تعریف و تشخیص هپاتیت در کودکان
هپاتيت چيست ؟
هپاتيت التهاب كبد است , ميتواند هم كودكان وهم بزرگسالان را مبتلا كند. ويروس هاي نوع A، B و C هپاتيت شايعترين علل ابتلا به هپاتيت هستند ولي ويروسهاي نوع D و E نيز وجود دارند. گاهي هم باكتري، انگل، اختلالي ارثي يا داروهاي خاص علت ايجاد بيماري هستند.
ممكن است به هپاتيت مبتلا باشيد بدون اينكه هيچ نشانه اي از آن در شما وجود داشته باشد. هرچه سن بيشتر باشد، احتمال داشتن نشانههاي بيماري بيشتر است .اين يعني در كودكان و نوزادان كمترين علائم وجود دارد.
اگر نشانه هاي هپاتيت را داريد و كاملاً بهبود يافته ايد و بيماريتان ديگر واگيردار نيست، هپاتيت حاد داشتهايد. كساني كه هپاتيت مزمن دارند، بيماريشان همواره واگير داشته و بسته به نوع هپاتيتشان ممكن است علائم متفاوتي داشته باشند مانند آسيبهاي كبدي، ازكار افتادگي كبد و سرطان كبد.
هيچ درماني براي هپاتيت حاد وجود ندارد اما اگر كودكي به هپاتيت مزمن دچار شود، بسته به سن و نوع هپاتيت مزمناش، پزشك براي او دارو تجويز خواهد كرد.
- هپاتيت نوع A چيست ؟
اين نوع از ويروس هپاتيت از طريق مدفوع منتقل ميشود و به راحتي از فردي به فرد ديگر سرايت ميكند. براي مثال، كودكنوپاي شما ممكن است در اثر تماس دستش با چيزي كه با مدفوع فردي داراي ويروس تماس داشته است، به اين بيماري مبتلا شود.
هپاتيت نوع A در شرايط غير بهداشتي پخش ميشود. اين ويروس همچنين مي تواند از طريق آب يا غذاي آلوده منتقل شود. شيوع اين بيماري معمولاً در مهدكودك ها و ديگر محلهايي كه در آن كودكان در كنار هم بازي ميكنند اتفاق ميافتد. چون اغلب كودكاني كه مبتلا به هپاتيت هستند نشانهاي از بيماري نشان نميدهند، از ميزان دقيق شيوع اين بيماري اطلاعي دردست نيست.
چطور ميتوانم بفهمم كه كودكم هپاتيت نوع A دارد ؟
در موارد شديد ابتلا نشانههاي آن عبارتند از تب، خستگي، بي اشتهايي، استفراغ، دل پيچه ، ادرار تيره رنگ و زردي. اين نشانهها معمولاً از 2 هفته تا 2 ماه طول ميكشند و گاهي ممكن است بيشتر هم طول بكشند. با وجود اين اكثر كودكان مبتلا به ويروس هيچ نشانه اي از بيماري نشان نميدهند. اگر فكر ميكنيد كه كودك نوپاي شما به اين ويروس مبتلا شده است، با پزشك صحبت كنيد.
تعریف و تشخیص هپاتیت در کودکان
آيا راهي براي پيشگيري از هپاتيت نوع A وجود دارد ؟
بله. واكسن هپاتيت A كودك را براي مدت حدوداً 20 سال ايمن مي كند. انجمن پزشكان اطفال آمريكا (AAP) توصيه ميكند كه تمام كودكان در دو نوبت با فاصلهي دست كم 6 ماه بين 12 تا 23 ماهگي واكسن هپاتيت A را دريافت كنند.
شستن مرتب دستها با آب گرم و صابون مخصوصاً پس ازدستشوئي، تعويض پوشك بچه و پيش از تهيهي غذا به جلوگيري از شيوع بيماري كمك ميكند. دستان كودك را هم مرتباً بشوييد.
اگر كودك در معرض هپاتيت نوع A قرار گرفت چه اتفاقي ميافتد ؟
اگر كودكتان واكسينه شده است و هر دو نوبت واكسن هپاتيت نوع A را دريافت كرده است، در برابر بيماري مصون است.
اگر كودك تنها نوبت اول واكسن هپاتيت نوع A را دريافت كرده است ولي حداقل 2 هفته پيش از قرار گرفتن در معرض ويروس واكسن را دريافت كرده، بايستي مصون باشد گرچه بهتر است با پزشك تماس گرفته و از او سؤال كنيد. دقت كنيد كه نوبت دوم واكسن هپاتيت نوع A را طبق برنامه دريافت كند (6 تا 12 ماه بعد از نوبت اول واكسيناسيون).
