کنترل خشم
تخین مدت زمان مطالعه:2 دقیقه
بازی در ارتباط با کنترل خشم:
در ابتدا لازم میدانم تعریفی از خشم و پرخاشگری ارائه دهم تا بتوانیم برای این دو احساس تفاوت قائل باشیم و این دو احساس را در خودمان و کودکانمان بشناسیم. در ادامه بازی های متناسب برای کنترل خشم و پرخاشگری را بیان خواهم کرد.
تعریف خشم: یکی از احساسات و هیجان های طبیعی در انسان است وعکس العملی است که هر فرد در برابر تهدید یا خطر برای دفاع از خود بروز میدهد.ناراحتی جزیی از خشم است و تکرار آن خشم را پدید می آورد.
تعریف پرخاشگری: رفتاری است که با هدف آسیب و صدمه زدن به دیگران ، از فرد بروز پیدا می کند. یعنی رفتاری که با قصد و نیت قبلی برای صدمه زدن به کسی از طرف فردی انجام می پذیرد. عصبانیت جزیی از پزخاشگری است و تکرار آن پرخاشگری را بوجود می آورد.پرخاشگری دو دسته است: 1) پرخاشگری فیزیکی مانند لگد زدن، هل دادن، گاز گرفتن و.. 2) پرخاشگری غیر فیزیکی مانند فریاد زدن ، رنجاندن با الفاظ و…
نکته مهم این است که نباید پرخاشگری و رفتار جرات مندانه و قاطعیت را با هم اشتباه بگیریم. حال که احساس خشم و پرخاشگری را باهم مرور کردیم و تفاوت بین این دو هیجان قائل شدیم در هر سنین مختلف بازی هایی را ارائه میدهیم برای کنترل خشم و پرخاشگری.
کنترل خشم
کودکان 3 تا 5 ساله:
در هر بازی لازم است که با کودکان قوانین را با آنها بگذاریم تا دچار مشکل نشویم. در این بازی پیشنهادی قوانین زیر را با کودک قرار میگذاریم.
قانون اول: کارت قرمز و نارنجی را تهیه می کنیم که قرمز به نشانه پرخاشگری و نارنجی به معنای خشم است. هر موقع این دو حس را داشتیم کارت متناسب با آن را نشان میدهیم تا دیگران هم متوجه احساس کودک شوند.
قانون دوم: بعد از انجام فعالیت مشخص شده وسایل را در جای خود قرار میدهیم.
قانون سوم: بعد از ارام شدن درباره هیجان بوجود آمده صحبت کنیم تا مشکل به وجود امده بررسی شود.
روش بازی: هر زمان کودک کارت قرمز را شان داد و دچار چرخاشگری بود روزنامه باطله ای را به او میدهیم تا پاره پاره کند، مچاله کند و…..در زمانی که خشم دارد کارت نارنجی را نشان میدهد بعد با خمیر بازی سعی می کنیم حالت خشم را درست کند و با اضافه خمیر تا زمانی که به آرامش برسد ورز میدهد.
کنترل خشم
کودکان 6 سال به بالا:
به کودکان از طریق این بازی آموزش میدهیم چطور کنترلخود را در دست بگیرند و آرامش پیدا کنند.
زمانی که کودک دچار خشم می شود بادکنکی به او میدهیم و از او میخواهیم بادکنک را با کند و بعد بادکنک را بترکاند. در مرحله بعد از کودک میخواهیم نفس عمیق بکشد و سپس چند بادکنک دیگر باد کند این بار می خواهیم بادکنک ها را به آرامی خارج کند طوری که کسی نترسد و به کسی آسیب نرسد.در مرحله آخر برای کودک درباره این حس توضیح میدهیم و دم و بازدم را با هم انجام میدهیم.
نکته:
تمام بازی هایی که شما والدین برای کودکان در نظر میگیریدباید هدفی را دنبال کند.انتخاب وسایل بازی ، انتخاب بازی ف سن کودک و….اجزایی هستند که در رسیدن اهداف به شما کمک می کند.برای کودکان حق انتخاب قائل باشید. بنابراین ارتباط دنیای بازی و دنیای واقعی حائز اهمیت است تا شما والدین را به فرزند پروری آسان و مناسب هدایت کند.
نویسنده: نسیبه کمالی/ روانشناس خانواده
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
