است.
اتومبیل
در جامعه امروزی، ماشین، نماد قدرت است؛ به همین دلیل در نقاشی های کودکان به خصوص پسران، زیاد ماشین دیده می شود. خودداری از کشیدن تصاویر انسانی و ترجیح دادن ماشین نشانه وابستگی شخص به دنیای خارج و ترجیح دادن دنیای سرد ماشینی بر دنیای انسان هاست.
پلیس
مبین قانون، نظم و اقتدار است؛ چون این افراد حافظ نظم هستند. کودکی که خود را به صورت پلیس ترسیم می کند، غالبا دارای تنش های قابل ملاحظه و پرخاشگری کم و بیش آشکاری است که احتمالا ناشی از تعارض با پدر یا قدرتی است که معرف اوست.
شناخت شخصیت کودکان در نقاشی هایشان بخش دوم
فاصله بین اشخاص در نقاشی
اعضای یک خانواده هماهنگ، در نقاشی کودکان همیشه دست در دست هم نشان داده می شوند. نزدیک شدن دو یا چندین شخصیت، نشانگر انس و الفت واقعی آنان و یا تمایل کودک به آنان است. ولی اگر کودکی فکر کند که خواهرش بیشتر از او مورد توجه پدر و مادر قرار دارد، خواهرش را بین پدر و مادر و خود را دورتر از آنان ترسیم می کند.
اگر یک کودک، نسبت به برادر کوچکش، احساس حسادت کند و از اینکه برادرش جای او را در عواطف پدر و مادرش بگیرد وحشت داشته باشد، ممکن است در نقاشی خود، او را حذف کند یا آنکه او را در موضع فرزند بزرگ تر قرار دهد و خود را به شکل بچه کوچک تر ترسیم کند.
جنسیت
مطالعه های زیادی به این نکته تأکید کرده اند که هنگامی که از کودکان درخواست می شود، نقش یک انسان را بکشند، اول جنسیتی را می کشند که خود دارند.
شکل آدم
در نقاشی کودک، اگر شکل آدم در مجموع هماهنگ باشد، احتمال زیادی وجود دارد که او کاملا سازگار باشد. اگر برعکس، آدم در اندازه کوچک یا در گوشه ای از کاغذ کشیده شده باشد، به معنای این است که کودک، خود را کم ارزش می داند.
سر
معرف مرکز شخصیت، قدرت فکری و عامل اصلی کنترل فشارهای درونی است. کودکان، همیشه سر را بزرگ ترسیم می کنند؛ ولی اگر سر زیاد بزرگ باشد، نشانگر آن است که «من» کودک، بیش از حد طبیعی است.
صورت
چون بسیار اهمیت دارد، بیشتر تنها کشیده می شود. کودکانی که آدم هایی با اندازه بزرگ رسم می کنند، خود را بالاتر از بقیه می دانند و زودرنج و حساس هستند و معمولا کودکان پرخاشگر، جزئیات آن را به حد اغراق آمیزی بزرگ، ترسیم می کنند؛ درحالی که کودکان خجالتی، جزئیات را از نظر می اندازند و فقط دایره صورت را می کشند.
شناخت شخصیت کودکان در نقاشی هایشان بخش دوم
دهان و دندان ها
ممکن است به معنی نیاز به مواد خوراکی یا حتی پرخاشگری باشد. اگر لب ها بسته باشند، نشان دهنده تنش و فشار است. چانه نیز قدرت مردانگی را نشان می دهد.
چشم ها
اجتماعی بودن کودک را نشان می دهد. کودکان خودستا، چشم ها را با حالت های درنده و وحشی می کشند؛ چون چشم ها ارزش زیبایی نیز دارند؛ بنابراین دختران چشم ها را خیلی بزرگ می کشند.
دست ها و بازوها
در دوران اولیه زندگی کودک برای شناخت محیط اطراف زیاد به کار می رود. در مرحله بعد، به عنوان پیشرفت «من» و سازگاری اجتماعی به کار می آید. اگر در نقاشی، کودک برای آدم، دست و بازو نکشد، بیانگر احساس عدم امنیت است.
پا
کودکان ضعیف و درون گرا، اغلب برای آدمک پا نمی گذارند و یا او را به حالت نشسته نقاشی می کنند.
ادامه دارد …