اگر كودك نوبت اول را كمتر از 2 هفته قبل از قرار گرفتن در معرض بيماري دريافت كرده است، فوراً با پزشكش تماس بگيريد. وي احتمالاً توصيه خواهد كرد كه در اسرع وقت به او گاما گلبولين تزريق شود كه داراي آنتي بادي ضد ويروس است.
اگر كودكتان واكسينه نشده است سريعاً با پزشك تماس بگيريد. كودكان واكسينه نشده در سنين 1 سالگي و بيشتر، بايد گاما گلبولين دريافت كنند و سپس در اولين فرصت اولين نوبت واكسن هپاتيت نوع A را. هرچه بيشتر در اين كار تاخير كنيد، احتمال موثر بودن درمان كمتر مي شود.
- هپاتيت نوع B چيست ؟
ويروس هپاتيت نوع B از طريق خون و سا ير مايعات بدن انتقال پيدا مي كند. بزرگسالان معمولاً در اثر نزديكيهاي غيرايمن و تزريق مواد مخدر به اين بيماري مبتلا ميشوند ولي نوزادان ممكن است در اثر قرار گرفتن در معرض خون مادرآلوده شان يا در مايعات واژني ترشح شده در زمان به اين بيماري مبتلا شوند. ويروس معمولا نميتواند در زمان حاملگي از جفت عبور كند.
سي درصد از كودكان بين 1 تا 5 سال كه به هپاتيت نوع B مبتلا مي شوند وارد مرحله مزمن مي شوند . در مقابل، فقط شش درصد از بزرگسالان مبتلا به اين بيماري وارد مرحله مزمن مي شوند.
تعریف و تشخیص هپاتیت در کودکان
نشانههاي هپاتيت نوع B چيست ؟
اغلب كودكان بيمار هيچ نشانه اي از بيماري نشان نميدهند ولي علائم معمولا عبارتند از تب، خستگي، استفراغ، بياشتهايي و زردي پوست صورت و چشمها.
اگر در موقع زايمان مبتلا به هپاتيت نوع B بوده ايد، كودك شما بايد هم واكسن هپاتيت نوع B و هم گلوبولين آزاد دريافت كند و حدوداً در 9 تا 15 ماهگي بايد براي اطمينان از موثر بودن واكسن مورد آزمايش قرار گيرد.
آيا ميتوان از هپاتيت نوع B پيشگيري نمود ؟
بله.AAP توصيه مي كند كه همه نوزادان به طور مرتب در مقابل هپاتيت نوع B ايمن شوند. تزريق واكسن هپاتيت نوع B كودك را تا تقريباً 15 سال ايمن مي كند.
مادران معمولاً در زمان حاملگي از نظر ابتلا به هپاتيت نوع B مورد آزمايش قرار ميگيرند. كودكاني كه مادرانشان به هپاتيت نوع B مبتلا نيستند مي توانند نوبت اول واكسن را در فاصلهي تولد تا 2 ماهگي دريافت كنند و دومي را بين 1 تا 4 ماهگي و سومين نوبت را بين 6 تا 18 ماهگي.
اگر احتمال ابتلاي مادر به هپاتيت نوع B وجود داشته باشد، اولين نوبت بايد در فاصلهي 12 ساعت پس از تولد به همراه گاما گلوبولين تزريق شود. سپس دومين نوبت بين 1 تا 2ماهگي و نوبت سوم در 6 ماهگي .
اگر مطمئن نيستيد كه كودك تان به موقع واكسينه شده است يا نه، از پزشكش سوال كنيد.
- هپاتيت نوع C چيست ؟
اغلب افراد مبتلا به هپاتيت نوع C هيچ نشانهاي از بيماري ندارند تا زماني كه بعد از سالها آسيبهاي كبدشان ظاهر ميشود و به بيمار بودن خود پي ميبرند.
ويروس هپاتيت نوع C از طريق تماس مستقيم با خون انسان و ديگر مايعات بدن منتقل ميشود. بزرگسالان ممكن است از تزريق وريدي مواد مخدر به اين بيماري دچار شوند. همچنين در موارد نادر ممكن است از طريق ارتباط جنسي با فرد مبتلا به هپاتيت نوع C دچار شوند.
نوزادان ميتوانند بيماري هپاتيت نوع C را از مادر بيمار خود دريافت كنند ولي اين بيماري در كودكان شايع نيست. تشخيص هپاتيت نوع C در كودك بسيار دشوار است و هيچ واكسني براي آن وجود ندارد.
دپارتمان کودک و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا