نحوه شکل گیری دستور زبان در کودکان
دستور زبان تعریف قراردادی ساختارها و قواعدی است که زبان برای انتقال معنی از آنها استفاده می کند. دستور زبان به تعریف موارد زیر می پردازد، شکل واژه ها ، ترتیب واژه ها در جمله ، ارتباط واژه ها با یکدیگر ، کاربرد معروف ها ، کاربرد عبارت و گزاره ، زمان افعال ، کاربرد پیشوندها و پسوندها ، اشکال فاعلی ، مفعولی ضمن اینکه دستور زبان ، تلفظ صحیح و آهنگ درست واژه ها را نیز شامل می شود. دستور در درک زبان اهمیتی تام دارد. معنی جمله( سارا احمد را زد ) با ( احمد سارا را زد )متفاوت اس ت . دانستن دستور زبان به ما کمک می کند بفهمیم چه کسی ، چه کسی را زد.
کودکان بلافاصله ساختارهای نحوی بزرگسالان را به کار نمی برند ، ولی از زمانی که با ترکیب واژه ها به تولید جمله می پردازند، درجاتی از آگاهی نسبت به آن را نشان می دهند. آنها یاد می گیرند که فاعل را فبل از فعل و مفعول را پس از فعل قرار دهند. اشکال مفرد و جمع ، زمان افعال و جملات استفهامی نظیر ( کجا می روی ؟) را می آموزند . درک آنها از جمله های منفی از (خواب ،نه ) به ( نمی خواهم بخوابم چون خسته نیستم ) ارتقا می یابد . یاد می گیرند که کدام واژه ها می توانند در اسامی تغییر ایجاد کنند و با چه ترتیبی ، رفته رفته از صفت برای توصیف اسم ، و از قید برای توصیف افعال ، صفات و قید های دیگر استفاده می کنند و مثلا می گویند ( خیلی دوچرخه زیبایی است ) . کودکان دبستانی به یادگیری روز افزون ساختارهای پیچیده ، از قبیل ساختارهای دارای حرف ربط و گزاره های دشوار ادامه می دهند.کودکان در سنین پیش دبستانی برای درک افعال مجهول با مشکل روبرو هستند . برای آنها عمل کردن فاعل جمله بر روی مفعول آن آشناست . در سال های دبستان فرق گفته ( توپ توسط این پسر زده شده ) را با ( این پسر توپ را زد ) یاد می گیرند. آنها در این سن یار می گیرند که توپ عمل زدن را انجان نمی دهد.
گردآورنده : سارا گودرزی
